Emil Świda

Emil Świda (ur. 2 stycznia 1868 w Kolnicy^[1] pod Augustowem, zm. po 2 listopada 1939 w Białymstoku) – warszawski przemysłowiec i działacz społeczny, wiceprezydent stolicy, członek i prezes Konsystorza Ewangelicko-Reformowanego w RP (1934–1936) i od 1939 roku.

Ukończył studia na Wydziale Chemii Instytutu Technologicznego w Petersburgu (1892)^[2]. Po studiach przeprowadził się do Warszawy, gdzie wraz z Janem Siekluckim otworzył pierwszą na ziemiach polskich fabrykę kwasu węglowego i sztucznego lodu^[2]. Od 1911 firma działała pod nazwą Tow. Akcyjne «Fluid» z siedzibą przy ul. Wolskiej 121 w Warszawie. Był jej dyrektorem aż do 1926 r.^[3]

Od stycznia do czerwca 1906 był dyrektorem Szkoły Technicznej im. Hipolita Wawelberga i Stanisława Rotwanda^[4]. Wraz z Aleksandrem de Rossetem, Henrykiem Konicem i Andrzejem Wierzbickim należał do kierownictwa powołanego w grudniu 1904 w Królestwie Polskim Związku Postępowo-Demokratycznego, a następnie zasiadał we władzach Polskiej Partii Postępowej. Działał także w Stowarzyszeniu Techników w Warszawie. Po wybuchu I wojny światowej szefował Warszawskim Zakładom Gazowniczym oraz sprawował funkcję wiceprezydenta miasta. Był też z ramienia PPP a następnie Związku Niezależności Gospodarczej członkiem Międzypartyjnego Koła Politycznego^[3].

Aktywny w parafii kalwińskiej na Lesznie – stał na czele kolegium kościelnego zboru warszawskiego. 10 czerwca 1934 wybrany prezesem Konsystorza Ewangelicko-Reformowanego w RP, funkcję sprawował do listopada 1936 roku i potem ponownie od czerwca 1939 roku.

Po zakończeniu działalności kościelnej i społecznej w Warszawie wyjechał do rodzinnego majątku w Kolnicy, gdzie spędził ostatnie lata życia. Po wkroczeniu wojsk sowieckich 17 września 1939 został aresztowany przez NKWD. 1 listopada 1939 został przewieziony do szpitala w Białymstoku, gdzie po kilku dniach zmarł. Miejsce jego pochówku nie jest znane^[3].

Rodzina

Był synem ziemianina Konstantego Leona (1817-1893) i Aleksandry z domu Hube (1836-1897). Miał braci: Adolfa Władysława(1859-1885) i Konstantego (1863-1907), oraz siostry: Annę (1856-1934), żonę ziemianina Rudolfa Jakubowskiego (zm. 1896), Sabinę Zofię, (1858-1943), żonę Michała Juliusza Habermana, Karolinę (1864-1917), żonę Stanisława Gąsowskiemu (zm. 1916), i Julię Wiktorię (1880-1957)^[3].

Przypisy

↑ Niektóre źródła podają Warszawę jako miejsce urodzenia.
↑ ^a ^b Księga pamiątkowa inżynierów technologów Polaków wychowańców Instytutu Technologicznego w Petersburgu : (w rocznicę stulecia uczelni). Warszawa: 1933, s. 76, 98.
↑ ^a ^b ^c ^d Andrzej Barański, Świda Emil (1868-1939), Polski Słownik Biograficzny t. 51, Warszawa-Kraków 2017, s. 211-212
↑ Zdzisław Dębicki, To była wspaniała szkoła: z dziejów Szkoły im. H. Wawelberga i S. Rotwanda w Warszawie (1895-1951). W stulecie założenia szkoły. Warszawa 1995, s. 83

Bibliografia

Andrzej Barański, Świda Emil (1868-1939), Polski Słownik Biograficzny t. 51, Warszawa-Kraków 2017, s. 211-212
Szturc J., Ewangelicy w Polsce. Słownik biograficzny XVI-XX wieku, Bielsko-Biała 1998

[1] Niektóre źródła podają Warszawę jako miejsce urodzenia.

[:0-2] Księga pamiątkowa inżynierów technologów Polaków wychowańców Instytutu Technologicznego w Petersburgu : (w rocznicę stulecia uczelni). Warszawa: 1933, s. 76, 98.

[:1-3] Andrzej Barański, Świda Emil (1868-1939), Polski Słownik Biograficzny t. 51, Warszawa-Kraków 2017, s. 211-212

[4] Zdzisław Dębicki, To była wspaniała szkoła: z dziejów Szkoły im. H. Wawelberga i S. Rotwanda w Warszawie (1895-1951). W stulecie założenia szkoły. Warszawa 1995, s. 83

[1]

[2]

[3]

[4]