Wikipedia

Emil Buras

Emil Buras (ur. 10 października 1924, zm. 15 maja 2013) – pracownik branży motoryzacyjnej związany z Sanokiem, mistrz ślusarstwa, żołnierz ludowego Wojska Polskiego, porucznik w stanie spoczynku Wojska Polskiego III RP, działacz kombatancki.

Emil Buras
Ilustracja
Fotografia nagrobna Emila Burasa
porucznik porucznik
Data urodzenia

10 października 1924

Data śmierci

15 maja 2013

Przebieg służby
Lata służby

1944–1945

Siły zbrojne

ludowe Wojsko Polskie

Jednostki

6 Pomorska Dywizja Piechoty:
14 Pułk Piechoty

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa:

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Krzyż Zasługi Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie Odznaka „Za Zasługi dla Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych” Srebrny Medal „Zasłużonym na Polu Chwały” Medal 30-lecia Polski Ludowej Medal za Warszawę 1939–1945 Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 Medal 10-lecia Polski Ludowej Medal „Za udział w walkach o Berlin” Srebrny Medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej (1976-2016) Kombatancki Krzyż Pamiątkowy "Zwycięzcom"
Medal „Za wyzwolenie Warszawy” Medal „Za zdobycie Berlina” Medal jubileuszowy „65-lecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
Odznaka „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny” Odznaka Zasłużony dla SFA Odznaka „Zasłużony dla Sanoka”
Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys edytuj

 
Emil Buras (po lewej z wiązanką kwiatów) podczas uroczystości Święta Konstytucji 3 maja (2012)
 
Grobowiec Emila Burasa

Urodził się w 1924 jako jedno z trojga dzieci Karola (kowal, działacz ruchu robotniczego i socjalistycznego w sanockiej fabryce, członek Rady Powiatowej Kasy Chorych w Sanoku[1] w okresie II RP, po II wojnie światowej pełnomocnik przy parcelacji ziem). Przez całe życie był związany z dzielnicą Posada w Sanoku[2].

Podczas II wojny światowej 2 sierpnia 1944 był świadkiem wybuchu i pożaru na terenie Fabryki Gumy w Sanoku i jednym z pomagających ofiarom[3][4]. Po nadejściu w sierpniu 1944 frontu wschodniego do miasta zgłosił się do ludowego Wojska Polskiego w listopadzie 1944. W Przemyślu został żołnierzem 6 Pomorskiej Dywizji Piechoty[2], przydzielonym do 14 pułku piechoty, jako szeregowy w baterii moździerzy. Od końca grudnia 1944 odbywał szlak bojowy przez Warszawę na północny zachód. Na początku 1945 brał udział w walkach o przełamanie Wału Pomorskiego, w marcu 1945 uczestniczył w bitwie o Kołobrzeg[5], następnie w kwietniu 1945 w forsowaniu Odry[6]. Służył na stanowisku ładowniczego. 3 maja 1945 dotarł wraz z pułkiem do brzegów rzeki Łaba koło Sandau. Tam, po zakończeniu walk, brał udział w defiladzie[7]. Wraz z nim w wojsku służyli wówczas jego znajomi z Sanoka, m.in. krewny Jan Senuś[8], Franciszek Harłacz, Władysław Gąsiorowski[9]. Po zakończeniu działań wojennych przebywał w miejscach stacjonowania przemianowanego 14 Kołobrzeskiego pułku piechoty. Zakończył służbę 15 lipca 1945 w Żywcu. 30 kwietnia 1947 został zdemobilizowany w stopniu kaprala.

W okresie PRL pracował na stanowisku instruktora w Powiatowym Zarządzie Samopomocy Chłopskiej, później był zaopatrzeniowcem w Zjednoczeniu Państwowych Gospodarstw Rolnych. Następnie został zatrudniony w Sanockiej Fabryce Autobusów „Autosan”, gdzie pracował na stanowisku ślusarza, zaś po zdobyciu dyplomu mistrza tego fachu sprawował stanowisko kontrolera jakości. Na początku lat 60. wstąpił do PZPR. Od 1 września 1966 pełnił funkcję kierownika Zakładowego Domu Kultury w Sanoku. W listopadzie 1971 został zastępcą kierownika działu socjalnego w Autosanie. W 1975 obchodził jubileusz 35-lecia pracy zawodowej[10], a w 1980 obchodził jubileusz 40-lecia pracy w sanockim zakładzie[11]. Do początku lat 80. pracował w SFA jako ślusarz w wydziale produkcji urządzeń specjalistycznych[12]. Odszedł na emeryturę w 1981.

Działał także na polu politycznym i społecznym. Do 1952 był członkiem Komisji Rolnictwa Miejskiej Rady Narodowej w Sanoku[13]. Sprawował mandat radnego MRN w Sanoku w kadencji 1954-1958 i został odwołany z tej funkcji w październiku 1956 z powodu nieuczestniczenia w sesjach[14]. Był śpiewakiem amatorem.

W PRL należał do Związku Bojowników o Wolność i Demokrację[15], 28 listopada 1982 został wybrany członkiem zarządu[16]. Pełnił funkcję prezesa Związku Kombatantów i Osób Represjonowanych w Sanoku[17], od 2009 wiceprezesa[18], a od 2011 prezesa[19] koła powiatowego Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych w Sanoku[2][20][21][22][23][24]. W 2002 pozostawał w stopniu podporucznika[25], a do końca życia był w stopniu porucznika rezerwy w stanie spoczynku[26].

Imię 6 Pomorskiej Dywizji Piechoty nadano Gimnazjum nr 4 w Sanoku przy ulicy Jana Pawła II w dzielnicy Wójtostwo. Emil Buras odwiedzał tę szkołę z prelekcjami[27].

Zmarł 15 maja 2013[28]. Został pochowany na Cmentarzu Posada w Sanoku 18 maja 2013[29].

Od 1949 jego żoną była Krystyna z domu Kopczak (1933–2007). W 2000 para obchodziła jubileusz 50. rocznicy zawarcia małżeństwa[30]. Mieli troje dzieci, w tym córkę Łucję.

Odznaczenia i ordery edytuj

Polskie
Radzieckie i rosyjskie

Przypisy edytuj

  1. ↑ 19. Ogłoszenie. Wyniki wyborów do Rady Powiatowej Kasy Chorych w Sanoku. „Lwowski Dziennik Wojewódzki”, s. 20, Nr 1 z 2 stycznia 1929. 
  2. ↑ a b c Marian Struś. Prawdziwy patriota. „Tygodnik Sanocki”, s. 8, Nr 19 (1118) z 17 maja 2013. 
  3. ↑ Jolanta Ziobro. Pomnik dla spalonych żywcem. „Tygodnik Sanocki”. Nr 3 (1102), s. 4, 18 stycznia 2013. 
  4. ↑ Jolanta Ziobro. Żywe pochodnie. „Tygodnik Sanocki”, s. 14, Nr 3 (1102) z 18 stycznia 2013. 
  5. ↑ Bartosz Błażewicz. Patriotyczny hołd dla kombatantów. „Tygodnik Sanocki”, s. 3, Nr 12 (1010) z 25 marca 2011. 
  6. ↑ Andrzej Brygidyn. Z frontów II wojny światowej (II). Ślubuję Ci polskie morze. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 4, Nr 27 (227) z 1-10 października 1981. 
  7. ↑ Marian Struś. Mamo, tato, wojsko do Sanoka wróciło!. „Tygodnik Sanocki”, s. 8, Nr 40 (1089) z 12 października 2012. 
  8. ↑ Andrzej Brygidyn. Nieznane życiorysy. „Podkarpacie”, s. 16, Nr 20 z 14 maja 1981. 
  9. ↑ Marian Struś. Życiorysy pracą pisane. Władysław Gąsiorowski. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 5, Nr 31 (196) z 1-10 listopada 1980. 
  10. ↑ Franciszek Hamerski. Życiorysy pracą pisane. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 4, Nr 9 (28) z 1-15 maja 1975. 
  11. ↑ Nasi jubilaci. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 2, Nr 11 (176) z 10-20 kwietnia 1980. 
  12. ↑ Ludzie pracy o problemach wynikających z obrad VIII Zjazdu. Efektywna praca – wyższa jakość wyrobów. „Nowiny”, s. 1, Nr 35 z 14 lutego 1980. 
  13. ↑ Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 139, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  14. ↑ Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 146, 154-155, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  15. ↑ a b ZBoWiD 1986 ↓, s. 237.
  16. ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 320.
  17. ↑ Działalność Podkarpackiego Oddziału Wojewódzkiego. zwir.org.pl. [dostęp 2015-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-30)].
  18. ↑ Nowy zarząd kombatantów. „Tygodnik Sanocki”, s. 5, Nr 26 (920) z 26 czerwca 2009. 
  19. ↑ Buras nowym prezesem. „Tygodnik Sanocki”, s. 2, Nr 14 (1012) z 8 kwietnia 2011. 
  20. ↑ Obchody 68 rocznicy Operacji Karpacko – Dukielskiej. zarszyn.pl, 2012-10-10. [dostęp 2015-09-17].
  21. ↑ Obchody Święta Niepodległości w Gminie Baligród. baligrod.pl, 2011-11-14. [dostęp 2015-09-17].
  22. ↑ Obchody Święta Niepodległości w Gminie Baligród. baligrod.pl, 2012-11-09. [dostęp 2016-01-09].
  23. ↑ Marian Struś. Smutek, mimo zwycięstwa. „Tygodnik Sanocki”, s. 10, Nr 18 (1067) z 11 maja 2012. 
  24. ↑ Marian Struś. Mamo, tato, wojsko do Sanoka wróciło!. „Tygodnik Sanocki”, s. 1, Nr 40 (1089) z 12 października 2012. 
  25. ↑ Jolanta Ziobro. Odznaczenia i nominacje. „Tygodnik Sanocki”. Nr 12 (541), s. 2, 22 marca 2002. 
  26. ↑ Marian Struś. Emil Buras. Nekrologi. „Tygodnik Sanocki”, s. 3, 7, Nr 20 (1119) z 24 maja 2013. 
  27. ↑ Cykl spotkań z.... gim4.sanok.biz, 2009-04-03. [dostęp 2015-09-17].
  28. ↑ Aneta Wielgosz: Odszedł znany sanocki kombatant – Emil Buras. isanok.pl, 2013-05-16. [dostęp 2015-09-17].
  29. ↑ Zmarł wielki patriota!. esanok.pl, 2013-05-17. [dostęp 2015-09-17].
  30. ↑ Jolanta Ziobro. Długo i szczęśliwie. „Tygodnik Sanocki”. Nr 21 (446), s. 3, 26 maja 2000. 
  31. ↑ M.P. z 1954 r. nr 98, poz. 1199
  32. ↑ Odznaczeni w dniu Święta Odrodzenia. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 2, Nr 10 z 1-15 sierpnia 1974. 
  33. ↑ M.P. z 2000 r. nr 6, poz. 135
  34. ↑ W 40 rocznicę LWP. Spotkanie „autosanowców” – weteranów walk o wolność kraju. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 2, Nr 30 (286) z 1-10 listopada 1983. 
  35. ↑ Stanisław Janczura. Spotkanie z kombatantami. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 13 (32), s. 3, 1-15 lipca 1975. 
  36. ↑ Wysokie odznaczenia dla wieloletnich działaczy sportowych i kulturalnych. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 5, Nr 23 (68) z 1-15 grudnia 1976. 
  37. ↑ Bartosz Błażewicz. Dzień zwycięstwa. „Tygodnik Sanocki”. Nr 20 (549), s. 2, 17 maja 2002. 
  38. ↑ Bartosz Błażewicz. Patriotyczny hołd dla kombatantów. „Tygodnik Sanocki”, s. 3, Nr 12 (1010) z 25 marca 2011. 
  39. ↑ Uroczystość 65. rocznicy Wielkiej Wojny Ojczyźnianej z lat 1941 – 1945. jedlicze.pl, 2011-04.22. [dostęp 2015-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Emil_Buras&oldid=73227848”