Emil Gołogórski
Emil Gołogórski (ur. 27 lutego 1862 w Wiedniu, zm. 7 lutego 1921 w Warszawie) – generał porucznik inżynier Wojska Polskiego.
.jpg)
| |
 generał porucznik
| |
| Data i miejsce urodzenia |
27 lutego 1862 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
7 lutego 1921 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1881–1921 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
szef departamentu |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
         
| |
a.jpg)
Życiorys edytuj
Urodził się 27 lutego 1862 w Wiedniu[1]. Był narodowości polskiej i wyznania rzymskokatolickiego[1]. Ukończył siedem klas szkoły realnej z maturą we Lwowie i w 1879 dwa semestry w Wyższej Szkole Technicznej w Wiedniu[2]. W 1880 wstąpił do Technicznej Akademii Wojskowej w Wiedniu[1]. 18 sierpnia 1883 ukończył studia z wynikiem bardzo dobrym i rozpoczął zawodową służbę wojskową w cesarskiej i królewskiej armii, w stopniu podporucznika. Pierwszy przydział służbowy otrzymał do 1 pułku inżynieryjnego.
W 1893 był przydzielony do Dyrekcji Inżynierii w Trydencie (niem. Trient)[3]. 1 maja 1893 został przeniesiony do nowo powstałego 12 Batalionu Pionierów w Krakowie z pozostawieniem na dotychczasowym stanowisku w Dyrekcji Inżynierii w Trydencie[4]. W 1894 został awansowany na kapitana 2. klasy, powołany do służby w Sztabie Inżynierii i przydzielony do Dyrekcji Inżynierii w Krakowie[5]. Prowadził prace projektowe i nadzorcze przy budowie obiektów fortecznych Twierdzy Kraków. Jego dziełem są forty pancerne: 44a „Pękowice”, 45a „Bibice”, 48a „Mistrzejowice”, 50 ½ OST „Barycz” / „Kosocice”, 50 ½ WEST „Kosocice” i fort pomocniczy piechoty 50a „Lasówka”. Do 1889 był referentem do spraw telefonów fortecznych, obiektów mostowych i min demolujących.
16 listopada 1918 został mianowany dowódcą Okręgu Generalnego „Kraków”[6]. Od marca do czerwca 1919 w czasie wojny z Ukraińcami obowiązki dowódcy okręgu generalnego łączył z funkcją zastępcy dowódcy Grupy Operacyjnej generała Iwaszkiewicza. 7 maja 1919 został przyjęty został do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia generała porucznika[7]. 30 maja 1919 został mianowany dowódcą Okręgu Generalnego „Lwów” we Lwowie[8]. W tym czasie Komisja Weryfikacyjna dla oficerów byłej armii austriackiej proponowała jego awansowanie na generała broni. 23 lutego 1920 zakończył służbę we Lwowie i został przeniesiony do stolicy. 10 marca tego roku wyznaczony został na stanowisko szefa Departamentu II Wojsk Technicznych Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[9]. Na tym stanowisku odpowiadał za organizację wojsk inżynieryjnych i saperów, wojsk łączności, wojsk kolejowych i wojsk samochodowych. We wrześniu powierzono mu szefostwo Grupy Technicznej Ministerstwa Spraw Wojskowych. 21 kwietnia 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu generała porucznika, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej[10]. Zmarł 7 lutego 1921 w Warszawie. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
W 1893 ożenił się, miał córkę Marię (1900-1968) i dwóch synów: Leona (1894–1956), rotmistrza Wojska Polskiego, kawalera Virtuti Militari, i Jerzego Mieczysława (1896–1939), kapitana artylerii Wojska Polskiego[1].
Awanse edytuj
- porucznik (niem. Leutnant) – 1883
- nadporucznik (niem. Oberleutnant) – 1 maja 1888
- kapitan II klasy (niem. Hauptmann 2. Klasse) – 1 maja 1894[5]
- kapitan II klasy (niem. Hauptmann 1. Klasse) – 1895
- major (niem. Major) – 1900
- podpułkownik (niem. Oberstleutnant) – 1904
- pułkownik (niem. Oberst) – 1 listopada 1907
- generał major (nien. Generalmajor) – 31 października 1912 ze starszeństwem z 25 listopada 1912
- marszałek polny porucznik (niem. Feldmarschalleutnant) – 1 września 1915 ze starszeństwem z 2 września 1915
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż za Obronę Śląska Cieszyńskiego I klasy[11]
- Medal Pamiątkowy za Obronę Śląska Cieszyńskiego[11]
- Dekret pochwalny Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego[11]
- Austro-Węgry
- Krzyż Komandorski Orderu Leopolda z dekoracją wojenną i mieczami – 6 sierpnia 1918[12]
- Krzyż Zasługi Wojskowej 2 klasy z dekoracją wojenną i mieczami – 27 lutego 1918[12]
- Order Korony Żelaznej 2 klasy z dekoracją wojenną i mieczami – 14 lipca 1917[12]
- Krzyż Rycerski Orderu Leopolda z dekoracją wojenną i mieczami – 7 grudnia 1914[12]
- Krzyż Zasługi Wojskowej 3 klasy – 1899[1]
- Order Korony Żelaznej 3 klasy – 1911[1]
- Brązowy Medal Zasługi Wojskowej na czerwonej wstędze dwukrotnie – 1904[1]
- Oficerska Odznaka Honorowa Czerwonego Krzyża[1]
- Krzyż za 35-letnią służbę wojskową dla oficerów[1]
- Krzyż za 25-letnią służbę wojskową dla oficerów[1]
- Krzyż Jubileuszowy Wojskowy
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j Kolekcja ↓, s. 18.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 18, 22.
- ↑ Schematismus 1893 ↓, s. 824, 830.
- ↑ Schematismus 1894 ↓, s. 863, 882.
- ↑ a b Schematismus 1895 ↓, s. 826.
- ↑ Dz. Rozp. MSWojsk. Nr 6 z 27 listopada 1918, poz. 88.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 54 z 17 maja 1919, poz. 1670.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 68 z 21 czerwca 1919, poz. 2168.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 27 marca 1920, poz. 385.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 17 z 8 maja 1920, poz. 488.
- ↑ a b c Pamiętnik Historyczny Bojowników o Niepodległość Śląska Zaolzańskiego. Cieszyn: 1938.
- ↑ a b c d Kolekcja ↓, s. 18, 25.
Bibliografia edytuj
- Emil Gołogórski. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości, sygn. I.480.168 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-25].
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1893. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1893. (niem.).
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1894. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1894. (niem.).
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1895. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1895. (niem.).
- Jan Rydel, W służbie cesarza i króla: generałowie i admirałowie narodowości polskiej w siłach zbrojnych Austro-Węgier w latach 1868-1918, Kraków: Księgarnia Akademicka, 2001, s. 201-202, ISBN 83-7188-235-1, OCLC 830250410.
- Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione, s. 37,
- Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa 1994, ISBN 83-11-08262-6, s. 123,