Enklawy i eksklawy Włoch

Lista enklaw i eksklaw Włoch (począwszy od momentu zjednoczenia) o charakterze międzynarodowym i administracyjnym.

Lokalizacja enklaw i eksklaw Włoch

Republika Włoska posiada jedną eksklawę na terytorium Konfederacji Szwajcarskiej, a na jej terenie znajdują się dwie enklawy o charakterze międzynarodowym; Republika San Marino oraz Państwo Watykańskie.

Eksklawy i enklawy o charakterze międzynarodowym edytuj

Eksklawy edytuj

 
Campione d’Italia - włoska eksklawa w Szwajcarii
Osobny artykuł: Campione d’Italia.

Jedyną włoską eksklawą jest obecnie Campione d’Italia, która jest enklawą na terytorium szwajcarskiego kantonu Ticino. Campione jest w znacznym stopniu zintegrowane gospodarczo i administracyjnie ze Szwajcarią. Używa się tam zarówno franka szwajcarskiego jak i euro. Obecnie w użyciu są tam szwajcarskie tablice rejestracyjne. Również sieć telefoniczna obsługiwana jest przez Swisscom. Przesyłki pocztowe można przesyłać używając szwajcarskiego kodu pocztowego albo włoskiego. Na mocy umów dwustronnych Włosi mieszkający w Campione korzystają m.in. z opieki zdrowotnej Szwajcarii. Podobnie jak miejscowość Livigno eksklawa stanowi obszar strefy wolnocłowej, w związku z czym sprzedawane tam towary nie są obciążone podatkiem VAT ani akcyzą. Campione korzysta ze swojego statusu, posiadając znane kasyno (Casinò di Campione), gdyż prawo dotyczące hazardu jest tu mniej restrykcyjne niż we Włoszech i w Szwajcarii[1].

Osobny artykuł: Zadar.
 
Mapa Włoskiej eksklawy na Bałkanach

Po I wojnie światowej na podstawie Traktatu z Rapallo w 1920 roku włoską enklawą stał się Zadar wraz z kilkoma przyległymi, niewielkimi miejscowościami – w sumie zaledwie 104 km². Podczas II wojny światowej wojska niemieckie wkroczyły do Zadaru. Miasto zostało silnie zbombardowane w 1944 roku. W 31 października 1944 r., po wycofaniu wojsk niemieckich i ucieczce włoskich urzędników Zadar zajęli jugosłowiańscy partyzanci i stał się on częścią Jugosławii[2][3].

Terytorium Powierzchnia Populacja (2014) Prowincja Region Enklawa w
Campione d’Italia 2,6 km² 2 067 Como Lombardia   Szwajcaria
Zadar 104 km² Zara   Królestwo SHS,   Jugosławia

Enklawy edytuj

Na terytorium Włoch znajdują się obecnie dwa z trzech istniejących na świecie państw-enklaw. Są to San Marino oraz Watykan.

 
Grafika ilustrująca przebieg Zjednoczenia Włoch, w tym zmiany granic sąsiadów San Marino
Osobny artykuł: San Marino.

San Marino uważa się za najstarszą republikę świata utworzoną w 301 roku. Nie przyłączyło do ruchu Risorgimento, mimo iż było to sprzeczne z jego ideą. Do 8 grudnia 1859 r. San Marino było enklawą na terytorium Państwa Kościelnego. Natomiast od 17 grudnia 1860 jest enklawą na terytorium Włoch. w międzyczasie sąsiadowało z Królestwem Sardynii i Państwem Kościelnym.

Osobny artykuł: Watykan.

11 lutego 1929 roku przez papieskiego sekretarza stanu, kardynała Pietra Gasparriego i Benita Mussoliniego zostały podpisane Traktaty laterańskie wyodrębniające politycznie i terytorialnie państwo Watykan, uznających jego niezależność i niepodległość. Tym samym została utworzona druga enklawa na terytorium Włoch o powierzchni 0,44 km².

Ekaklawa Powierzchnia Populacja Sąsiadujące regiony
  San Marino 61 km² 31 373   Emilia-Romania,   Marche
  Watykan 0,44 km² 805   Lacjum

Eksklawy i enklawy na poziomie administracyjnym edytuj

Regiony edytuj

 
Położenie gminy Badia Tedalda na mapie prowincji Arezzo. Eksklawa na północy to miejscowość Ca’ Raffaello.
 
Położenie miasta Città di Castello na mapie prowincji Perugia. Eksklawa na północnym wschodzie to dzielnica Monte Ruperto.
 
Położenie gminy Corte Brugnatella na mapie prowincji Piacenza. Dwie eksklawy na wschodzie to Lama i Valle Inferiore.
Eksklawa/enklawa Populacja[4] Przynależność administracyjna Enklawa w
Gmina Prowincja Region Prowincja Region
1 koryto rzeki Pad 0 Frascarolo Pavia   Lombardia Alessandria   Piemont
2 San Pio 0 Pieve del Cairo
3 Lama 0 Corte Brugnatella Piacenza   Emilia-Romania Pavia   Lombardia
4 Valle Inferiore 1
5 San Pellegrino 8 Frassinoro Modena Lukka   Toskania
6 Ca’ Raffaello 289 Badia Tedalda Arezzo   Toskania Rimini   Emilia-Romania
7 Monte Ruperto 0 Città di Castello Perugia   Umbria Pesaro i Urbino   Marche
8 Iesce 0 Matera Matera   Basilicata Bari   Apulia

Prowincje edytuj

Eksklawa/enklawa Populacja[4] Przynależność administracyjna Enklawa w
Gmina Prowincja Region Region
1 San Colombano al Lambro 7.507 Mediolan   Lombardia
2 Carutti 26 Barge Cuneo   Piemont Turyn
3 Piaggiolino 81 Monte Porzio Pesaro i Urbino   Marche Ankona
4 Poggiovalle 9 Fabro Terni   Umbria
5 Rocchette 1 Gallese Viterbo   Lacjum
6 Pannarano 2.069 Benewent   Kampania Avellino
7 Montalipe 6 Locorotondo Bari   Apulia Tarent
8 Nunzio 0
9 Gelatura 4
10 La Precesa 0 Tricarico Matera   Basilicata Potenza
Serra del Ponte 0
11 Resuttano[5] 2.239[6] Caltanissetta   Sycylia Palermo
12 Bruca 0 Bisacquino Palermo Agrigento
San Biagio 0
13 Canneti 3 Enna Enna Caltanissetta
Corfidato 12

Gminy edytuj

Eksklawa/enklawa Populacja[4] Przynależność administracyjna Enklawa w
Prowincja Region Gmina
1 Surbo 14.511 Lecce   Sycylia Lecce
2 San Giovanni Gemini 8.089 Agrigento   Apulia Cammarata

Przypisy edytuj

  1. Campione d’Italia. exclave.eu. [dostęp 2015-07-16]. (ang.).
  2. Historia Zadaru. zadar.info.pl. [dostęp 2015-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).
  3. Zadar - co zobaczyć w mieście, które pozdrawia słońce i gra falami na organach - atrakcje, historia, ciekawostki. podroze.onet.pl. [dostęp 2015-07-16]. (pol.).
  4. a b c 14º censimento generale della popolazione e delle abitazioni
  5. Esclusa la località Ciolino.
  6. Il dato si riferisce all'intero comune, inclusa l'isola amministrativa di contrada Ciolino.