Enmerkar

sumeryjski władca z dynastii Uruk

Enmerkar (sumeryjski 𒂗𒈨𒅕𒃸) – według Sumeryjskiej listy królów drugi władca I dynastii z Uruk, syn i następca Mesz-ki-ag-gaszera. Dotyczący go fragment brzmi następująco:

„Enmerkar, syn Mesz-ki-ag-gaszera, król Uruk, ten, który wzniósł Uruk, został królem i panował przez 420 lat”[1]

Jego wielkim czynom i osiągnięciom poświęcone zostały dwa sumeryjskie eposy: Enmerkar i Pan Aratty oraz Enmerkar i Ensuhkeszdana[2]. Opisują one dyplomatyczne zabiegi Enmerkara, mające na celu zapewnienie sobie zwierzchnictwa nad odległym, bogatym w surowce naturalne, górskim miastem-państwem Aratta. Pomimo tego, iż władcy Aratty uznali w końcu wyższość Enmerkara, to wydaje się, iż w ostatecznym rozrachunku dyplomacja zawiodła, gdyż w innym sumeryjskim eposie Lugalbanda i Ptak Anzu[3] opisane zostaje oblężenie Aratty przez sumeryjskie wojska Enmerkara.

Tradycja przypisuje mu wynalezienie pisma klinowego[4].

Na jego cześć nazwano gatunek dewońskiego ramienionoga Davidsonia enmerkaris[5].

Przypisy edytuj

  1. Piotr Michalowski, Sumerian..., s. 83.
  2. polskie tłumaczenie obu eposów znajduje się w: K. Szarzyńska, Eposy..., s. 11-38
  3. polskie tłumaczenie tego eposu znajduje się w: K. Szarzyńska, Eposy..., s. 39-52
  4. Joshua J. Mark, Edukacja w Mezopotamii [online], Encyklopedia historii świata [dostęp 2024-01-12] (pol.).
  5. A. Baliński, G. Racki, A.T. Halamski, Brachiopods and stratigraphy of the Upper Devonian (Frasnian) succession of the Radlin Syncline (Holy Cross Mountains, Poland), „Acta Geologica Polonica”, 66 (2), 2016, s. 107–156.

Bibliografia edytuj

  • Piotr Michalowski, Sumerian King List, [w:] Mark Chavalas (redaktor), The Ancient Near East - Historical Sources in Translation, Blackwell Publishing, Carlton 2006, s. 81-85.
  • Marian Bielicki, Zapomniany świat Sumerów, PIW, Warszawa 1969.
  • Krystyna Szarzyńska, Eposy Sumeryjskie, seria Antologia Literatury Mezopotamskiej, Wydawnictwo AGADE, Warszawa 2003.