Eparchia kazańska – jedna z eparchii Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego[1]. Jest częścią metropolii tatarstańskiej i obejmuje swoją jurysdykcją część rejonów w Tatarstanie. Funkcje katedry eparchialnej pełni sobór św. Mikołaja w Kazaniu[2]. Jej ordynariuszem jest metropolita kazański i tatarstański Cyryl (Nakonieczny)[3].

Eparchia kazańska
Казанская епархия
Ilustracja
Sobór św. Mikołaja w Kazaniu
Państwo

 Rosja

Republika

 Tatarstan

Siedziba

Kazań
ul. Czeluskina 31A

Data powołania

1555

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny

Metropolia

tatarstańska

Sobór

św. Mikołaja w Kazaniu

Biskup diecezjalny

metropolita kazański i tatarstański Cyryl (Nakonieczny)

Dane statystyczne (2011)
Liczba kapłanów

330

Liczba dekanatów

21

Liczba parafii

272

Liczba klasztorów

10 (2021 r.)

Położenie na mapie Kazania
Położenie na mapie Rosji
Położenie na mapie Tatarstanu
Ziemia55°47′51,7″N 49°06′46,3″E/55,797694 49,112861
Strona internetowa

Historia edytuj

Eparchia została powołana w 1555, w związku z zajęciem Kazania przez armię Iwana IV Groźnego. Pierwszym ordynariuszem eparchii został biskup Guriasz (Rugotin), który razem z archimandrytami Warsonofiuszem i Germanem zorganizował również w mieście pierwszą misję prawosławną. Terytorium eparchii w pierwszym stuleciu jej istnienia obejmowało całość ziem dawnego chanatu kazańskiego, następnie również ziemię wiacką oraz astrachańską. W II połowie XVI w. i na początku w. XVII do eparchii systematycznie przyłączane były podbijane przez Rosję ziemie syberyjskie[1]. Po reformach administracyjnych Rosji w XVIII stuleciu granice eparchii miały pokrywać się z terytorium guberni kazańskiej i symbirskiej, zaś po powstaniu w 1832 samodzielnej eparchii symbirskiej wyłącznie kazańskiej[1]. W I połowie lat 20. XX wieku obszar eparchii został wyznaczony granicami autonomicznych republik czuwaskiej, tatarskiej i marijskiej. W 1946 na terenie pierwszej powołano eparchię czeboksarską i czuwaską, zaś w 1993 obszar Mari El objęła samodzielna eparchia joszkar-olijska i marijska[1].

W pierwszej połowie XIX w. z inicjatywy arcybiskupa kazańskiego Ambrożego przy eparchii podjął działalność oddział Towarzystwa Biblijnego, w ramach którego tłumaczono Biblię na język tatarski, zaś od 1830, za sprawą arcybiskupa Filareta, Kazań był centrum działalności misyjnej wśród Tatarów. Od 1842 przy eparchii działa Kazańska Akademia Duchowna[1].

Według danych z 1909 eparchia kazańska i swijaska dysponowała 739 cerkwiami (parafialnymi, monasterskimi, domowymi) oraz 336 kaplicami, obsługiwanymi przez 803 duchownych. Z kolei w 1917, bezpośrednio przed rewolucją październikową, na terytorium eparchii czynne były 794 cerkwie i 419 kaplic obsługiwane przez 1554 duchownych (kapłanów i diakonów). W 27 monasterach przebywało 1601 mnichów i 202 mniszki[1].

Duchowieństwo eparchii kazańskiej zostało poddane gwałtownym represjom w okresie radzieckim. Straty osobowe wśród jej duchownych były tak poważne, iż w 1937 praktycznie przestała ona funkcjonować. Już w 1929 władze poleciły zamknięcie wszystkich monasterów eparchii. W 1939 na jej terenie działały jedynie dwie świątynie: cerkwie w Kazaniu (cmentarna świątynia Świętych Jarosławskich) i w Mienzelinsku. Odnowienie życia religijnego w regionie nastąpiło dopiero po zmianie polityki władz wobec Cerkwi wymuszonej II wojną światową. W 1948 na terenie eparchii działało ok. 40 świątyń, jednak już w latach 60. miała miejsce kolejna fala ich likwidacji, w czasie której liczba parafii spadła do piętnastu. W 1960 biskup kazański Hiob został skazany na 3 lata więzienia[1]. Jego następca Michał (Woskriesienski) z powodzeniem bronił ostatnich świątyń eparchii przed zamknięciem[1]. W 1988 eparchia prowadziła 27 parafii. Po upadku ZSRR administratura odzyskała szereg straconych wcześniej obiektów sakralnych. Według danych z 2011 prowadziła 272 parafie z 221 cerkwiami, w 21 dekanatach, obsługiwane przez 330 kapłanów[1].

W 2012 z terytorium eparchii wydzielono eparchie czystopolską i almietjewską. Razem z eparchią kazańską utworzyły one metropolię tatarstańską[4].

Od 1579 szczególnym kultem otoczona jest w eparchii Kazańska Ikona Matki Bożej[1].

Biskupi kazańscy[5] edytuj

 
Hermogen
 
Filaret (Amfitieatrow)
 
Palladiusz (Rajew-Pisariew)
 
Benedykt (Płotnikow)
 
Teofan (Aszurkow)

Nazewnictwo edytuj

W związku ze zmianami zasięgu terytorialnego eparchii kilkakrotnie ulegała zmianie jej nazwa i tytuł biskupa ordynariusza[1]:

  • od powstania do 1795 – kazańska i swijaska, z wyłączeniem biskupa Hermogena, noszącego tytuł kazański i astrachański oraz Joazafa – kazański i bułgarski,
  • od 1795 do 1831 – kazańska i symbirska,
  • od 1831 do 1950 – kazańska i swijaska,
  • od 1944 do 1958 – kazańska i czystopolska,
  • od 1958 do 1993 – kazańska i marijska,
  • od 1993 do 2012 – kazańska i tatarstańska,
  • od 2012 – kazańska[8].

Monastery edytuj

W jurysdykcji eparchii kazańskiej i tatarstańskiej w 2016 znajdowały się następujące monastery[9]:

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i j k Historia eparchii na jej oficjalnej stronie. [dostęp 2011-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-09)].
  2. Никольский кафедральный собор в городе Казани [online], Православие в Татарстане [dostęp 2020-11-20] (ros.).
  3. ЖУРНАЛЫ заседания Священного Синода от 8 декабря 2020 года [online], Патриархия.ru [dostęp 2020-12-08] (ros.).
  4. Завершился первый день заседания Священного Синода Русской Православной Церкви
  5. Казанская епархия. [dostęp 2012-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-07)].
  6. Преставился ко Господу митрополит Казанский и Татарстанский Феофан [online], Православие в Татарстане [dostęp 2020-11-20] (ros.).
  7. ЖУРНАЛЫ заседания Священного Синода от 8 декабря 2020 года. patriarchia.ru, 8 grudnia 2020. [dostęp 2020-12-08]. (ros.).
  8. ЖУРНАЛ № 46
  9. Казанская епархия [online], Патриархия.ru [dostęp 2021-04-20] (ros.).
  10. Богородице-Успенский Свияжский мужской монастырь. [dostęp 2005-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-04-30)].
  11. ЖУРНАЛЫ заседания Священного Синода от 17 июня 2021 года. patriarchia.ru, 17 czerwca 2021. [dostęp 2021-06-19]. (ros.).