Eparchia stawropolska – jedna z eparchii Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego z siedzibą w Stawropolu. Jej obecnym ordynariuszem jest metropolita Cyryl (Pokrowski)[1], zaś funkcję katedry pełni sobór Kazańskiej Ikony Matki Bożej w Stawropolu. Eparchia obejmuje obszar Kraju Stawropolskiego z wyłączeniem rejonów minierałowodskiego, priedgornego i kirowskiego[1].

Eparchia stawropolska
Ставропольская епархия
Ilustracja
Cerkiew św. Mikołaja w Kugulcie
Państwo

 Rosja

Kraj

 Stawropolski

Siedziba

Stawropol
ul. Dzierżynskogo 157

Data powołania

1842/1843

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny

Metropolia

stawropolska

Sobór

Kazańskiej Ikony Matki Bożej

Biskup diecezjalny

metropolita stawropolski i niewinnomysski Cyryl (Pokrowski)

Dane statystyczne (2010)
Liczba kapłanów
• w tym diecezjalnych
• w tym zakonnych

483
417
66

Liczba parafii

356

Liczba klasztorów

1

Położenie na mapie Stawropola
Położenie na mapie Rosji
Położenie na mapie Kraju Stawropolskiego
Ziemia45°02′39,7″N 41°57′41,4″E/45,044361 41,961500
Strona internetowa

Eparchia powstała w 1842 lub 1843 pod nazwą kaukaska i czarnomorska, została wydzielona z eparchii astrachańskiej[2]. Następnie nosiła kolejno nazwy:

  • kaukaska i jekatierinodarska – od 1867 do 1886
  • stawropolska i jekatierinodarska – do 1916
  • kaukaska i stawropolska – do 1922
  • stawropolska i kubańska – do 1935
  • stawropolska i dońska – do 1943
  • stawropolska i piatigorska – do 1945
  • stawropolska i bakijska – do 1994
  • stawropolska i władykaukaska – do 2011
  • stawropolska i niewinomysska – od 2011[2].

W momencie powstania eparchia prowadziła 192 placówki duszpasterskie. Jej pierwszym ordynariuszem został biskup Jeremiasz (Sołowjow), który zainicjował budowę kolejnych cerkwi, zaś w 1846 powołał w Stawropolu seminarium duchowne[2]. W 1885 z obszaru eparchii kaukaskiej wydzielono samodzielną eparchię władykaukaską i mozdocką (działała do 1920), zaś w 1919 decyzją Wyższego Zarządu Cerkiewnego Południa Rosji – eparchię kubańską i jekatierinodarską[2]. W latach 20. i 30. XX wieku, podobnie jak inne instytucje Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, eparchia została poddana gwałtownym represjom – z polecenia władz bolszewickich doszło do ataków na duchowieństwo i zniszczenia większości świątyń. W Stawropolu z ponad 20 cerkwi czynnych przed rewolucją październikową czynna pozostawała jedna[2]. Częściowe odrodzenie życia religijnego w regionie miało miejsce po zmianie polityki władz ZSRR wobec Kościoła prawosławnego w czasie II wojny światowej oraz po objęciu godności biskupa stawropolskiego przez metropolitę Antoniego (Romanowskiego). Doszło wówczas do otwarcia szeregu nieczynnych cerkwi oraz reaktywacji pracy seminarium duchownego w Stawropolu. Zostało ono zamknięte ponownie w latach 60. XX wieku[2]. Sytuacja eparchii zmieniła się całkowicie po upadku ZSRR. W czasie sprawowania urzędu biskupa stawropolskiego przez Gedeona (Dokukina) w latach 1990–2003 liczba czynnych świątyń wzrosła czterokrotnie, otwarto również seminarium duchowne oraz prywatne szkoły prawosławne[2].

W 1995 i 1998 z terytorium eparchii stawropolskiej wydzielano odpowiednio eparchię elisteńską i kałmucką oraz eparchię bakijską i nadkaspijską[2]. W 2011 eparchia stawropolska i władykaukaska została rozdzielona na stawropolską i niewinnomysską, piatigorską i czerkieską oraz władykaukaską i machaczkalską[3]. W 2012 wydzielono z niej eparchię gieorgijewską[4].

W 2010 w eparchii działało 356 cerkwi parafialnych, ponadto również 47 kaplic, 50 cerkwi filialnych, 20 domów modlitewnych i 19 cerkwi domowych, obsługiwanych przez 483 kapłanów[1].

Biskupi stawropolscy[5] edytuj

Przypisy edytuj