Epipremnum pinnatum

*Epipremnum pierzaste*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	żabieńcowce
Rodzina	obrazkowate
Podrodzina	Monsteroideae
Rodzaj	epipremnum
Gatunek	Epipremnum pinnatum
	Nazwa systematyczna
	Epipremnum pinnatum (L.) Engl.; Pflanzenr. IV 23B: 60 (1908)
Synonimy
	Pothos pinnatus L.; Monstera pinnata (L.) Schott; Scindapsus pinnatus (L.) Schott; Rhaphidophora pinnata (L.) Schott; Polypodium laciniatum Burm.f.; Rhaphidophora laciniata (Burm.f.) Merr.; Pothos caudatus Roxb.;
	Pothos pinnatus L.; Monstera pinnata (L.) Schott; Scindapsus pinnatus (L.) Schott; Rhaphidophora pinnata (L.) Schott; Polypodium laciniatum Burm.f.; Rhaphidophora laciniata (Burm.f.) Merr.; Pothos caudatus Roxb.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Epipremnum pierzaste (Epipremnum pinnatum (L.) Engl.) – gatunek wieloletnich, wiecznie zielonych pnączy z rodziny obrazkowatych, pochodzący z obszaru od Chin i wschodniej Azji do Australii i Oceanii, introdukowany na Karaibach: w Portoryko i na Wyspach Nawietrznych^[3] oraz na Florydzie, gdzie został uznany za gatunek inwazyjny^[4]. Rośliny z tego gatunku zasiedlają nizinne i podgórskie lasy deszczowe i monsunowe, są też chwastami upraw roślin kauczukodajnych; okazjonalnie występują na skałach w lasach nadmorskich. Ich zasięg występowania sięga 1600 m n.p.m.

W przeszłości za odmianę Epipremnum pinnatum (‘Aureum’) uznawano gatunek Epipremnum aureum (epipremnum złociste).

Morfologia edytuj

Pokrój: Duże pnącza o długości do 15 metrów. Rośliny młodociane tworzą niewielkie kolonie naziemne.

Łodyga: U dorosłych roślin łodyga osiąga 0,5–4 cm średnicy. Międzywęźla osiągają długość od 2 do 25 cm i przedzielone są wyraźnymi bliznami liściowymi oraz pozostałościami profili i katafili. Młode łodygi są błyszcząco zielone z białawymi, podłużnymi, nieregularnymi wyrostkami; starsze pokryte są matową, jasnobrązową skórką.

Korzenie: Korzenie czepne są gęsto położone na łodydze. Korzenie powietrzne ściśle przyrastają do podłoża, rzadziej są wolne. Oba typy korzeni są brązowe lub brunatne, z brązowawo-żółtymi wierzchołkami.

Liście: Katafile i profile, szybko obsychające do postaci siateczki, długo pozostają na łodydze. Liście właściwe położone są gęściej u nasady i przy wierzchołku pędu. Ogonki liściowe o długości od 19,5 do 60 cm, ciemnozielone, tworzące pochwę liściową. Blaszki liściowe o wymiarach 10–93×5–60 cm, regularnie pierzastodzielne, rzadziej całobrzegie, jajowate do podłużno-eliptycznych w zarysie, spiczaste, o nasadzie zaokrąglonej do lekko sercowatej. Niekiedy na blaszkach liściowych, w pobliżu żyłki głównej, powstają przezroczyste plamki, powiększające się i tworzące perforację blaszki, niekiedy przerastające do jej marginesu. Poszczególne fragmenty blaszki pierzastodzielnej osiągają szerokość od 1,2 do 6,5 cm. Blaszki liściowe błyszczące, ciemnozielone, niekiedy lekko niebieskawe.

Kwiaty: Rośliny tworzą pojedynczy (rzadko więcej) kwiatostan typu kolbiastego pseudancjum, który wyrasta na jasnozielonym pędzie kwiatostanowym o długości od 5,5 do 21,5 cm. Pochwa kwiatostanu łódkokształtna, niemal całkowicie płasko otwierająca się w okresie kwitnienia, osiągająca wymiary 7–23,5×3–15 cm, z zewnątrz zielona do zielonkawo-żółtej, wewnątrz żółtawa, jasnozielona lub biała. Kolba o wymiarach 8,5–25×1,1–3,5 cm, siedząca, cylindryczna, zwężająca się, wpierw biała, potem szaro-zielona lub zielonkawo-kremowa, a w okresie kwitnienia zielonkawo-biała do ciemnożółtej. Kwiaty o średnicy od 3 do 7 mm, obupłciowe. Zalążnie o wymiarach 4–12×2–7 mm, cylindryczne, lekko spłaszczone u nasady, jednokomorowe, zawierające od 2 do 3 zalążków. Szyjki słupków o długości do 7 mm, trapezoidalne, raczej masywne, lekko spłaszczone wierzchołkowo, zakończone równowąskim znamieniem o wymiarach około 2–6×0,1–0,5 mm. Pręciki 4 na kwiat, o nitkach długości 5 mm i wąsko eliptycznych główkach o wymiarach 1,5–2×0,75–1 mm.

Rośliny lecznicze: Szczyty korzeni powietrznych roślin tego gatunku są spożywane przez kobiety w Vanuatu dla ułatwienia porodu^[5]. Badania przeprowadzone w 2010 roku wykazały, że części naziemne tych roślin wykazują silne działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe oraz hamują peroksydację lipidów^[6].

Inne zastosowania: Pędy Epipremnum pinnatum służą do produkcji koszy wykorzystywanych w ceremoniach pogrzebowych w Tonga^[5].

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-11-14] (ang.).
↑ Rafael Govaerts, David G. Frodin: World Checklist and Bibliography of Araceae (and Acoraceae). The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew, 2002. [dostęp 2010-11-06]. (ang.).
↑ PLANTS Profile: Epipremnum pinnatum. United States Department of Agriculture. [dostęp 2010-11-06]. (ang.).
↑ ^a ^b R.J. Morrison, Paul A. Geraghty, Linda Crowl: Science of Pacific Island people. Suva, Fiji: Institute of Pacific Studies, 1994, s. 20, 169. ISBN 982-02-0106-3.
↑ A. Linnet (et al.). Anti-inflammatory, analgesic and anti-lipid peroxidative effects of Rhaphidophora pertusa (Roxb.) Schott and Epipremnum pinnatum (Linn.) Engl. aerial parts. „Indian Journal of Natural Products and Resources”. 1 (1), s. 5–10, 2010. (ang.).

Rafael Govaerts, David G. Frodin: World Checklist and Bibliography of Araceae (and Acoraceae). The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew, 2002. [dostęp 2010-11-14]. (ang.).
Peter C. Boyce: The Genus Epipremnum Schott (Araceae-Monsteroideae-Monstereae) in West and Central Malesia. [dostęp 2010-11-14]. (ang.).