Epoetyna beta
Epoetyna beta (łac. epoetinum beta) – hormon peptydowy, rekombinowany analog ludzkiej erytropoetyny, wytwarzany metodą inżynierii genetycznej w komórkach jajnika chomika chińskiego, lek stymulujący różne etapy erytropoezy.
| Identyfikacja | |
| Inne nazwy i oznaczenia |
łac. epoetinum beta |
|---|---|
| numer CAS | |
| DrugBank | |
| Genetyka i fizjologia | |
| Choroby | |
| Klasyfikacja medyczna | |
| ATC | |
| Stosowanie w ciąży |
kategoria C[1] |
| Farmakokinetyka | |
| Biodostępność |
23–42%[2] |
| Okres półtrwania | |
| Uwagi terapeutyczne | |
| Drogi podawania |
dożylnie, podskórnie |
Mechanizm działania biologicznego edytuj
Epoetyna beta jest rekombinowanym analogiem ludzkiej erytropoetyny, wytwarzanym metodami inżynierii genetycznej w komórkach jajnika chomika chińskiego. Zbudowana jest z 165 aminokwasów o sekwencji identycznej z naturalną erytropoetyną oraz identyczną z nią glikozylacją[1][2]. Mechanizm działania epoetyny beta jest identyczny jak erytropoetyny, ponieważ wiąże się z tym samym receptorem[1]. U pacjentów z niewydolnością nerek jej pozytywny wpływ biologiczny jest związany z niedoborem erytropoetyny[3]. Natomiast u pacjentów z chorobą nowotworową problem polega zarówno na niedoborze erytropoetyny, jak i zmniejszonej wrażliwości na endogenną erytropoetynę[4].
Zastosowanie medyczne edytuj
Epoetyna beta znajduje się na wzorcowej liście podstawowych leków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO Model Lists of Essential Medicines) (2019)[5].
Unia Europejska edytuj
Wskazania do zastosowania epoetyny beta:
- niedokrwistość objawowa związana z przewlekłą niewydolnością nerek u dorosłych i dzieci[2]
- niedokrwistość objawowa związana z chemioterapią z powodu choroby nowotworowej (z wyjątkiem nowotworów złośliwych pochodzenia szpikowego) u dorosłych[2]
- uzyskanie większej ilości autologicznych erytrocytów u osób przygotowywanych do zabiegu chirurgicznego z zastosowaniem autotransfuzji (zakres stężenia hemoglobiny 100–130 g/l, bez niedoboru żelaza), jeśli nie ma możliwości przechowania wystarczającej ilości krwi własnej i planowy duży zabieg chirurgiczny wymaga znacznej objętości krwi (nie mniej niż 4 jednostki krwi dla kobiet i nie mniej niż 5 jednostek dla mężczyzn)[2].
Jest dopuszczona do obrotu w Polsce (2020)[6].
Stany Zjednoczone edytuj
Działania niepożądane edytuj
Może powodować następujące działania niepożądane u ponad 1% pacjentów[2]: ból głowy, nadciśnienie tętnicze, zakrzepy w żyłach i tętnicach.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Jan Podlewski, Alicja Chwalibogowska-Podlewska: Encyklopedia Leki Współczesnej Terapii. Wyd. XXII. Warszawa: Medical Tribune Polska, 2019, s. 353. ISBN 978-83-951310-6-6.
- ↑ a b c d e f g h Roche Pharma AG: NeoRecormon wielodawkowy 50 000 j.m. liofilizat i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwań. Charakterystyka produktu leczniczego. Europejska Agencja Leków, 2007. [dostęp 2020-12-18].
- ↑ H. Franklin Bunn, Erythropoietin, „Cold Spring Harbor Perspectives in Medicine”, 3 (3), 2013, a011619, DOI: 10.1101/cshperspect.a011619, ISSN 2157-1422, PMID: 23457296, PMCID: PMC3579209 [dostęp 2020-12-18].
- ↑ A. Engert, Recombinant human erythropoietin in oncology: current status and further developments, „Annals of Oncology”, 16 (10), 2005, s. 1584–1595, DOI: 10.1093/annonc/mdi307, ISSN 0923-7534, PMID: 15958437 [dostęp 2020-12-18].
- ↑ WHO Model List of Essential Medicines 21th List. Światowa Organizacja Zdrowia, 2019. [dostęp 2020-12-18]. (ang.).
- ↑ Obwieszczenie Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych z dnia 8 lipca 2020 r. w sprawie ogłoszenia Urzędowego Wykazu Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia, 2020-07-20. [dostęp 2020-12-19].
- ↑ David Goldsmith, 2009: a requiem for rHuEPOs--but should we nail down the coffin in 2010?, „Clinical Journal of the American Society of Nephrology”, 5 (5), 2010, s. 929–935, DOI: 10.2215/CJN.09131209, ISSN 1555-905X, PMID: 20413441 [dostęp 2020-12-18].
