Equites Singulares Augusti

osobista kawaleria cesarza

Equites singulares Augustiosobista kawaleria cesarza, formacja została powołana przez Trajana pod koniec I w. n.e, wraz z Germani Corporis Custodes, powołaną przez Augusta, stanowiła gwardię przyboczną cesarza Rzymu, podstawowym zadaniem Equites singulares Augusti była ochrona cesarza, gdy opuszczał Rzym[1].

Equites singulares Augusti dowodził tribunus militum. Początkowo składała się z 720 jeźdźców. Liczba ta wzrosła do około 1000 za Hadriana (117-38 r.), a za czasów Septymiusza Sewera (197-211) została powiększona do 2000 jeźdźców[2]. Equites singulares Augusti jak i Germani Corporis Custodes były to oddziały rekrutowane z ludności germańskiej, głównie z Batawów i Ubiów[3]. Była to formacja o charakterze prywatnym. Zarówno Equites singulares Augusti jak i Germani Corporis Custodes nie mieli statusu żołnierzy a niewolników cesarza[4]. Oktawian August a za nim kolejni cesarze swą osobistą ochronę rekrutowali spośród Batawów i Ubiów, aby utrudnić wciągniecie ich w spisek przeciw cesarzowi (cesarze dbali o to aby wyłącznie dowodzący Equites singulares Augusti znał łacinę)[3]. Ten stan rzeczy wywoływał niezadowolenie w senacie, również Tacyt i Kasjusz Dion uważali, że nie godzi się aby o bezpieczeństwo cesarza dbali niewolnicy, a utrzymywanie prywatnej armii przez cesarza jest wbrew tradycji[5], zaś Swetoniusz wypowiadał się mniej krytycznie o tej formacji[6].

Koszary Equites singulares Augusti (Castra singularium equitum Nova) znajdowały się w miejscu gdzie dzisiaj stoi bazylika św. Jana na Lateranie[7].

Na Kolumnie Trajana (113 r.), Equites singulares Augusti są przedstawieni z symbolem podwójnej błyskawicy[8].

Wydaje się, że po kilku kampaniach, oddziały singulares pozostawały na prowincji, w celu stworzenia podstaw nowych alae, wiadomo, że jeden oddział Equites singulares Augusti stacjonował w Recji w połowie II wieku[9].

W 312 r, po pokonaniu cesarza Maksencjusza w bitwie przy moście Mulwijskim, Equites singulares Augusti została rozwiązana wraz z pretorianami, przez cesarza Konstantyna I[10].

Historycy nie są zgodni jakie przyczyny legły u podstaw rozwiązania Equites singulares Augusti. Najczęściej dopuszcza się dwie możliwości: być może już Dioklecjan powołał formację która zastępowała Equites singulares Augusti czyli scholae, lub scholae mogła być powołana dopiero przez Konstantyna, ale jako bezpośredni następca equites singulares[11].

Przypisy edytuj

  1. Adrian Goldsworthy, "Complete Roman Army", Thames & Hudson 2003, s. 58.; Wojciech Górczyk, Praefecti Pretorio - znaczenie i rola polityczna w Cesarstwie Rzymskim (cz. I)[1]
  2. R.S.O. Tomlin , The Army of the Late Empire, w: The Roman World, red. J. Wacher, London, 1987, s. 107-133.
  3. a b Gawroński Radosław, Cohors multis experimentis fidelissima - Batawowie jako straż przyboczna dynastii julijsko-klaudyjskiej, „Meander" 1/2005, s. 86-105.
  4. Wojciech Górczyk, Praefecti Pretorio - znaczenie i rola polityczna w Cesarstwie Rzymskim (cz.I)[2]
  5. Tacyt, Roczniki, XIII 18; XV 58
  6. Swetoniusz, Żywoty cezarów, Neron 34
  7. On this castra see Buzzetti, C. 1997. ‘Castra Equitum Singularium’, in E. M. Steinby (ed), Lexicon Topographicum Urbis Romae, 1 (A - C). Rome: Edizioni Quasar,s. 246-248
  8. l. Rossi, Trajan's Column and the Dacian Wars,1971 s. 102.
  9. Paul Holder, Auxiliary Deployment in the Reign of Hadrian, 2003
  10. Gawroński Radosław, Cohors multis experimentis fidelissima - Batawowie jako straż przyboczna dynastii julijsko-klaudyjskiej, „Meander" 1/2005, s. 86-105; A.H.M. Jones, The Later Roman Empire, 1964 , s. 100
  11. A.H.M. Jones, The Later Roman Empire, 1964, s.613

Bibliografia edytuj

  • Radosław Gawroński, Cohors multis experimentis fidelissima - Batawowie jako straż przyboczna dynastii julijsko-klaudyjskiej, „Meander" 1/2005, s. 86-105.
  • Adrian Goldsworthy, "Complete Roman Army", Thames & Hudson 2003.
  • Wojciech Górczyk, Praefecti Pretorio - znaczenie i rola polityczna w Cesarstwie Rzymskim (cz. I)[3]
  • R.S.O. Tomlin, The Army of the Late Empire, w: The Roman World, red. J. Wacher, London, 1987, s. 107-133.
  • Swetoniusz, Żywoty cezarów, Neron 3
  • Tacyt, Roczniki, XIII 18; XV 58
  • On this castra see Buzzetti, C. 1997. ‘Castra Equitum Singularium’, in E. M. Steinby (ed), Lexicon Topographicum Urbis Romae, 1 (A - C). Rome: Edizioni Quasar,s. 246-248
  • L. Rossi, Trajan's Column and the Dacian Wars, 1971.
  • Paul Holder, Auxiliary Deployment in the Reign of Hadrian, 2003
  • A.H.M. Jones, The Later Roman Empire, 1964.