Ernest Borgnine

	Ernest Borgnine
	Ernest Borgnine
	; Ernest Borgnine (2010);
Imię i nazwisko	Ermes Effron Borgnino
Data i miejsce urodzenia	24 stycznia 1917 ; Hamden
Data i miejsce śmierci	8 lipca 2012 ; Los Angeles
Zawód	aktor
Nagrody
	Nagroda Akademii Filmowej
	Najlepszy aktor pierwszoplanowy; 1956 Marty
	Złoty Glob
	Najlepszy aktor w filmie dramatycznym; 1956 Marty
	Nagroda BAFTA
	Najlepszy aktor; 1956 Marty
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ernest Borgnine, właśc. Ermes Effron Borgnino (ur. 24 stycznia 1917 w Hamden w stanie Connecticut, zm. 8 lipca 2012 w Los Angeles)^[1]^[2] – amerykański aktor filmowy i telewizyjny. Laureat Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego za rolę w filmie Marty (1955; reż. Delbert Mann).

Z Betsy Blair w filmie Marty (1955)

Z Katy Jurado na planie filmu Złoczyńcy (1958)

Borgnine z nagrodą Oscara, w towarzystwie Grace Kelly (1956)

Ernest Borgnine w 2006

ŻyciorysEdytuj

Pochodził z rodziny włoskich imigrantów. Był weteranem II wojny światowej – do US Navy wstąpił w 1935, tuż po ukończeniu szkoły średniej. W marynarce służył do 1945, po jej opuszczeniu rozpoczął karierę teatralną. Występował na scenie prestiżowego Barter Theatre w Abingdon (Wirginia). Na Broadwayu debiutował w 1949.

W Hollywood pojawił się w 1951. Pierwszą ważną rolę zagrał w filmie Stąd do wieczności (1953) w reżyserii Freda Zinnemanna. Choć grywał przeważnie role drugoplanowe, to pozostaje jednym z najpopularniejszych i najbardziej rozpoznawalnych aktorów amerykańskich. Stworzył szereg pamiętnych kreacji, m.in. w tak głośnych filmach jak Czarny dzień w Black Rock (1955), Parszywa dwunastka (1967), Dzika banda (1969), Tragedia „Posejdona” (1972) czy Ucieczka z Nowego Jorku (1981).

Do ostatnich chwil życia aktywnie pracował, pojawiając się na ekranie, głównie w produkcjach telewizyjnych.

Aktor zmarł w szpitalu w Los Angeles, mając 95 lat. Bezpośrednią przyczyną zgonu była niewydolność nerek.

Życie prywatneEdytuj

Był pięciokrotnie żonaty:

Rhoda Kemins (od 1949 do 1958, rozwód) – córka Gina (ur. 1952)
Katy Jurado (od 1959 do 1963, rozwód)
Ethel Merman (1964 – małż. trwało 32 dni, rozwód)
Donna Rancourt (od 1965 do 1972, rozwód) – 3 dzieci: syn Christopher (ur. 1969) oraz córki: Sharon (ur. 1965) i Diana (ur. 1970)
Tova Traesnaes (ur. 1941, byli małżeństwem od 24 lutego 1973)

FilmografiaEdytuj

Stąd do wieczności (1953) jako sierż. James R. „Fatso” Judson
Demetriusz i gladiatorzy (1954) jako Strabo
Johnny Guitar (1954) jako Bart Lonergan
Łowca nagród (1954) jako Bill Rachin
Vera Cruz (1954) jako Donnegan
Czarny dzień w Black Rock (1955) jako Coley Trimble
Marty (1955) jako Marty Pilletti
Krwawa sobota (1955) jako Stadt
Taryfa ulgowa (1955) jako Morgan
Kosztowny związek (1956) jako Tom Hurley
Ranczo w dolinie (1956) jako Shep Horgan
Złoczyńcy (1958) jako John McBain
Wikingowie (1958) jako Ragnar
Torpeda poszła! (1958) jako kom. por. Archer „Archie” Sloan
Sąd ostateczny (1961) jako złodziej
Barabasz (1961) jako Lucius
Doborowa jednostka (1964) jako kom. por. Quinton McHale
Start Feniksa (1965) jako Trucker Cobb
Parszywa dwunastka (1967) jako gen. Warden
Legenda Lylah Clare (1968) jako Barney Sheean
Podział (1968) jako Bert Clinger
Stacja arktyczna Zebra (1968) jako Boris Vaslov
Dzika banda (1969) jako Dutch Engstrom
Hannie Caulder (1971) jako Emmett Clemens
Mściciele (1971) jako Hoop
Tragedia „Posejdona” (1972) jako Mike Rogo
Władca północy (1973) jako Shack
Diabelski deszcz (1975) jako Jonathan Corbis
Pigalak (1975) jako Santuro
Jezus z Nazretu (1977) jako Centurion
Książę i żebrak (1977) jako John Canty
Konwój (1978) jako szeryf Lyle Wallace
Czarna dziura (1979) jako Harry Booth
Na Zachodzie bez zmian (1979) jako Stanislaus Katczinsky
Gdy czas ucieka (1980) jako Tom Conti
Atomowy glina (1980) jako sierż. Willy Dunlop
Ryzykowna gra (1981) jako Clint
Śmiertelne błogosławieństwo (1981) jako Isaiah Schmidt
Ucieczka z Nowego Jorku (1981) jako Cabbi, taksówkarz
Obława (1984) jako Robeson
Kryptonim: Dzikie Gęsi (1984) jako Fletcher
Airwolf (1984-87; serial TV) jako Dominic Santini
Alicja w Krainie Czarów (1985) jako Lew
Parszywa dwunastka 2 (1985) jako gen. Worden
Parszywa dwunastka 3: Zabójcza misja (1987) jako gen. Worden
Parszywa dwunastka 4 (1988) jako gen. Worden
Laserowa misja (1989) jako prof. Braun
Płonący brzeg (1991; serial TV) jako Ernie
Laserowa misja 2 (1993) jako Hans Kroger
Wszystkie psy idą do nieba 2 (1996) – Grymas (głos)
Doborowa jednostka (1997) jako kom. por. Quinton McHale
Gattaca – szok przyszłości (1997) jako Caesar
Mel (1998) jako dziadek Bill
Mali żołnierze (1998) – Kip Killigan (głos)
Bejsbolo - kosz (1998) jako Ted Denslow
Blueberry (2004) jako Rolling Star
A Grandpa for Christmas (2007) jako Bert O’Riley
Dzikie łowy (2008) jako Milas
Zabójcza rozgrywka 2008) jako Thurmond Prescott
Studia życzeń (2009) jako „Big” Jim, właściciel gospody
Red (2010) jako Henry
Jesienna pełnia (2010) jako Frank
Człowiek, który uścisnął dłoń Vicente Fernandeza (2012) jako Rex Page

PrzypisyEdytuj

↑ Oscar-winning film star Ernest Borgnine dies in LA at age 95 (ang.). W: Associated Press [on-line]. The Washington Post, 2012-07-08. [dostęp 2012-07-08].
↑ Ernest Borgnine w bazie Notable Names Database (ang.)

Linki zewnętrzneEdytuj

[1] Oscar-winning film star Ernest Borgnine dies in LA at age 95 (ang.). W: Associated Press [on-line]. The Washington Post, 2012-07-08. [dostęp 2012-07-08].

[NNDB-2] Ernest Borgnine w bazie Notable Names Database (ang.)

[1]

[2]