Wikipedia

Ernest Borgnine

amerykański aktor

Ernest „Ernie” Borgnine, właśc. Ermes Effron Borgnino[1] (ur. 24 stycznia 1917 w Hamden, zm. 8 lipca 2012 w Los Angeles) – amerykański aktor filmowy i telewizyjny. Laureat Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego za rolę w melodramacie Delberta Manna Marty (1955)[2].

Ernest Borgnine
Ilustracja
Ernest Borgnine (2010)
Imię i nazwisko

Ermes Effron Borgnino

Data i miejsce urodzenia

24 stycznia 1917
Hamden

Data i miejsce śmierci

8 lipca 2012
Los Angeles

Zawód

aktor

Współmałżonek

Rhoda Kemins
(1949–1958; rozwód)
Katy Jurado
(1959-1963; rozwód)
Ethel Merman
(1964; rozwód)
Donna Granucci
(1965–1972; rozwód)
Tova Borgnine
(1973–2012; jego śmierci)

Lata aktywności

1947–2012

Odznaczenia
Medal za Dobre Zachowanie Marynarki Wojennej (USA) American Defense Service Medal Medal Kampanii Amerykańskiej (USA) Medal Medal Kampanii Azji-Pacyfiku (USA) Medal Zwycięstwa w II Wojnie Światowej (USA)
Faksymile
Multimedia w Wikimedia Commons
Z Betsy Blair w filmie Marty (1955)
Z Katy Jurado na planie filmu Złoczyńcy (1958)
Borgnine z nagrodą Oscara, w towarzystwie Grace Kelly (1956)
Ernest Borgnine w 2006

ŻyciorysEdytuj

Wczesne lataEdytuj

Urodził się w Hamden w stanie Connecticut w rodzinie włoskich imigrantów[3]. Jego matka Anna (z domu Boselli; 1894 - ok. 1949)[4] pochodziła z Carpi, niedaleko Modeny, a jego ojciec Camillo Borgnino (1891–1975)[5] pochodził z Ottiglio niedaleko Alessandrii. Rodzice Borgnine rozstali się, gdy miał dwa lata, a następnie mieszkał z matką we Włoszech przez około cztery i pół roku. W 1923 jego rodzice pogodzili się, nazwisko rodziny zostało zmienione z Borgnino na Borgnine, a jego ojciec zmienił imię na Charles. Borgnine miał młodszą siostrę, Evelyn Borgnine Velardi (1925–2013). Rodzina osiedliła się w New Haven w Connecticut, gdzie Borgnine ukończył James Hillhouse High School[6]. Dorastając, uprawiał sport. Był weteranem II wojny światowej – do US Navy wstąpił w 1935, tuż po ukończeniu szkoły średniej. W marynarce służył do 1945[7].

KarieraEdytuj

Studiował aktorstwo w Randall School of Drama w Hartford, a następnie związał się z Barter Theatre w Abingdon w Wirginii[8]. W 1947 otrzymał swoją pierwszą rolę w spektaklu State of the Union[9]. Jego następną rolą była rola dżentelmena w przedstawieniu Tennessee Williamsa Szklana menażeria. W 1949 wyjechał do Nowego Jorku, gdzie zadebiutował na Broadwayu w roli pielęgniarza w sztuce Mary Chase Harvey[9], a w 1952 wystąpił jako Nelson w komedii fantasy Mrs. McThing[10] z Helen Hayes.

W Hollywood pojawił się w 1951. Pierwszą ważną rolę zagrał w filmie Stąd do wieczności (1953) w reżyserii Freda Zinnemanna. Choć grywał przeważnie role drugoplanowe, to pozostaje jednym z najpopularniejszych i najbardziej rozpoznawalnych aktorów amerykańskich. Stworzył szereg pamiętnych kreacji, m.in. w tak głośnych filmach jak Czarny dzień w Black Rock (1955), Parszywa dwunastka (1967), Dzika banda (1969), Tragedia „Posejdona” (1972) czy Ucieczka z Nowego Jorku (1981).

Do ostatnich chwil życia aktywnie pracował, pojawiając się na ekranie, głównie w produkcjach telewizyjnych.

Aktor zmarł w szpitalu w Los Angeles, mając 95 lat. Bezpośrednią przyczyną zgonu była niewydolność nerek[11].

Życie prywatneEdytuj

Był pięciokrotnie żonaty:

  • Rhoda Kemins (od 1949 do 1958, rozwód) – córka Gina (ur. 1952)
  • Katy Jurado (od 1959 do 1963, rozwód)
  • Ethel Merman (1964 – małż. trwało 32 dni, rozwód)
  • Donna Rancourt (od 1965 do 1972, rozwód) – 3 dzieci: syn Christopher (ur. 1969) oraz córki: Sharon (ur. 1965) i Diana (ur. 1970)
  • Tova Traesnaes (ur. 1941, byli małżeństwem od 24 lutego 1973)

FilmografiaEdytuj

NagrodyEdytuj

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ Personalidade: Ernest Borgnine (EUA) (port.). InterFilmes.com. [dostęp 2019-07-18].
  2. ↑ Ernest Borgnine Awards (ang.). AllMovie. [dostęp 2021-05-22].
  3. ↑ Sandra Brennan: Ernest Borgnine Biography (ang.). AllMovie. [dostęp 2021-05-23].
  4. ↑ Contessa Anna-Maria de Boselli (ang.). Geni. [dostęp 2019-07-18].
  5. ↑ Charles Borgnine (ang.). Geni. [dostęp 2019-07-18].
  6. ↑ Ernest Borgnine Biography (ang.). Film Reference. [dostęp 2021-05-23].
  7. ↑ John M. Cunningham: Ernest Borgnine, american actor (ang.). Encyklopedia Britannica. [dostęp 2021-05-23].
  8. ↑ Ernest Borgnine Biography (1917-2012) (ang.). Cowboys and Indians. [dostęp 2019-07-18].
  9. ↑ a b Ernest Borgnine Biography (ang.). TV.com. [dostęp 2021-05-18].
  10. ↑ Ernest Borgnine (ang.). Internet Broadway Database. [dostęp 2021-05-18].
  11. ↑ Anita Gates: Ernest Borgnine, Tough but Tender Actor, Is Dead at 95 (ang.). „The New York Times”, 2012-07-08. [dostęp 2012-07-08].

Linki zewnętrzneEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ernest_Borgnine&oldid=67039986”