Ernest I Pobożny (niem. Ernst I. der Fromme, ur. 25 grudnia 1601 w Altenburgu, zm. 26 marca 1675 w Gocie) – książę Saksonii, od 1605 wraz z braćmi w księstwie Saksonii-Weimar, po podziale w 1640 w księstwie Saksonii-Gotha, a od 1672, po odziedziczeniu Saksonii-Altenburg w księstwie Saksonii-Gothy-Altenburga.

Ernest I Pobożny
Ilustracja
książę Saksonii-Weimaru (z braćmi)
Okres

od 1605
do 1640

Poprzednik

Jan

Następca

podział księstwa między braci

książę Saksonii-Gotha
Okres

od 1640
do 1672

Poprzednik

podział księstwa Saksonii-Weimar

Następca

zjednoczenie księstwa Saksonii-Gothy z Saksonią-Altenburg

książę Saksonii-Gothy-Altenburga
Okres

od 1672
do 1674

Poprzednik

połączenie księstw Saksonii-Gothy i Saksonii-Altenburga

Następca

Fryderyk I, Albrecht, Bernard, Chrystian, Ernest, Jan Ernest, Henryk

Dane biograficzne
Dynastia

Wettynowie

Data i miejsce urodzenia

25 grudnia 1601
Altenburg

Data i miejsce śmierci

26 marca 1674
Gotha

Ojciec

Jan

Matka

Dorota Maria z Anhaltu-Zerbst

Żona

Elżbieta Zofia z Saksonii-Altenburga
od 1636

Dzieci

12 synów i 6 córek, w tym: Fryderyk I, Albrecht, Bernard, Chrystian, Ernest, Jan Ernest, Henryk, Elżbieta Dorota

Obszar księstwa Ernesta pod koniec jego życia na tle granic saskich księstw na terenie Turyngii

Życiorys edytuj

Ernest był jednym z licznych synów księcia Saksonii-Weimar Jana z rodu Wettinów i Doroty Marii, córki księcia Anhaltu-Zerbst Joachima Ernesta[1][2][3]. Na dworze w Weimarze został starannie wykształcony i wychowany w wierze luterańskiej[1][2]. Gdy miał cztery lata, zmarł jego ojciec. W 1618 bracia zawarli układ, zgodnie z którym księstwo odziedziczone po ojcu pozostało niepodzielone, a zarząd sprawował najstarszy z braci, Jan Ernest[2].

Gdy podczas wojny trzydziestoletniej wszyscy jego starsi bracia znaleźli się na polu bitwy, w 1621 objął na krótko zarządzanie księstwem[1][2][4]. W 1631 objął stanowisko oficerskie w szwedzkiej armii. W jej szeregach wziął udział w biwie pod Lützen[1][2]. Gdy w 1633 jego młodszy brat Bernard otrzymał w uznaniu swych zasług księstwo Frankonii, powierzył jego zarząd Ernestowi[1][2][4]. Po szwedzkiej klęsce w bitwie pod Nördlingen Ernest przystąpił do pokoju praskiego[2] i powrócił do rodzinnych włości[1].

Powiększył wspólne księstwo po wygaśnięciu lokalnej linii Wettynów panującej w księstwie Saksonii-Coburg-Eisenach[1]. W 1640 po podziale ojcowizny został samodzielnym władcą księstwa Saksonii-Gothy. Stopniowo poszerzał zasięg swojej władzy: w 1644/1645 odziedziczył część Saksonii-Eisenach, w 1660 część hrabstwa Hennebergu, a w 1672 większość Saksonii-Altenburg z Coburgiem[1][2][4]. Scalił w ten sposób pod swym berłem dużą część ziem ernestyńskiej linii Wettinów[1].

Podczas swych rządów dążył do odbudowy księstwa z poważnych zniszczeń spowodowanych przez działania wojenne w okresie wojny trzydziestoletniej. Głęboko wierzący i zaangażowany w zaprowadzenie porządku w swojej dziedzinie, zreformował Kościół i system edukacji[1][2][4] oraz zorganizował własne wydanie Biblii[2][4]. Wspierał luteran także poza granicami, m.in. finansując budowę kościoła w Moskwie, a nawet próbował zorganizować misję w Etiopii[1][2]. Wprowadzał zarządzenia regulujące w duchu religijnym nawet prywatne życie swych poddanych. Zreformował administrację i zreorganizował sądownictwo[1][2]. Dużą uwagę zwracał na gospodarkę, m.in. wprowadził nowe regulacje dotyczące lasów i podjął nieudane próby zapewnienia żeglowności rzek księstwa[2]. W swej stolicy zbudował pałac Friedenstein[1][2].

Przez swój testament dał możliwość dalszego podziału swego niewielkiego księstwa pomiędzy synów[1].

Rodzina edytuj

W 1636 w Altenburgu Ernest poślubił Elżbietę Zofię (1619–1680), córkę księcia Saksonii-Altenburg Jana Filipa. Mieli osiemnaścioro dzieci (dwunastu synów i sześć córek):

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i j k l m n o Ulrich Heß: Ernst I. der Fromme. W: Neue Deutsche Biographie. T. 4. Berlin: Duncker & Humblot, 1959, s. 622–623.
  2. a b c d e f g h i j k l m n August Beck: Ernst I.. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 6. Leipzig: Verlag von Dunckler & Humblot, 1877, s. 302–308.
  3. a b Ernst I. Herzog v.Sachsen-Gotha-Altenburg. [w:] WW-Person [on-line]. [dostęp 2017-11-26].
  4. a b c d e Friedrich Wilhelm Bautz: Ernst der Fromme. W: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon. T. 1. Hamm: Verlag Traugott Bautz, 1990, s. 773. ISBN 3-88309-013-1.