Ernest I Szwabski

książę Szwabii

Ernest I (ur. przed 984, zm. 31 maja 1015) – książę Szwabii od 1012 roku z dynastii Babenbergów. Uczestnik wyprawy Ottona, księcia Karyntii, do Włoch w 1002 roku i buntu Henryka ze Schweinfurtu przeciwko niemieckiemu królowi Henrykowi II Świętemu. Później lojalny wobec króla. Żonaty z Gizelą, księżniczką szwabską, która po jego śmierci poślubiła Konrada II, późniejszego cesarza.

Ernest I Szwabski
ilustracja
ilustracja herbu
książę Szwabii
Okres

od 1012
do 31 maja 1015

Poprzednik

Herman III Szwabski

Następca

Ernest II Szwabski

Dane biograficzne
Dynastia

Babenbergowie

Data urodzenia

przed 984

Data śmierci

31 maja 1015

Miejsce spoczynku

Würzburg

Ojciec

Leopold I Babenberg

Matka

Richarda z Sualafeld

Żona

Gizela Szwabska

Dzieci

Ernest II Szwabski,
Herman IV Szwabski

Pochodzenie

edytuj

Pochodził z dynastii Babenbergów[1][2]. Był synem Leopolda I Babenberga i jego żony Richardy, córki Ernesta, grafa Sualafeld[1]. Jego braćmi byli Henryk, margrabia Marchii Austriackiej, Poppo, arcybiskup Trewiru, i Adalbert, margrabia Marchii Austriackiej[1]. Urodził się przed 984 rokiem[1]. Historyk Theodor Henner przyjmował, że urodził się około roku 970[3].

Życiorys

edytuj

Pierwsza wzmianka źródłowa na temat Ernesta pochodzi z 1002 roku. Jako lojalny stronnik Henryka II Świętego wspierał go w walce z Arduinem z Iwrei, królem Włoch. Wziął udział w wyprawie księcia karynckiego Ottona do Italii, która zakończyła się klęską[3][1]. Po powrocie z Italii razem z Ottonem przybyli w marcu 1003 roku do Kwedlinburga, gdzie król Henryk II obdarował ich królewskimi darami i udzielił słów otuchy[4].

Jeszcze w 1003 roku dołączył do buntu swojego kuzyna Henryka ze Schweinfurtu, który sprzeciwił się królowi Henrykowi II[1][2]. W toku działań wojennych został wzięty do niewoli pod zamkiem Creussen koło Bayreuth[3]. Postawiony przed sądem, został skazany na karę śmierci. Dzięki interwencji Willigisa, arcybiskupa Moguncji, król Henryk II zamienił mu karę śmierci na okup pieniężny[1]. Odtąd był lojalny wobec Henryka II[3].

W 1012 roku zmarł bezpotomnie Herman III, książę Szwabii, szwagier Ernesta. Król niemiecki Henryk II przekazał to lenno właśnie Ernestowi I[3][1][2]. Objęcie księstwa zawdzięczał faktowi, że jego żona Gizela była siostrą poprzedniego władcy[2]. W literaturze historycznej uchodzi to za jeden z przykładów dziedziczenia księstw za pośrednictwem kobiet, typowego dla tego okresu w dziejach Rzeszy[5].

Kronikarz Ekkehard z Aury, piszący w XII wieku, określa Ernesta mianem dux orientalis Franciae[3]. Biskup Otton z Bambergu wspomina w dokumencie z 1122 roku o palatium Ernesta, znajdującym się w Aurze[3].

Księstwem Szwabii cieszył się krótko. W czasie polowania 31 maja 1015 roku, we wtorek po Pięćdziesiątnicy, został śmiertelnie ranny (trafiony strzałą przez Adalberta, jednego ze swoich rycerzy, celującego w sarnę)[3][6]. Ernest udał się na polowanie, mimo zakazu polowań trzy dni po Pięćdziesiątnicy, ustanowionego na synodzie w Ingelheim w 948 roku[6].

Thietmar z Merseburga (zm. 1018) opisał jego ostatnie chwile:

Czując zbliżającą się śmierć, przywołał do siebie towarzyszy i błagał ich, by przebaczyli sprawcy, a ponieważ nie było tam księdza, przed którym mógłby się wyspowiadać ze swoich grzechów, kazał w jego zastępstwie zbliżyć się do siebie jednemu z rycerzy: "Przyjdźcie tu wszyscy i nastawiając uszu serca poznajcie moje czyny podobnego wam śmiertelnika, a zarazem, grzesznika i pomóżcie zgodnie w ich odpokutowaniu. Proszę was, polećcie moją grzeszną duszę wszystkim wiernym, których tu nie ma, i przypomnijcie mojej małżonce, by strzegła czci swojej i nie zapomniała o mnie". Po tych słowach wyliczył wszystkim obecnym, jakie tylko mógł przypomnieć sobie, grzechy kiedykolwiek popełnione, i wkrótce potem, 31 maja, zeszedł z tego świata[7]

Zgodnie z własnym życzeniem został pochowany w Würzburgu obok swojego ojca[3].

Rodzina i potomstwo

edytuj

Ernest po 1008/1010 roku poślubił Gizelę, księżniczkę szwabską, wdowę po Brunonie z Brunszwiku, z którym miała syna Ludolfa i przypuszczalnie córkę Gizelę[2]. Przyjmuje się, że do małżeństwa doszło jeszcze za życia Hermana III (zm. 1 kwietnia 1012), księcia Szwabii, gdyż w przeciwnym razie Ernest II byłby zbyt młody, aby podnieść bunt przeciwko cesarzowi Konradowi II[8].

Miał z nią dwóch synów. Byli to:

24 czerwca 1015 w Goslarze cesarz Henryk II nadał księstwo Szwabii wdowie po Erneście, Gizeli, i ich synowi Ernestowi II[6][9]. Księstwem Szwabii rządził najpierw Ernest II, po jego śmierci Herman IV, wraz z którego śmiercią w 1038 roku wymarła szwabska linia Babenbergów[3].

Gizela po śmierci Ernesta poślubiła Konrada (późniejszego cesarza Konrada II), syna hrabiego Henryka ze Spiry[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j Karl Schmid: Ernst I.. W: Neue Deutsche Biographie. T. 4. Berlin: Duncker & Humblot, 1959. ISBN 3-428-00185-0.
  2. a b c d e f Herwig Wolfram: Conrad II, 990–1039. Emperor of Three Kingdoms. University Park, Pennsylvania: Penn State University Press, 2006, s. 33. ISBN 978-0271027388.
  3. a b c d e f g h i j Theodor Henner: Ernst I., Herzog von Schwaben. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). T. 6, Duncker & Humblot, Leipzig 1877, s. 318.
  4. RI II,4 n. 1537b. [w:] Regesta Imperii Online, Deutsche Kommission für die Bearbeitung der Regesta Imperii e.V. bei der Akademie der Wissenschaften und der Literatur, Mainz. [on-line]. [dostęp 2017-07-17]. (niem.).
  5. Timothy Reuter: Germany in the Early Middle Ages C. 800-1056. London – New York: Routledge, 2013, s. 192. ISBN 978-0-582-49034-5.
  6. a b c Herwig Wolfram: Conrad II, 990–1039. Emperor of Three Kingdom. University Park, Pennsylvania: Penn State University Press, 2006, s. 34. ISBN 978-0271027388.
  7. Thietmar: Kronika Thietmara. tłumaczenie M.Z. Jedlicki. Poznań: Instytut Zachodni, 1953, s. 488.
  8. Herwig Wolfram: Conrad II, 990–1039. Emperor of Three Kingdoms. University Park, Pennsylvania: Penn State University Press, 2006, s. 368. ISBN 978-0271027388.
  9. Manfred Höfer: Kaiser Heinrich II.: das Leben und Wirken eines Kaisers. Esslingen: München Bechtle, 2002, s. 185.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj