Trzcinnik (ryba)

(Przekierowano z Erpetoichthys)

Trzcinnik[6] (Erpetoichthys calabaricus) – gatunek słodkowodnej ryby z rodziny wielopłetwcowatych (Polypteridae), jedyny przedstawiciel rodzaju Erpetoichthys. Stanowi przedmiot handlu dla potrzeb akwarystyki.

Trzcinnik
Erpetoichthys calabaricus[1]
Smith, 1865[2]
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Rząd

wielopłetwcokształtne

Rodzina

wielopłetwcowate

Rodzaj

Erpetoichthys
Smith, 1865[3]

Gatunek

trzcinnik

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5]

Występowanie edytuj

Wolno płynące rzeki i wody stojące Afryki Zachodniej i Środkowej – od Beninu po Gabon[5] i Brazzaville w Kongo[7].

Budowa edytuj

Jako przedstawiciel rodziny wielopłetwcowatych posiada charakterystyczną płetwę grzbietową, którą tworzy kilka pojedynczych płetw o mocnym kolcu i przyczepionych do niego kilku miękkich promieniach. Jest pokryty łuskami ganoidalnymi[8]. Od pozostałych wielopłetwców odróżnia go długie, węgorzowate ciało i brak płetw brzusznych. Ubarwienie oliwkowozielone, brzuch pomarańczowożółty [9][6][7][10]. W naturze dorasta do 90cm, ale w akwariach osiąga od 15 do 25cm[11].

Dymorfizm płciowy: samiec w okresie tarła ma powiększoną płetwę odbytową.

Biologia i ekologia edytuj

Jest gatunkiem słodkowodnym. Występuje w wolno płynących rzekach i wodach stojących. Preferuje zamulone i niezbyt głębokie wody[6]. Toleruje zbiorniki o niskiej zawartości tlenu[5]. Może penetrować środowiska lądowe, poruszając się ruchem przypominającym ruch węża, a także zdobywać pokarm na lądzie[12]. Żeruje w nocy[5]. Zjada różne bezkręgowce, głównie larwy owadów i skorupiaki[9], które odnajduje za pomocą elektroreceptorów, a także mniejsze ryby, martwe organizmy i części roślin[13].

Biologia rozrodu tego gatunku nie została jeszcze poznana. Wiadomo jedynie, że jest to gatunek o zapłodnieniu zewnętrznym[13].

Badania edytuj

Trzcinnik wraz z wielopłetwcem senegalskim (Polypterus senegalus), również należącym do rodziny Polypteridae, są obiektami badań nad organizacją centralnego układu nerwowego. Prowadzone są badania nad organizacją takich układów jak:

  • układ nitroergiczny[14]
  • układ serotoninergiczny[15]
  • układ hipokretynergiczny[16].

Przypisy edytuj

  1. Erpetoichthys calabaricus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Smith 1867 ↓, s. 278.
  3. Smith 1867 ↓, s. 273.
  4. J.A. Smith. Description of Calamoichthys, a new genus of ganoid fish, from Old Calabar, western Africa. „The Annals and Magazine of Natural History”. Third series. 18, s. 113, 1866. (ang.). 
  5. a b c d Erpetoichthys calabaricus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  6. a b c Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.
  7. a b Erpetoichthys calabaricus. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 3 lutego 2013]
  8. Nelson J.S., 2006. Fishes of the World. John Wiley & Sons, Inc., Hoboken, New Jersey.
  9. a b G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970, s. 104.
  10. Stanislav Frank: Wielki atlas ryb. Przekład: Henryk Szelęgiewicz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1974, s. 41.
  11. Berra T.M., 2001. Freshwater fish distribution. Academic Press, San Diego, California.
  12. Pace C.M., Gibb A.C., 2010. Locomotor behavior across an environmental transition in the ropefish, Erpethoichthys calabaricus. The Journal of Experimental Biology 214: 530-537.
  13. a b Susan Miedler, Erpetoichthys calabaricus [online], (On-line), Animal Diversity Web, 1999 [dostęp 2013-02-03] (ang.).
  14. López J.M., Lozano D., Morona R., González A., 2016. Organization of the nitrergic neuronal system in the primitive bony fishes Polypterus senegalus and Erpetoichthys calabaricus (Actinopterygii: Cladistia). Journal of Comparative Neurology 524 (9): 1770-1804.
  15. López J.M., González A., 2014. Organization of the Serotonergic System in the Central Nervous System of Two Basal Actinopterygian Fishes: the Cladistians Polypterus senegalus and Erpetoichthys calabaricus. Brain, Behavior and Evolution 83: 54-76.
  16. López J.M., Sanz-Morello B., González A., 2014. Organization of the orexin/hypocretin system in the brain of two basal actinopterygian fishes, the cladistians Polypterus senegalus and Erpetoichthys calabaricus. Peptides 61: 23-37.

Bibliografia edytuj