Erycinae

	Erycinae
	Bonaparte, 1831
	; Przedstawiciel rodzaju – strzelec stepowy (E. jaculus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Rząd	łuskonośne
Podrząd	węże
Infrarząd	Alethinophidia
Nadrodzina	Booidea
Rodzina	dusicielowate
Podrodzina	Erycinae
	Typ nomenklatoryczny
	Boa turcica Olivier, 1801 (= Anguis jaculus Linnaeus, 1758
Synonimy
	Rodzaju: Clothonia Daudin, 1803; Gongylophis Wagler, 1830; Cusoria Gray, 1849;
	Rodzaju: Clothonia Daudin, 1803; Gongylophis Wagler, 1830; Cusoria Gray, 1849;
Rodzaje
	Eryx Daudin, 1803
	Eryx Daudin, 1803
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Erycinae – monotypowa podrodzina węży z rodziny dusicielowatych (Boidae), zawierająca ok. 10 gatunków niewielkich, krępych i masywnych dusicieli.

Zasięg występowaniaEdytuj

Podrodzina obejmuje gatunki występujące w Afryce (Maroko, Algieria, Tunezja, Libia, Egipt, Sudan, Erytrea, Etiopia, Somalia, Kenia, Tanzania, Mauretania, Senegal, Gambia, Gwinea, Mali, Burkina Faso, Niger, Czad, Wybrzeże Kości Słoniowej, Ghana, Togo, Benin, Nigeria, Kamerun i Republika Środkowoafrykańska), Europie (Rumunia, Macedonia Północna, Bułgaria, Albania, Włochy, Grecja, Turcja i Rosja) i w Azji (Izrael, Jordania, Arabia Saudyjska, Oman, Kuwejt, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Syria, Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan, Uzbekistan, Turkmenistan, Irak, Armenia, Gruzja, Iran, Azerbejdżan, Afganistan, Pakistan, Indie, Nepal, Sri Lanka i Chiny)^[6].

EkologiaEdytuj

Występują najczęściej na stepach i pustyniach, ryją w piasku i luźnej glebie. Polują na niewielkie kręgowce – głównie gryzonie, ptaki i jaszczurki – które jak i inni przedstawiciele Boidae duszą splotami ciała^[7].

SystematykaEdytuj

EtymologiaEdytuj

Eryx: łac. Eryx Erycis, góra w północno-zachodniej Sycylii, ze słynną świątynią ku czci Wenus na jej szczycie; także Eryks (gr. Ερυξ), w mitologii greckiej syn Posejdona i Afrodyty pokonany i zabity w pojedynku przez Heraklesa^[8].
Clothonia: gr. κλωθω klōthō „obracać, przekręcać”, od Κλωθώ Klōthṓ (pol. Kloto), w mitologii greckiej jedna z trzech Mojr, wyznaczających czas życia i los człowieka^[9]. Gatunek typowy: Boa johnii Russell, 1801.
Gongylophis: gr. γογγυλος gongulos „zaokrąglony, okrągły”; οφις ophis, οφεως opheōs „wąż”^[3]. Gatunek typowy: Boa conica Schneider, 1801.
Cusoria: J.E. Gray nie wyjaśnił etymologii nazwy rodzajowej^[4]. Gatunek typowy: Cusoria elegans J.E. Gray, 1849.

Podział systematycznyEdytuj

Do podrodziny należy jeden rodzaj z następującymi gatunkami^[6]:

Eryx borrii
Eryx colubrinus – strzelec kenijski^[10]
Eryx conicus
Eryx elegans
Eryx jaculus – strzelec stepowy^[11]
Eryx jayakari
Eryx johnii
Eryx miliaris – boa piaskowy^[12]
Eryx muelleri
Eryx sistanensis^[13]
Eryx somalicus
Eryx tataricus – strzelec wschodni^[10]
Eryx whitakeri

PrzypisyEdytuj

↑ Erycinae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ F.M. Daudin: Histoire naturelle, générale et particulière, des reptiles: ouvrage faisant suite à l’Histoire naturelle générale et particulière, composée par Leclerc de Buffon, et rédigée par C.S. Sonnini. T. 7. Paris: F. Dufart, 1803, s. 283. (fr.).
↑ ^a ^b J.G. Wagler: Natürliches System der Amphibien, mit vorangehender Classification der Säugethiere und Vögel. Ein Beitrag zur vergleichenden Zoologie. München, Stuttgart und Tübingen: In der J.G. Cotta’scchen Buchhandlung, 1830, s. 192. (niem.).
↑ ^a ^b J.E. Gray: Catalogue of the specimens of snakes in the collection of the British museum. London: Printed by order of the Trustees, 1849, s. 84, 107. (ang.).
↑ F.M. Daudin. Erpétologie. Caracteres des vingt - trois genres qui composent l’ordre des Ophidiens. „Magasin Encyclopédique”. VIII^e Année. 5, s. 437, 1803. (fr.).
↑ ^a ^b P. Uetz & J. Hallermann: Higher taxa: Erycinae. The Reptile Database. [dostęp 2019-03-11]. (ang.).
↑ J. Coborn, Atlas węży świata, MUZA S.A., Warszawa 1993, ISBN 83-7079-122-0
↑ P. Uetz & J. Hallermann: Eryx jaculus (Linnaeus, 1758). The Reptile Database. [dostęp 2019-03-11]. (ang.).
↑ E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 54. (ang.).
↑ ^a ^b Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 396. ISBN 83-01-14344-4.
↑ Juszczyk 1986 ↓, s. 178.
↑ Juszczyk 1986 ↓, s. 30.
↑ Naeimeh Eskandarzadeh, Nasrullah Rastegar-Pouyani, Eskandar Rastegar-Pouyani, Eskandar Rastegar-Pouyani, Jamil Zargan, Ashkan Hajinourmohamadi, Roman A. Nazarov, Soheil Sami, Mahdi Rajabizadeh, Hossein Nabizadeh i Majid Navaian. A new species of Eryx (Serpentes: Erycidae) from Iran. „Zootaxa”. 4767 (1), s. 182–192, 2020. DOI: 10.11646/zootaxa.4767.1.8. (ang.).

BibliografiaEdytuj

W. Juszczyk: Gady i płazy. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 1–262, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0043-4.

[itis-1] Erycinae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Daudin1-2] F.M. Daudin: Histoire naturelle, générale et particulière, des reptiles: ouvrage faisant suite à l’Histoire naturelle générale et particulière, composée par Leclerc de Buffon, et rédigée par C.S. Sonnini. T. 7. Paris: F. Dufart, 1803, s. 283. (fr.).

[Wagler-3] J.G. Wagler: Natürliches System der Amphibien, mit vorangehender Classification der Säugethiere und Vögel. Ein Beitrag zur vergleichenden Zoologie. München, Stuttgart und Tübingen: In der J.G. Cotta’scchen Buchhandlung, 1830, s. 192. (niem.).

[Gray-4] J.E. Gray: Catalogue of the specimens of snakes in the collection of the British museum. London: Printed by order of the Trustees, 1849, s. 84, 107. (ang.).

[Daudin2-5] F.M. Daudin. Erpétologie. Caracteres des vingt - trois genres qui composent l’ordre des Ophidiens. „Magasin Encyclopédique”. VIII^e Année. 5, s. 437, 1803. (fr.).

[Uetz&Hallermann-6] P. Uetz & J. Hallermann: Higher taxa: Erycinae. The Reptile Database. [dostęp 2019-03-11]. (ang.).

[7] J. Coborn, Atlas węży świata, MUZA S.A., Warszawa 1993, ISBN 83-7079-122-0

[Uetz&Hallermann2-8] P. Uetz & J. Hallermann: Eryx jaculus (Linnaeus, 1758). The Reptile Database. [dostęp 2019-03-11]. (ang.).

[Jaeger-9] E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 54. (ang.).

[pwn-10] Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 396. ISBN 83-01-14344-4.

[CITEREFJuszczyk1986178-11] Juszczyk 1986 ↓, s. 178.

[CITEREFJuszczyk198630-12] Juszczyk 1986 ↓, s. 30.

[ZT47671-13] Naeimeh Eskandarzadeh, Nasrullah Rastegar-Pouyani, Eskandar Rastegar-Pouyani, Eskandar Rastegar-Pouyani, Jamil Zargan, Ashkan Hajinourmohamadi, Roman A. Nazarov, Soheil Sami, Mahdi Rajabizadeh, Hossein Nabizadeh i Majid Navaian. A new species of Eryx (Serpentes: Erycidae) from Iran. „Zootaxa”. 4767 (1), s. 182–192, 2020. DOI: 10.11646/zootaxa.4767.1.8. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]