Eurocopter EC135

	Eurocopter EC135; Airbus Helicopters H135
	Eurocopter EC135; Airbus Helicopters H135
	; EC135P2 SP-HXG w barwach Lotniczego Pogotowia Ratunkowego z bazy w Sanoku
	Dane podstawowe
Państwo	Niemcy; Francja
Producent	Airbus Helicopters
Typ	lekki śmigłowiec wielozadaniowy
	Historia
Data oblotu	15 lutego 1994
Lata produkcji	od 1996
Liczba egzemplarzy	1000 (stan na 2011)
	Dane techniczne
Napęd	2× Turbomeca Arrius 2B2 lub Pratt & Whitney Canada PW206B2
Moc	2 x 439 kW (Arrius) lub ; 2 x 419 kW (P&W), ; (MCP - Maximum Continuous Power, na poziomie morza)
	Wymiary
Średnica wirnika	10,20 m
Długość kadłuba	10,21 m ; (z wirnikiem głównym 12,19 m)
Szerokość kadłuba	1,56 m
Wysokość	3,62 m
	Masa
Własna	1460 kg
Użyteczna	1375 kg
Startowa	2835 kg ; (2900 kg z ładunkiem zewnętrznym)
Paliwa	560,4 kg / 700,5 l
	Osiągi
Prędkość maks.	259 km/h
Prędkość przelotowa	254 km/h
Prędkość ekonomiczna	230 km/h
Wznoszenie maks. w locie poziomym	7,62 m/s
Pułap	6096 m
Pułap zawisu z wpływem ziemi	3045 m
Pułap zawisu bez wpływu ziemi	2010 m
Zasięg	635 km
	Dane operacyjne
	Liczba miejsc
	maks. 8 ; (2 załogi + 6 pasażerów, wersja pasażerska)
	Rzuty
	Multimedia w Wikimedia Commons

Eurocopter EC135, obecnie Airbus Helicopters H135 – lekki śmigłowiec wielozadaniowy, wyposażony w dwa silniki turbowałowe, produkowany przez francusko-niemiecki Airbus Helicopters (dawniej Eurocopter Group). Prototyp odbył pierwszy lot w pierwszej połowie 1994 roku. Uniwersalna maszyna do transportu pasażerskiego, przewozu VIP-ów, śmigłowiec dyspozycyjny dla firm, lotniczego ratownictwa medycznego (HEMS) i służb publicznych (np. w Niemczech użytkowany przez policję, w Polsce stanowi od chwili wprowadzenia w 2010 roku, podstawową maszynę LPR-u).

Zaprojektowany został z wykorzystaniem doświadczeń zdobytych podczas budowy i eksploatacji popularnych śmigłowców Bölkow Bo 105 produkcji (MBB). W miejsce konwencjonalnego tylnego wirnika wyposażony jest w fenestron, co znacznie zwiększa bezpieczeństwo lądowań w trudnych warunkach. Śmigłowiec jest dostosowany do lotów zarówno w dzień, jak i w nocy, przy złej widoczności i przy jej całkowitym braku, jedynie w oparciu o wskazania przyrządów (IFR)^[2].

Możliwe jest opcjonalne wyposażenie w całkowicie elektroniczny tzw. "szklany kokpit" (potoczne określenie zintegrowanego systemu Electronic Flight Instrument System (EFIS)) - o nazwie MEGHAS Flight Control Display System. Sterowanie silników nowszych wersji odbywa się z użyciem systemu FADEC, co pozwala częściowo odciążyć pilotów od ciągłej kontroli parametrów pracy jednostek napędowych i pozwala poświęcić większą część uwagi na inne zadania.

EC135 w PolsceEdytuj

Wersja EC 135 P3 (SP-DXB) w Gorzowie Wielkopolskim

Wersja EC 135 P3 (SP-DXA) w Prudniku

Eurocopter EC135 jest używany (lub zamówiony) przez 23 kraje w tym Polskę. W październiku 2007 został rozstrzygnięty przetarg na zakup 23 sztuk tego śmigłowca w wersji P2+ dla Polskiego Lotniczego Pogotowia Ratunkowego, mających zastąpić wysłużone, wielozadaniowe Mi-2. Głównym konkurentem był śmigłowiec Agusta A109E Power, lecz przewagą EC135 była bardziej przestronna kabina umożliwiająca wykonanie masażu serca^[2]. W czerwcu 2008 roku zawarto umowę na dostawę 23 EC135^[2]. Pierwszy egzemplarz rozpoczął dyżury w Krakowie 7 grudnia 2009, pozostałe zamówione maszyny zostały dostarczone do końca 2010 roku^[2]. W dniu 16 grudnia 2010 podpisano protokoły odbioru dwóch ostatnich śmigłowców Eurocopter EC 135. Dyżury z użyciem nowych maszyn pełnione są obecnie (18 grudnia 2010) za dnia w 13 z łącznie 18 baz (17 stałych, 1 tymczasowa), w 14-ej dyżur ma się rozpocząć 20 grudnia 2010, w 3 kolejnych - "w pierwszych miesiącach 2011 roku". Dzięki większym możliwościom EC 135 w porównaniu ze starymi maszynami typu Mi-2, m.in. awionice pozwalającej na loty w warunkach IFR (bez widoczności), w roku 2011 LPR planuje podjęcie w części baz pierwszych dyżurów również w porze nocnej (aktualnie trwają szkolenia załóg oraz strażaków odpowiedzialnych za bezpieczeństwo lądowisk). Większa prędkość maszyny umożliwiła także zwiększenie skutecznego zasięgu akcji w czasie 22 minut z dotychczasowych 60 km (Mi-2) do 80 km, a w czasie 35 minut do 130 km^[2]. LPR użytkuje także 4 sztuki tego śmigłowca w wersji P3 ^[3]. Zaletą są również mniejsze rozmiary od Mi-2, umożliwiające korzystanie ze znacznie mniejszych lądowisk niż Mi-2^[2].

Dla porównania w Czechach, użytkujących (prócz innych maszyn) wersję EC 135 T2 i T2+, siatkę lotniczych jednostek ratowniczych zaplanowano tak, by większość punktów na terenie kraju nie była oddalona o więcej niż ok. 50 km od jednej z baz HEMS^[4], a w Niemczech bazy śmigłowców Ratownictwa lotniczego ADAC rozmieszczono, by pomoc mogła dotrzeć na miejsce wypadku drogowego w ciągu 15 minut, promień działania mieści się w przedziale 50-70 km^[5].

W 2019 śmigłowiec H135 otrzymała polska Straż Graniczna^[6].

WersjeEdytuj

Litera T w oznaczeniu wersji oznacza silnik Turboméca Arrius; P sygnalizuje zastosowanie silnika Pratt & Whitney Canada PW206B lub PW206B2. Kolejna cyfra oznacza wersję rozwojową silnika. Nowsze egzemplarze wyposażono w centralny system wyświetlaczy Central Panel Display System (CPDS) - takie wersje latają w służbie Lotniczego Pogotowia Ratunkowego.

cywilneEdytuj

EC 135 P1 z silnikami Pratt & Whitney Canada PW206B.
EC 135 T1 z silnikami Turboméca Arrius 2B1, 2B1A lub 2B1A1.

Obie wersje "1" mają maksymalną masę startową (MTOW) 2720 kg.

EC 135 P2 z silnikami Pratt & Whitney Canada PW206B2.
EC 135 T2 z silnikami Turboméca Arrius 2B2.

Obie wersje "2" mają większą moc przy pracującym tylko jednym silniku i maksymalną masę startową (MTOW) 2835 kg

EC 135 P2+ z silnikami Pratt & Whitney Canada PW206B2.
EC 135 T2+ z silnikami Turboméca Arrius 2B2.

Wersje "2+" mają maksymalną masę startową (MTOW) 2910 kg i polepszoną charakterystykę oddawania mocy dzięki FADEC.

wojskoweEdytuj

Eurocopter EC635 jest wojskową odmianą, zbudowaną na bazie EC135.

EC135 T2 w barwach Austriackiego Lotniczego Pogotowia Ratunkowego
EC135 niemieckiej policji

PrzypisyEdytuj

↑ Eurocopter officially hands over its 1,000th EC135 helicopter to the ADAC, 2011-07-21
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Bondaryk Paweł. Lotnicze Pogotowie Ratunkowe - nowe śmigłowce, nowe możliwości. „Lotnictwo”. 4/2011. XIV (121), s. 46-50, kwiecień 2011. Magnum-X. ISSN 1732-5323.
↑ Nowe śmigłowce dla Lotniczego Pogotowia Ratunkowego
↑ Zasięg baz HEMS w Czechach na www.hems.cz, (dostęp 2010-12-18). [dostęp 2010-12-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-11)].
↑ Mapa baz i obszaru działania czerwiec 2010, Oficjalna strona ADAC (opisy - niem.), dostęp 2012.03.24
↑ Straż Graniczna kupiła L-410 UVP E-20, "Skrzydlata Polska" nr 3(2473)/2019, marzec 2019, s. 15

Linki zewnętrzneEdytuj

Broszura informacyjno-reklamowa, podstawowe dane techniczne, strona Eurocopter Canada Limited (ECL) (ang.) [dostęp 2011-12-09]
Arkusz danych technicznych EC135, strona Eurocopter Canada Limited (ECL) (ang.) [dostęp 2011-12-09]
Strona producenta Eurocopter group (Europe) (ang.) [dostęp 2010-12-18]
Galeria zdjęć śmigłowca Eurocopter EC135P2 w barwach Lotniczego Pogotowia Ratunkowego

[1] Eurocopter officially hands over its 1,000th EC135 helicopter to the ADAC, 2011-07-21

[bond-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Bondaryk Paweł. Lotnicze Pogotowie Ratunkowe - nowe śmigłowce, nowe możliwości. „Lotnictwo”. 4/2011. XIV (121), s. 46-50, kwiecień 2011. Magnum-X. ISSN 1732-5323.

[3] Nowe śmigłowce dla Lotniczego Pogotowia Ratunkowego

[4] Zasięg baz HEMS w Czechach na www.hems.cz, (dostęp 2010-12-18). [dostęp 2010-12-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-11)].

[5] Mapa baz i obszaru działania czerwiec 2010, Oficjalna strona ADAC (opisy - niem.), dostęp 2012.03.24

[6] Straż Graniczna kupiła L-410 UVP E-20, "Skrzydlata Polska" nr 3(2473)/2019, marzec 2019, s. 15

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]