Europa Demokracja Esperanto
Europa Demokracja Esperanto (EDE, esperanto Eŭropo Demokratio Esperanto) – ruch polityczny, który chcę zwiększyć zrozumienie, umocnić demokrację i wielojęzyczność w Europie poprzez esperanto.
Francuska sekcja, Europe–Démocratie–Espéranto brała udział w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2004, 2009, 2014 i 2019. Niemieckia sekcja, Europa–Demokratie–Esperanto w 2009 zebrała 5240 podpisów (z minimalnych 4000)[1], dzięki czemu brała udział w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Żadnej innej sekcji nie udało się startować w wyborach.
Cele i Program edytuj
Główną myślą ruchu jest "zapewnić Unii Europejskiej potrzebnych narzędzi do ustanowienia demokracji uczestniczącej"[2].
Pomimo wcześniejszej konferencji w 2009, dwie sekcje, niemiecka i francuska miały odrębne, niezależne od siebie programy, które najpierw zostały napisane w danym języku narodowym i dopiero później przetłumaczone na esperanto[3][4].
Organizacje edytuj
EDE składa się z pięciu związków:
- Federacja Europa Demokracja Esperanto, międzynarodowy związek założony 21 grudnia 2003 w Strasburgu[5];
- EDE-Francja (Europe – Démocratie – Espéranto) - założony w 2003[6];
- EDE-Niemcy (Europa – Demokratie – Esperanto) - założony w 2004 i zreaktywowany w 2008[6][7];
- EDE-Węgry (Európa – Demokrácia – Eszperantó) - założony w 2009[8];
- EDE-Polska (Polskie Stowarzyszenie Europa – Demokracja – Esperanto) - założony jako związek 20 marca 2011 i zarejestrowany sądownie 19 września 2011 jako EDE-PL[9][10];
- EDE-Bulgario - założony w 2013.
We Francji istnieją też regionalne podorganizacje.
Konferencje edytuj
Na Pierwszą Międzynarodową Konferencję EDE przybyło 16 osób z 4 różnych krajów, spotkanie odbywało się od 27 lutego do 1 marca 2009 w Strasburgu. Uczestnicy rozmawiali o programie EDE i przygotowywali się do udziału w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Między innymi rozdawali ulotki w mieście Kehl i zdobywali podpisy[11][12].
Wyniki w wyborach parlamentarnych edytuj
W 2004 roku edytuj
We Francji[13]:
| Okręg | Lider | Głosy | Procent |
|---|---|---|---|
| Île-de-France | Georges Kersaudy | 5 789 | 0,21% |
| Wschodnia Francja | Bruno Schmitt | 5 336 | 0,24% |
| Zachodnia Francja | Denis-Serge Clopeau | 4 926 | 0,19% |
| Południowo-Zachodnia Francja | Thierry Saladin | 3 687 | 0,15% |
| Południowo-Wschodnia Francja | Christian Garino | 2 559 | 0,09% |
| Masyw Centralny-Centrum | Jean-Paul Tonnieau | 2 174 | 0,15% |
| Północno-Wschodnia Francja | Bertrand Hugon | 788 | 0,03% |
| Razem | 25 259 | 0,15% |
W 2009 roku edytuj
We Francji[14]:
| Okręg | Lider | Głosy | Procent |
|---|---|---|---|
| Île-de-France | Elisabeth Barbay | 5 789 | 0,21% |
| Wschodnia Francja | Fabien Tschudy | 5 336 | 0,24% |
| Zachodnia Francja | Bert Schumann | 4 926 | 0,19% |
| Południowo-Zachodnia Francja | Raymond Faura | 3 687 | 0,15% |
| Południowo-Wschodnia Francja | Christian Garino | 2 559 | 0,09% |
| Masyw Centralny-Centrum | Farhad Daneshmand | 2 174 | 0,15% |
| Północno-Wschodnia Francja | Jacques Borie | 788 | 0,03% |
| Terytoria zamorskie Francji | Jacques Etienne | 1 537 | 0,44% |
| Razem | 28 945 | 0,17% |
W Niemczech zdobyli 11.772 głosów, co przenosi się na 0,045%[1].
W 2014 roku edytuj
We Francji[15]:
| Okręg | Lider | Głosy | Procent |
|---|---|---|---|
| Île-de-France | Laure Patas d'Illiers | 4 531 | 0,15% |
| Wschodnia Francja | Geneviève Martin | 4 712 | 0,19% |
| Zachodnia Francja | Lyse Bordage | 4 388 | 0,16% |
| Południowo-Zachodnia Francja | Monique Juy | 4 714 | 0,16% |
| Południowo-Wschodnia Francja | Monique Arnaud | 5 898 | 0,18% |
| Masyw Centralny-Centrum | Marcelle Provost | 3 404 | 0,23% |
| Północno-Wschodnia Francja | Christine Pieters | 5 023 | 0,18% |
| Terytoria zamorskie Francji | Monique Fillat | 939 | 0,33% |
| Razem | 28 945 | 0,17% |
W 2019 roku edytuj
We Francji[16]:
| Region | Głosy | Procent |
|---|---|---|
| Île-de-France | 2 179 | 0,06% |
| Owernia-Rodan-Alpy | 2 206 | 0,08% |
| Burgundia-Franche-Comté | 856 | 0,09% |
| Bretania | 1 033 | 0,08% |
| Region Centralny-Dolina Loary | 930 | 0,10% |
| Korsyka | 94 | 0,11% |
| Grand Est | 1 520 | 0,08% |
| Gwadelupa | 4 | 0,01% |
| Gujana Francuska | 0 | 0,00% |
| Hauts-de-France | 1 736 | 0,08% |
| Reunion | 36 | 0,02% |
| Martynika | 186 | 0,47% |
| Normandia | 977 | 0,08% |
| Nowa Akwitania | 2 384 | 0,11% |
| Oksytania | 1 883 | 0,09% |
| Kraj Loary | 1 147 | 0,09% |
| Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże | 1 353 | 0,08% |
| Majotta | 4 | 0,02% |
| Razem | 18 528 | 0,08% |
Linki zewnętrzne edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b Europa - Demokratie - Esperanto [online], www.u-matthias.de [dostęp 2021-04-02].
- ↑ Nia programo - Europo Demokratio Esperanto [online], www.e-d-e.org [dostęp 2021-04-02].
- ↑ Europo - Demokratio - Esperanto [online], www.u-matthias.de [dostęp 2021-04-02].
- ↑ reverko_de_la_politika_programo [EDE-Vikio] [online], www.e-d-e.org [dostęp 2021-04-02].
- ↑ Federacio - Europo Demokratio Esperanto [online], www.e-d-e.org [dostęp 2021-04-02].
- ↑ a b Politika agado por Esperanto [online], www.u-matthias.de [dostęp 2021-04-02].
- ↑ de.e-d-e.eu - Europa Demokratie Esperanto - E-D-E in der EU [online], de.e-d-e.eu [dostęp 2021-04-02].
- ↑ Európa-Demokrácia-Eszperantó - Mert nincs európai demokrácia nyelvi demokrácia nélkül. [online], www.eszperanto.hu [dostęp 2021-04-02].
- ↑ PL : Polujo - Europo Demokratio Esperanto [online], www.e-d-e.org [dostęp 2021-04-02].
- ↑ Polskie Europa-Demokracja-Esperanto NIP 7661989164 KRS 0000395799 REGON 301923648 | krs-pobierz.pl [online], krs-pobierz.pl [dostęp 2021-04-02] (pol.).
- ↑ EDE-Konferenco en Strasburgo - invito [2009-02-27/03-01] - Europo Demokratio Esperanto [online], www.e-d-e.org [dostęp 2021-04-02].
- ↑ EDE-Konferenco en Strasburgo - raporto [2009-02-27/03-01] - Europo Demokratio Esperanto [online], www.e-d-e.org [dostęp 2021-04-02].
- ↑ Ministère de l'Intérieur, Résultats des élections européennes 2004 [online], www.interieur.gouv.fr [dostęp 2021-04-02] (fr.).
- ↑ Ministère de l'Intérieur, Résultats des élections européennes 2009 [online], www.interieur.gouv.fr [dostęp 2021-04-02] (fr.).
- ↑ Ministère de l'Intérieur, Résultats des élections européennes 2014 [online], www.interieur.gouv.fr [dostęp 2021-04-02] (fr.).
- ↑ Ministère de l'Intérieur, Résultats des élections européennes 2019 [online], www.interieur.gouv.fr [dostęp 2021-04-02] (fr.).