Farářství (niem. Farastwy[1]) - część hradeckiej dzielnicy Pražské Předměstí.

Farářství
Ilustracja
Widok na Farářství
Państwo

 Czechy

Kraj

 hradecki

Kod pocztowy

500 02

Tablice rejestracyjne

H

Położenie na mapie Hradec Králové
Mapa konturowa Hradec Králové, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Farářství”
Położenie na mapie Czech
Mapa konturowa Czech, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Farářství”
Położenie na mapie kraju hradeckiego
Mapa konturowa kraju hradeckiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Farářství”
Ziemia50°11′55″N 15°48′29″E/50,198611 15,808056

Geografia i przyroda edytuj

Położenie edytuj

Farářství jest położone na obszarze Kotliny Czeskiej, w południowo-wschodniej oraz południowej części dzielnicy Pražské Předměstí. Jego współrzędne geograficzne: 50° 11' 55.342" długości geograficznej wschodniej oraz 15° 48' 28.617" szerokości geograficznej północnej (kamienny cokół zabytkowego krzyża).

Hydrologia edytuj

Miejscowość leży w dorzeczu Łaby, która płynie na wschodniej stronie od Farářství. Na jego terenie, z wyjątkiem Łaby, nie ma większych cieków wodnych ani naturalnych czy sztucznych zbiorników wodnych. Tylko za ogrodami na południowy zachód jest mały staw po byłej kopalni piasku i w pobliżu Łaby Farské jezero, byłe ślepe ramię tej rzeki.

 
Giant Aquarium

Geologia edytuj

W większości przeważają plejstoceńskie piaski i żwiry o zróżnicowanej granulacji oraz składzie mineralnym, które mieszają się z inundacyjnymi osadami holocenu.

Fauna i flora edytuj

Lokalna fauna i flora składa się z typowych gatunków Europy Środkowej. Znaczną powierzchnię stanowią dziś ogrody oraz obszary zabudowane. Z byłych bagien oraz kilku stawów do dziś prawie nic nie zostało.

Ochrona przyrody edytuj

Tutaj nie znajdują się obszary chronione.

Demografia edytuj

Liczba ludności edytuj

Rok 1869 1910
Liczba ludności  192 (+ Červený Dvůr oraz Rybárny)[2]  284 (+ Červený Dvůr oraz Rybárny)[3]

Historia edytuj

 
Kamienny cokół zabytkowego krzyża

Nazwa Farářství powstała zgodnie z jej założeniem na gruntach parafialnych. Historia miejscowości tej nie jest zbyt długa i urozmaicona. Farářství było w okresie prehistorycznym oraz we wczesnym średniowieczu puste, a to z powodu gęstego zalesienia oraz istnienia torfowiskowego, stale podmokłego terenu wraz z licznymi ślepymi ramionami Łaby.

Wtedy był najbardziej znaną częścią tego terenu las Farářství. Ten został wycięty dopiero w XVIII w. W tym czasie zaczęła się pojawiać osada o tej samej nazwie.

Po założeniu Przedmieścia Kuklen (niem. Vorstadt Kuklena) Farářství zostało jego częścią. Większość gruntów należało do Dworu Šostenskiego lub do klasztoru minorytów.

W 1778 r. Maria Teresa Habsburg, cesarzowa rzymsko-niemiecka, nakazała w zakresie raabizacji, czyli reformy polegającej na zamianie roboty pańszczyźnianej na czynsz pieniężny, podzielenie majątku Dworu Šostenskiego i przypisanie jego części do bezrolnych za dziedziczną opłatę dzierżawną. W 1783 r. otrzymali ziemię pod lasem Farářství obywatele Kuklen, w tym np. Jan Náhlík, Karel Janoušek, Bernard Štěpán oraz Matěj Vitoušek. Las Farářství oraz staw pozostały majątkiem minorytów. Następnie, w wyniku reform józefińskich, połączone Kukleny oraz Pražské Předměstí w ramach jednej gminy katastralnej. W 1789 r. został zamknięty kuklenski klasztor minorytów i następnego roku las Farářství został przekazany w ręce Josefa Vostiny (w dokumentach również nosił nazwisko Wostina), i to za 1.800 zł. Ze zgodą miasta zlikwidował lokalną bażantarnię i wkrótce Vostinus w części wyrąbanego lasu zbudował obecny Czerwony Dwór.

Mieszkańcy zburzonego Przedmieścia Praskiego przenieśli się do okolicy stawu Farářství, gdzie założyli małą osadę o tej samej nazwie, która już w 1826 r. miała 104 mieszkańców w 17 domach. Od tej pory Farářství składało się z Czerwonego Dworu oraz Rybáren[4]. Początkowo należało do Kuklen, w latach 1889-1942 do Przedmieścia Praskiego i od 1942 r. do dziś do miasta Hradec Králové.

Rozwój Farářství został zakłócony przez kilka wojen (wojna 1866, I wojna światowa, II wojna światowa). Wielu mieszkańców zostało poszkodowanych na skutek podtopień i zalań oraz huraganów (4 lipca 1929). Jednak wieś podwoiła się i nadal rosła. Sieć wodociągowa została jednak zbudowana dopiero w 1963 r.[5]

 
Czerwony Dwór

Centrum lokalnego życia kulturalnego i społecznego mieściło się w kilka lokalnych restauracjach, zwłaszcza w tej, która należała do Eduarda Panenki. Tutaj na przykład spotykali się do końca lat 40. XX w. członkowie spółdzielni „Hospodářské, nájemní, úsporné a stavební družstvo ve Farářství“[6]. Regularnie grywały tutaj także amatorskie teatrzyki miejscowe oraz z okolicy[7].

W odniesieniu do ważnych postaci, należy zauważyć, że tu od 1934 r. mieszkał tu czeski malarz Jindra Vlček[8].

Zabytki edytuj

  • Budynki Czerwonego Dworu z 1789 r.
  • Zabytkowy krzyż kamienny z 1878 r. u Czerwonego Dworu
  • Dzwonniczka
  • Kamienny cokół zabytkowego krzyża z 1863 r.
  • Drewniany dom na ulicy Na Rybárně
  • Rzeźba św. Jana Nepomucena z 1844 r. (ogród domu nr 1646 na ulicy Medkovej)
  • Willa Františka Sternwalda z lat 1940-1941 (ulica Baarova nr 1151; architekt Gustav Louženský)[9]
  • Rodzinny dom Karla oraz Jaroslavy Cee (ulica Seydlerova 125; architekt Karel Horák, 1935)
  • Olbrzymie Akwarium Dom Envi z 1998 r.

Przypisy edytuj

  1. Mapy.cz [online], www.mapy.cz [dostęp 2017-11-15].
  2. Seznam míst v království Českém k rozkazu vysokého c. kr. místodržitelství Českého na základě úřadních udání sestaven, Praha 1878
  3. Seznam míst v království Českém. Sestaven na základě úředních dat k rozkazu c.k. místodržitelství, Praha 1913
  4. Czasopismo Královéhradecko, 15 stycznia 1937
  5. Gazeta Pochodeň, 7 marca 1973
  6. Dwutygodnik Družstevník, 27 kwietnia 1932
  7. Czasopismo Český severovýchod, 30 czerwca 1933
  8. Czasopismo Královéhradecko, 1 września 1937
  9. Královehradecký - SlavneStavby.cz