Fauna Polski
Fauna Polski – gatunki zwierząt (Animalia) występujące w stanie dzikim na terenie Polski, gatunki rodzime występujące w granicach swojego naturalnego obszaru występowania oraz gatunki obce występujące w środowisku naturalnym.
Symbolem oznaczono gatunki objęte na terenie Polski ochroną gatunkową (ścisłą lub częściową)[1].
Gąbki (Porifera)
edytujW Polsce występuje 9 gatunków gąbek (Porifera) z 3 rodzin[2][3]:
Rodzina powłócznicowate (Halichondriidae )
- Halichondria panicea (Pallas, 1766) – powłócznica chlebowa – gatunek morski
Rodzina nadecznikowate (Spongillidae) – spotykane w wodach słodkich
- Spongilla lacustris (Linnaeus, 1758) nadecznik stawowy – również w wodach słonawych
syn. Euspongilla lacustris
- Eunapius fragilis (Leidy, 1851) – nadecznik łamliwy
syn. Spongilla fragilis Leidy, 1851
- Ephydatia fluviatilis (Linnaeus, 1758) – nawodnik rzeczny – również w wodach słonawych
- Ephydatia muelleri (Lieberkuhn, 1855) – nawodnik Müllera
syn. Meyenia mülleri Lieberkuhn, 1855
- Trochospongilla horrida Weltner, 1893 – nadecznica drżąca
- Heteromeyenia baileyi (Bowerbank, 1863) – strzępoczka rozesłana
- Heteromeyenia stepanowii (Dybowski, 1884) – strzępoczka zielonawa
Rodzina Halisarcidae
- Halisarca dujardini Johnston, 1842 – gatunek morski
Żebropławy (Ctenophora)
edytujW wodach głębinowych Bałtyku stwierdzono jeden gatunek żebropława (Ctenophora), drugi w Zatoce Gdańskiej[2][4]:
Rodzina Pleurobranchiidae
- Pleurobranchia pileus O.F.Müller, 1776 – żebropław groszkówka, parowitek
Rodzina Bolinopsidae
- Mnemiopsis leidyi L. Agassiz, 1865 – gatunek inwazyjny, stwierdzony w Zatoce Gdańskiej
Parzydełkowce (Cnidaria)
edytujW wodach śródlądowych i przybrzeżnych wodach Bałtyku stwierdzono 28 gatunków parzydełkowców (Cnidaria). Większość gatunków morskich występuje bardzo nieregularnie i pojawia się tylko w momencie dużych wlewów z Morza Północnego[2]:
Stułbiopławy (Hydrozoa)
edytujSpośród 24 gatunków stułbiopławów (Hydrozoa) tylko 7 występuje w wodach słodkich:
Gromada Hydroidolina syn. Leptolinae
edytujRząd Anthomedusae
edytujRodzina Hydractiniidae L. Aggasiz, 1862
- Clava multicornis (Forskal, 1775)
Rodzina Cordylophoridae von Lendenfeld, 1885
- Cordylophora caspia (Pallas, 1771) – gałęzatka
Rodzina Rathkeidae Russell, 1953
- Rathkea octopunctata (M. Sars, 1835) – bardzo rzadki w południowym Bałtyku
Rodzina Pandeidae Haeckel, 1879
- Halitholus cirratus (Hartlaub, 1913)
Rodzina Corynidae Johnston, 1836
- Sarsia tubulosa (M. Sars, 1835) – sarsja – bardzo rzadki w południowym Bałtyku
Rodzina Tubulariidae Goldfuss, 1818
- Ectopleura dumortieri (Van Beneden, 1844) – bardzo rzadki w południowym Bałtyku
- Hybocodon prolifer L. Agassiz, 1862 – bardzo rzadki w południowym Bałtyku
Rodzina Corymorphidae Allman, 1872
- Corymorpha nutans M. Sars, 1935 – bardzo rzadki w południowym Bałtyku
Rodzina stułbiowate (Hydridae) Dana, 1846 – gatunki występujące w wodach słodkich i o różnym stopniu zasolenia
- Hydra circumcincta P. Schultze, 1914 syn. Hydra stellata P. Schultze syn. Pelmatohydra braueri (Bedot, 1912) – gatunek słodkowodny
- Hydra oxycnida P. Schultze, 1914 – gatunek słodkowodny
- Hydra oligactis (Pallas, 1766) syn. Pelmatohydra oligactis Pallas, 1766 – stułbia szara (płowa)
- Hydra vulgaris Pallas, 1766 syn. Hydra attenuata (Pallas, 1766) – stułbia pospolita – gatunek słodkowodny
- Hydra viridissima Pallas, 1766 syn. Chlorohydra viridissima (Pallas, 1766) – stułbia zielona
Rodzina protostułbiowate (Protohydridae ) Allman, 1888 – występuje w wodach słodkich i słonawych
- Protohydra leuckarti Greef, 1859 – protostułbia beczułkowa
Rząd Leptomedusae syn. Leptothecata
edytujRodzina Campanulariidae Johnston, 1836
- Hartlaubella gelatinosa (Pallas, 1766) – bardzo rzadki w południowym Bałtyku
- Obelia geniculata (Linnaeus, 1758)
- Obelia longissima (Pallas, 1766) – bardzo rzadki w południowym Bałtyku
- Laomedea flexuosa Alder, 1857
- Gonothyraea loveni (Allman, 1859)
- Clytia hemisphaerica (Linnaeus, 1767) – bardzo rzadki w południowym Bałtyku
Rodzina Campanulinidae Hincks, 1868
- Tima bairdii Forbes, 1848 – bardzo rzadki w południowym Bałtyku
- Opercularella lacerata (Johnston, 1847) – bardzo rzadki w południowym Bałtyku
- Melicertum octocostatum (M. Sars, 1835)
Podgromada Trachylinae
edytujRodzina Olindiidae Haeckel, 1879
- Craspedacusta sowerbyi Lankester, 1880 – hederyka Rydera – słodkowodny gatunek meduzy
Krążkopławy (Scyphozoa)
edytujW polskich wodach stwierdzono tylko dwa gatunki krążkopławów (Scyphozoa):
Rodzina bełtwowate (Cyaneidae )
- Cyanea capillata (Linnaeus, 1758) – bełtwa włosiennik (b. festonowa) – gatunek przydenny, rzadko spotykany w wodach przybrzeżnych
Rodzina Ulmaridae
- Aurelia aurita (Linnaeus, 1758) – chełbia modra
Koralowce (Anthozoa)
edytujDwa gatunki koralowców (Anthozoa) z rzędu ukwiałów (Actiniaria) spotykane są w głębokich wodach Bałtyku[2]:
Rodzina Actinidae
- Tealia felina Linnaeus, 1767 – ukwiał tęgoczułki
Rodzina Halcampidae
- Halcampa duodecimcirrata (M.Sars, 1835) – ukwiałek arkoński
Płazińce (Platyhelminthes)
edytujSkrzelowce (Monogenea)
edytujWiększość gatunków to pasożyty zewnętrzne ryb. W Polsce stwierdzono około 120 gatunków skrzelowców (Monogenea)[2].
Przywry (Trematoda)
edytujW Polsce stwierdzono ponad 320 gatunków dorosłych postaci przywr (Trematoda) oraz kolejnych kilkanaście gatunków cerkarii[2]. Wszystkie gatunki są pasożytami, często o skomplikowanym cyklu rozwojowym.
Tasiemce (Cestoda)
edytujNa terenie Polski znaleziono dotąd ponad 270 gatunków tasiemców (Cestoda)[2]. Postacie dorosłe są pasożytami kręgowców.
Kolcogłowy (Acanthocephala)
edytujKolcogłowy (Acanthocephala) są pasożytami jelit kręgowców. W Polsce stwierdzono ponad 30 gatunków z tej grupy.
Wrotki (Rotifera)
edytujBdelloidea
edytujW Polsce wykazano 85 gatunków wrotków z grupy Bdelloidea, ale jest to liczba znacznie zaniżona w porównaniu do liczb taksonów występujących w krajach ościennych.
Wrotki właściwe (Monogononta)
edytujWrotki (Rotifera) są w Polsce reprezentowane przez 554 gatunki[5].
Brzuchorzęski (Gastrotricha)
edytujW polskich wodach śródlądowych stwierdzono około 120 gatunków brzuchorzęsków (Gastrotricha). Cały czas są opisywane nowe taksony również z terenu Polski.
Kielichowate (Entoprocta)
edytujW Polsce w jeziorach Konińskich i dolnej Odrze stwierdzono jednego z dwóch przedstawicieli słodkowodnych kielichowatych (Entoprocta):[5]
Rodzina Barentsiidae
- Urnatella gracilis Leidy, 1851
Mszywioły (Bryozoa)
edytujW polskich wodach słonych i słonawych stwierdzono występowanie 18 gatunków mszywiołów (Bryozoa)[2].
Gatunki słodkowodne: Rodzina Fredericellidae
- Fredericella sultana (Blumenbach, 1779)
Rodzina Plumatellidae
- Plumatella casmiana Oka, 1907
- Plumatella emarginata Allman, 1844
- Plumatella fruticosa Allman, 1844
- Plumatella fungosa (Pallas, 1768)
- Plumatella repens (Linnaeus, 1758)
- Hyalinella punctata (Hancock, 1850)
Rodzina Pectinatellidae
- Pectinatella magnifica (Leidy, 1851)
Rodzina Lophopodidae
- Lophopus crystallinus (Pallas, 1768)
Rodzina Cristatellidae
- Cristatella mucedo Cuvier, 1798[2] – mucedo[6]
Rodzina Paludicellidae
- Paludicella articulata (Ehrenberg, 1831)
Gatunki morskie:
Rodzina Electridae[7]
- Einhornia crustulenta (Pallas, 1766)[7], syn. Electra crustulenta (Pallas, 1766), jako E. crustulenta var. baltica Borg, 1931)[2] – siatecznik bałtycki[8][9]
Rodzina Membraniporidae
- Electra pilosa (Linnaeus, 1768)
- Electra membranacea Linnaeus, 1767
- Callopora aurita Hincks, 1877
Rodzina Alcyonidae
- Alcyonidioides mytili (Dalyell, 1848)[10], syn. Alcyonidium mytili Dalyell, 1847[2]
Rodzina Vesiculariidae
- Bowerbankia caudata (Hincks, 1877)
Rodzina Victorellidae
- Victorella pavida Saville Kant, 1870
Wstężnice (Nemertea)
edytujWstężnice (Nemertea), nazywane również wstężniakami, są reprezentowane w polskiej faunie przez 4 gatunki[5]:
- Prostoma puteale (Dugès, 1828) – syn. P. clepsinoides (Dugès, 1828)
- Prostoma graecense (Böhmig, 1892)
- Prostoma kolasai Gibson & Moore, 1976
Rodzina Acteonemertidae
- Leptonemertes chalicophora (Graff, 1879)
Pierścienice (Annelida)
edytujDo pierścienic (Annelida) należą między innymi popularne dżdżownice, wazonkowce, rureczniki i pijawki. Wiele gatunków ze skąposzczetów występuje w wodach morskich. W Polsce stwierdzono ponad 300 gatunków z tej grupy[11].
Mięczaki (Mollusca)
edytujMięczaki (Mollusca) są bardzo silnie zróżnicowaną grupą zwierząt. W faunie światowej zalicza się do nich między innymi kalmary, ośmiornice, chitony czy bruzdobrzuchy. W Polsce występują tylko przedstawiciele dwóch największych grup – ślimaków (Gastropoda) i małży (Bivalvia). Liczba gatunków występujących w Polsce wynosi 282[5].
Niezmogowce (Priapulida)
edytujDwa gatunki niezmogowców (Priapulida) występują na dnie Bałtyku[2]:
Rodzina niezmogowcowate Priapulidae
- Priapulus caudatus Lamarck, 1816
- Halicryptus spinulosus von Siebold, 1800
Nitnikowce (Nematomorpha)
edytujWystępowanie 11 gatunków nitnikowców (Nematomorpha) stwierdzono na obszarze Polski do 2008 roku[5]:
Chordodea
edytujRodzina Chordodidae
- Gordionus dubiosus Heinze, 1937
- Gordionus scaber Muller, 1927
- Gordionus strigatus Muller, 1927
- Gordionus wolterstorffii (Camerano, 1888)
- Parachordodes gemmatus (Villot, 1885)
- Parachordodes tolosanus (Dujardin, 1842)
- Paragordionus rautheri Heinze, 1937
Gordea
edytujRodzina drucieńcowate Gordiidae
- Gordius albopunctatus Muller, 1927
- Gordius aquaticus Linnaeus, 1758 – drucieniec wodny[5]
- Gordius germanicus Heinze, 1937
- Gordius muelleri Heinze, 1933 – (G. mulleri)
Niesporczaki (Tardigrada)
edytujNiesporczaki (Tardigrada) są pospolitą, ale mało znaną grupą zwierząt, zdolną do wytrzymywania ekstremalnych warunków środowiskowych. Potrafią przeżyć nawet w przestrzeni kosmicznej. Są grupą słabo zbadaną, co roku opisuje się wiele nowych gatunków również z terenu Polski. Do tej pory stwierdzono w Polsce około 100 gatunków.
Stawonogi (Arthropoda)
edytujSkorupiaki (Crustacea)
edytujDo skorupiaków zalicza się powszechnie znane rozwielitki (dafnie), małżoraczki, oczliki, kiełże, stonogi, krewetki, raki i kraby. Mniej znanymi, choć zasługującymi na szczególną uwagę, są przekopnice (przekopnica właściwa Triops cancriformis nie zmieniła się od triasu, czyli 220 mln lat), pasożytujące na rybach splewki czy osiadłe pąkle. Do 2008 roku zarejestrowano w Polsce występowanie około 500 gatunków[5] (według innych źródeł do początku XXI w. stwierdzono 792 gatunki, z czego 17 obcych[12]) skorupiaków, w tym:
Skrzelonogi (Branchiopoda)
edytujZalicza się tu między innymi rozwielitki, przekopnice, solowce i zadychry. W Polsce stwierdzono występowanie ponad 110 taksonów skrzelonogów (Branchiopoda).
Małżoraczki (Ostracoda)
edytujLiczba gatunków małżoraczków (Ostracoda) stwierdzonych w Polsce wynosi ponad 160 taksonów[2].
Maxillopoda
edytujWidłonogi (Copepoda)
edytujLiczba gatunków widłonogów (Copepoda) stwierdzonych w Polsce wynosi około 190 taksonów. Niektóre z nich to gatunki pasożytnicze[2].
Tarczenice (Branchiura)
edytujTarczenice Branchiura są zewnętrznymi pasożytami ryb. W Polsce występują trzy gatunki z tej grupy, z których pospolity jest tylko A. foliaceus:[2]
Rodzina splewkowate Argulidae Leach, 1819
- Argulus coregoni Thorell, 1865
- Argulus foliaceus (Linnaeus, 1758) – splewka karpiowa
- Argulus japonicus Thiele, 1900
Wąsonogi (Cirripedia)
edytujW Bałtyku występuje jeden pospolity gatunek[2] z grupy wąsonogów (Cirripedia) należący do gatunków inwazyjnych:
Rodzina pąklowate Balanidae Leach, 1806
- Amphibalanus improvisus (Darwin, 1854)
Wrzęchy (Pentastomida)
edytujWrzęchy (Pentastomida) są pasożytami wewnętrznymi ssaków. Jeden gatunek został wykazany w północnej części kraju:[2]
Rodzina Linguatulidae Haldeman, 1851
- Linguatula serrata Frölich, 1789
Pancerzowce (Malacostraca)
edytujPancerzowce (Malacostraca) to bardzo znana grupa skorupiaków o bardzo dużym znaczeniu. Należą do nich kiełże, ośliczki, krewetki, raki czy kraby. Pospolite są również i powszechnie znane przynajmniej z wyglądu występujące na lądzie prosionki czy stonogi. W Polsce stwierdzono około 120 gatunków tych zwierząt.
Szczękoczułkowce (Chelicerata)
edytujPajęczaki (Arachnida)
edytujDo pajęczaków należą stawonogi z czterema parami odnóży krocznych. W Polsce występują liczne gatunki pająków i roztoczy, a także mniej znane grupy jak zaleszczotki i kosarze.
Pająki (Araneae)
edytujW Polsce odnotowano dotąd nieco ponad 800 gatunków pająków[13], z czego 11–20 to gatunki obce dla Europy[14].
Roztocze (Acari)
edytujActinotrichida
edytuj- Astigmata syn. Astigmatina
- Podrząd Mechowce (Oribatida)
- Podrząd Prostigmata
- Rząd Kleszcze (Ixodida)
- kleszcz pospolity (Ixodes ricinus)
- lądzień czerwonatka (Trombidium holosericeum)
- pionówka (Piona sp.)
- glonówka (Hydrachna sp.)
- kurzawnik (Dermatophagoides sp.)
- szpeciel (Eriophyes sp.)
- Rząd Żukowce (Mesostigmata)[15][16]
- Podrząd Microgyniina
- Rodzina Microgyniidae
- Podrząd Sejina
- Rodzina Sejidae
- Podrząd Gamasina
- Rodzina Epicriidae
- Rodzina Zerconidae
- Rodzina Parasitidae
- Parasitellus
- Parasitus
- Vulgarogamasus
- Holoparasitus
- Leptogamasus
- Paragamasus
- Pergamasus
- Porrhostaspis
- Rodzina Macrochelidae
- Rodzina Eviphididae
- Rodzina Ascidae
- Rodzina Laelapidae
- Eulaelaps
- Haemogamasus
- Haemogamus
- Hirstionyssus
- Androlaelaps
- Hyperlaelaps
- Hypoaspis
- Laelaps
- Ololaelaps
- Rodzina Veidaiaiidae
- Rodzina Rhodocaridae
- Rodzina Pachylaelapidae
- Rodzina Digimasellidae
- Rodzina Ameroseiidae
- Rodzina Phytoseiidae
- Rodzina Macrochelidae
- Rodzina Rhodacaridae
- Podrząd Uropodina
- Rodzina Trachytidae
- Rodzina Polyaspidae
- Rodzina Trematuridae
- Rodzina Urodinychidae
- Rodzina Trachyuropopidae
- Rodzina Uropodidae
lista niekompletna
Kosarze (Opiliones)
edytujPospolita grupa drapieżnych pajęczaków, występująca głównie w środowiskach leśnych, ale wiele gatunków jest synantropami spotykanymi również w domach mieszkalnych. W Polsce stwierdzono co najmniej 36 gatunków kosarzy (Opiliones):[17]
Rodzina Sironidae
- Siro carpathicus Rafalski, 1956
Rodzina podłazowate Trogulidae
- Trogulus nepaeformis (Scopoli, 1763)
- Trogulus tricarinatus (Linnaeus, 1758) – podłaz deskowaty
Rodzina Nemastomatidae
- Mitostoma chrysomelas (Hermann, 1804)
- Nematostoma lugubre (O. F. Muller, 1776)
- Nematostoma triste (C. L. Koch, 1835)
- Paranemastoma kochi (Nowicki, 1870)
- Paranemastoma quadripunctatum (Perty, 1833)
Rodzina skubunowate Ischyropsalididae
- Ischyropsalis hellwigi (Panzer, 1794) – skubun kleszczownik
- Ischyropsalis manicata Koch, 1869
Rodzina kosarzowate Phalangiidae
- Astrobunus laevipes (Canestrini, 1872)
- Leiobunum blackwalli Meade, 1861
- Leiobunum limbatum L. Koch, 1861
- Leiobunum rotundum (Latreille, 1798)
- Leiobunum rupestre (Herbst, 1799)
- Leiobunum tisciae Avram, 1968
- Nelima gothica Lohmander, 1945
- Nelima semproni Szalay, 1951
- Gyas titanus Simon, 1879
- Lacinus dentiger (C. L. Koch, 1848)
- Lacinus ephippiatus (C. L. Koch, 1835)
- Lacinus horridus (Panzer, 1794)
- Mitopus morio (Fabricius, 1779)
- Oligolophus hanseni (Kraepelin, 1896)
- Oligolophus tridens (C. L. Koch, 1836)
- Paroligophus agrestis (Meade, 1758)
- Phalangium opilio Linnaeus, 1835) – kosarz pospolity
- Rilaena triangularis (Herbst, 1799)
- Lophopilio palpinalis (Herbst, 1799)
- Platybunus bucephalus (C. L. Koch, 1938)
- Platybunus pallidus Silhavy, 1938
- Egaenus convexus (C. L. Koch, 1835)
- Opilio canestrinii (Thorell, 1876)
- Opilio dinaricus Silhavy, 1938
- Opilio parietinus (De Geer, 1839) – kosarz ścienny
- Opilio saxatilis (C. L. Koch, 1855)
Zaleszczotki (Pseudoscorpionida)
edytujW Polsce stwierdzono występowanie 47 gatunków zaleszczotków (Pseudoscorpionida)[18][19]:
Rodzina Chthoniidae
- Mundochthonius carpaticus Rafalski, 1948
- Chthonius heterodactylus Tomosvary, 1882
- Chthonius ischnocheles (Hermann, 1804)
- Chthonius tenuis L. Koch, 1873
- Chthonius fuscimanus Simon, 1900
- Chthonius tetrachelatus (Preyssler, 1790)
Rodzina Neobisiidae
- Microbisium brevifemoratum (Ellingsen, 1903)
- Microbisium suecicum Lohmander, 1945
- Neobisium brevidigitatum (Beier, 1928)
- Neobisium carcinoides (Hermann, 1804) (syn. N. muscorum (Leach, 1817))
- Neobisium carpaticum Beier, 1935
- Neobisium crassifemoratum (Beier, 1928)
- Neobisium erythrodactylum (L. Koch, 1873)
- Neobisium fuscimanum (C. L. Koch, 1843) – również jako podgatunek N. fuscimanum ponticum Beier, 1963
- Neobisium minutum (Tomosvary, 1882)
- Neobisium polonicum Rafalski, 1935
- Neobisium simile (L. Koch, 1873)
- Neobisium simoni (L. Koch, 1873)
- Neobisium sylvaticum (C. L. Koch, 1835)
- Roncus transsilvanicus Beier, 1928
Rodzina Larcidae
- Larca lata (H. J. Hansen, 1884)
Rodzina Cheiridiidae
- Cheiridium museorum (Leach, 1817)
- Apocheiridium ferum (E. Simon, 1879)
Rodzina Chernetidae
- Lamprochernes chyzeri Tomosvary, 1882
- Lamprochernes nodosus (Schrank, 1803)
- Anthrenochernes stellae Lohmander, 1939
- Pselaphochernes scorpioides (Hermann, 1804)
- Allochernes dubius (Cambridfe, 1892)
- Allochernes peregrinus Lohmander, 1939)
- Allochernes wideri (C. L. Koch, 1843)
- Chernes nigrimanus (Ellingsen, 1897)
- Chernes similis Beier, 1932
- Chernes cimicoides (Fabricius, 1793)
- Chernes hahni L. Koch, 1873
- Chernes beieri Harvey, 1990
- Dinocheirus panzeri (C.L. Koch, 1837) – (syn. Chernes rufeolus (E. Simon, 1879))
- Dendrochernes cyrneus (L. Koch, 1873)
Rodzina zaleszczotkowate Cheliferidae
- Chelifer cancroides (Linnaeus, 1761) – zaleszczotek książkowy
- Mesochelifer ressli Mahnert, 1981
- Dactylochelifer latreillei (Leach, 1817)
- Dactylochelifer latreillei latreillei (Leach, 1817)
- Dactylochelifer latreillei septentrionalis Beier, 1932
Rozłupnogłowce (Schizomida)
edytujW Polsce stwierdzono jeden gatunek zawleczony[20]:
Rodzina Hubbardiidae
Kikutnice (Pantopoda)
edytujNa dnie polskiego Bałtyku stwierdzono występowanie dwóch gatunków z gromady kikutnic (Pycnogonida).
Rodzina Nymphonidae Wilson, 1878
- Nymphon grossipes (Fabricius, 1780)
- Nymphon brevirostre Hodge, 1863
Sześcionogie (Hexapoda)
edytujSkrytoszczękie (Entognatha)
edytujSkrytoszczękie (Entognatha) są reprezentowane w Polsce przez 547 gatunków[21].
W Polsce stwierdzono 10 gatunków; wszystkie z rodziny widłogonkowatych (Campodeidae)[22]:
- Campodea apula
- Campodea augens
- Campodea chionea
- Campodea fragilis – widłogonka krucha
- Campodea franzi
- Campodea plusiochaeta
- Campodea silvestrii
- Campodea staphylinus – widłogonka pospolita
- Campodea suenssoni
- Campodea wygodzinskyi
W Polsce stwierdzono dotychczas 69 gatunków z 4 rodzin, przy czym szacuje się, że jest to około 60-70% krajowych gatunków[22]
W Polsce stwierdzono 470 gatunków[22].
Owady (Insecta)
edytujLiczbę gatunków owadów występujących w Polsce na podstawie opublikowanych danych można szacować na około 28–30 tysięcy.
Wije (Myriapoda)
edytujDo 2008 roku zarejestrowano w Polsce występowanie 147 gatunków wijów (Myriapoda)[5].
Szczecioszczękie (Chaetognatha)
edytujW wodach Bałtyku stwierdzono 2 gatunki szczecioszczękich (Chaetognatha)[2]:
Rodzina strzałkowate Sagittidae
- Sagitta setosa J.Müller, 1847 – tylko okresowo w Bałtyku, po wlewach wód z Morza Północnego.
- Parasagitta elegans (Verrill, 1873) – w Bałtyku endemiczny podgatunek P. elegans baltica Ritter-Záhony, 1911.
Szkarłupnie (Echinodermata)
edytujW wodach Bałtyku stwierdzono 2 gatunki szkarłupni (Echinodermata)[2]:
Rozgwiazdy (Asteroidea)
edytujRodzina Asteriidae
- Asterias rubens Linnaeus, 1758 – rozgwiazda czerwona – sporadycznie w Basenie Arkońskim, wyjątkowo w basenie Bornholmskim
Wężowidła (Ophiuroidea)
edytujRodzina Ophiolepididae
- Ophiura albida (Forbes, 1841) – wężowidło białe – rzadko pojawia się w Basenie Arkońskim, możliwe występowanie również wężowideł z rodzaju Amphiura sp. (A. filiformis i A. chiajei z rodziny Amphiuridae) pospolitych w Cieśninach Duńskich.
Strunowce (Chordata)
edytujOsłonice (Tunicata)
edytujW wodach Bałtyku występują 4 gatunki osłonic (Tunicata)[2]:
Ogonice (Appenidicularia)
edytujRodzina Fritillariidae Lohmann, 1915
- Fritillaria borealis Lohmann, 1896
Rodzina Oikopleuridae Lohmann, 1915
- Oikopleura dioica Fol, 1872
Żachwy (Ascidiacea)
edytujRodzina Styelidae Sluiter, 1895
- Dendrodoa grossularia (Van Beneden, 1846)
- Styela coriacea (Alder & Hancock, 1848)
Ryby (Pisces)
edytujW Polsce występuje ponad 160 gatunków zaliczanych do ryb (w tym minogów). Większość z nich stanowią ryby kostnoszkieletowe (Osteichthyes). W Morzu Bałtyckim występują gatunki morskie, a także gatunki dwuśrodowiskowe dorastające w środowisku morskim i wędrujące w górę rzek w celu odbycia tarła (wyjątkiem jest węgorz dojrzewający w wodach słodkich i wędrujący na tarło do Morza Sargassowego). Wiele gatunków morskich pojawia się w Bałtyku sporadycznie.
Znaczny udział w ichtiofaunie Polski mają gatunki celowo lub przypadkowo wprowadzone do polskich wód (około 40 gatunków).
Płazy (Amphibia)
edytujLiczba gatunków płazów występujących w Polsce wynosi 18.
- płazy ogoniaste (Caudata)
- salamandrowate (Salamandridae)
- salamandra plamista (Salamandra salamandra)
- traszka grzebieniasta (Triturus cristatus)
- traszka zwyczajna (Lissotriton vulgaris)
- traszka karpacka (Lissotriton montandoni)
- traszka górska (Ichthyosaura alpestris)
- salamandrowate (Salamandridae)
- płazy bezogonowe (Anura)
- kumakowate (Bombinatoridae)
- kumak nizinny (Bombina bombina)
- kumak górski (Bombina variegata)
- grzebiuszkowate (Pelobatidae)
- grzebiuszka ziemna (Pelobates fuscus)
- ropuchowate (Bufonidae)
- ropucha szara (Bufo bufo)
- ropucha zielona (Bufotes viridis)
- Bufotes variabilis – gatunek o niepewnym statusie taksonomicznym[23]
- ropucha paskówka (Epidalea calamita)
- rzekotkowate (Hylidae)
- rzekotka drzewna (Hyla arborea)
- rzekotka wschodnia (Hyla orientalis)[24][23]
- żabowate (Ranidae)
- żaba jeziorkowa (Pelophylax lessonae)
- żaba wodna (Pelophylax esculentus)
- żaba śmieszka (Pelophylax ridibundus)
- żaba bałkańska (Pelophylax kurtmuelleri)[25][26][23]
- żaba trawna (Rana temporaria)
- żaba moczarowa (Rana arvalis)
- żaba dalmatyńska (Rana dalmatina)
- kumakowate (Bombinatoridae)
Gady (Reptilia)
edytujLiczba gatunków gadów występujących w Polsce wynosi 15 (11 rodzimych i 4 introdukowane).
- żółwie (Testudines)
- żółwie błotne (Emydidae)
- żółw błotny (Emys orbicularis)
- żółw ozdobny (Trachemys scripta)[23]
- żółwie błotne (Emydidae)
- łuskonośne (Squamata)
- jaszczurki właściwe (Lacertidae)
- jaszczurka zwinka (Lacerta agilis)
- jaszczurka żyworodna (Zootoca vivipara)
- jaszczurka zielona (Lacerta viridis)
- jaszczurka murowa (Podarcis muralis)[23]
- padalcowate (Anguidae)
- padalec zwyczajny (Anguis fragilis)
- padalec kolchidzki (Anguis colchica)[23]
- połozowate (Colubridae)
- zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix)
- zaskroniec rybołów (Natrix tesselata)[23]
- wąż Eskulapa (Zamenis longissimus)
- gniewosz plamisty (Coronella austriaca)
- żmijowate (Viperidae)
- żmija zygzakowata (Vipera berus)
- jaszczurki właściwe (Lacertidae)
Ptaki (Aves)
edytujLiczba gatunków ptaków (Aves) stwierdzonych w Polsce i wpisanych na listę krajowej awifauny wynosiła 31 grudnia 2022 r. 473 (według podziału przyjętego przez Komisję Faunistyczną Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego, która zajmuje się weryfikacją obserwacji)[potrzebny przypis]. Są to ptaki, które według klasyfikacji AERC zostały zaliczone do kategorii A, B i C (pojaw naturalny lub wtórnie naturalny).
Ssaki (Mammalia)
edytujLiczba gatunków ssaków stwierdzonych w stanie dzikim na terenie Polski w czasach historycznych wynosi 114, lub (uwzględniając sobola) 115.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 220, poz. 2237).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Wykaz zwierząt Polski. Razowski J. (red.). T. IV. Kraków: Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN, 1997, s. 303. ISBN 978-83-907187-0-5.
- ↑ Grzegorz Tończyk (red.) Klucz do oznaczania makrobezkręgowców bentosowych na potrzeby oceny stanu ekologicznego wód powierzchniowych w Polsce. I. Lista operacyjna taksonów, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, 2006.
- ↑ Gatunki obce w faunie Polski. Instytut Ochrony Przyrody PAN – Kraków. [dostęp 2013-08-23].
- ↑ a b c d e f g h Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 603. ISBN 978-83-88147-09-8.
- ↑ Mały słownik zoologiczny. Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, s. 168.
- ↑ a b Einhornia crustulenta (Pallas, 1766). WoRMS – World Register of Marine Species. [dostęp 2017-06-23]. (ang.).
- ↑ Ludwik Żmudziński: Świat zwierzęcy Bałtyku. Wyd. drugie zmienione. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1990, s. 134, 59-60 (budowa mszywiołów). ISBN 83-02-02374-4.
- ↑ Konstanty Stecki: Tatry. Wyd. drugie. Warszawa: Wiedza Powszechna,, 1979, s. 126, 137, 143, seria: Przyroda polska. ISBN 83-214-0052-3.
- ↑ Alcyonidioides mytili (Dalyell, 1848). WoRMS – World Register of Marine Species. [dostęp 2017-06-27]. (ang.).
- ↑ Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. I. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2004. ISBN 83-88147-04-8.
- ↑ Michał Grabowski, Krzysztof Jażdżewski, Alicja Konopacka: Obce skorupiaki (Crustacea)w faunie Polski. W: XIX Zjazd Hydrobiologów Polskich Warszawa 2003 : Streszczenia plakatów i referatów. Warszawa: Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, 2003, s. 52. ISBN 83-88823-33-7.
- ↑ Barbara Baehr, Martin Baehr: Jaki to pająk?. Warszawa: MULTICO, 2008, s. 8. ISBN 978-83-7073-635-4.
- ↑ Wolfgang Nentwig, Manuel Kobelt: Spiders (Araneae). Chapter 7.3. W: Alain Roques, Marc Kenis, David Lees, Carlos Lopez-Vaamonde, Wolfgang Rabitsch, Jean-Yves Rasplus, David Roy (red.): Alien terrestrial arthropods of Europe. BioRisk 4 (1): 131–147, 2010. ISBN 9789546425546. (ang.).
- ↑ Jacek Kamczyc, Dariusz J. Gwiazdowicz. Soil mites (Acari, Mesostigmata) from Szczeliniec Wielki in the Stołowe Mountains National Park (SW Poland). „Acta Sci. Pol”. 9(1), s. 5-18, 2010. [dostęp 2014-01-15]. (ang.).
- ↑ Dariusz J. Gwiazdowicz. MITES (ACARI, MESOSTIGMATA) OF THE TATRA NATIONAL PARK. „Biological Lett.”. 46(1), s. 21-27, 2009. [dostęp 2014-01-15]. (ang.).
- ↑ Check-list of harvestmen (Opiliones) of Poland by Wojciech STARĘGA. [dostęp 2013-08-23].
- ↑ Lista gatunków zaleszczotków (Pseudoscorpionidea) Polski by Wojciech B. JĘDRYCZKOWSKI. [dostęp 2013-08-23].
- ↑ Mark Harvey: Pseudoscorpiones in Poland. [w:] Western Australian Museum Field Guide and Catalogues. Pseudoscorpions of the World [on-line]. Government of Western Australia. [dostęp 2021-02-18].
- ↑ Krzysztof Zawierucha, Paweł Szymkowiak, Miroslawa Dabert, Mark Stephen Harvey: First record of the schizomid Stenochrus portoricensis (Schizomida: Hubbardiidae) in Poland, with DNA barcode data. Turkish Journal of Zoology. [dostęp 2023-02-04].
- ↑ Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. II. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2007. ISBN 978-83-881470-7-4.
- ↑ a b c M. Starzynska: Entognatha. [dostęp 2023-03-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-09)].
- ↑ a b c d e f g Krzysztof Kolenda, Tomasz Skawiński, Mikołaj Kaczmarski. Przegląd „nowych” gatunków płazów i gadów występujących w Polsce. „Kosmos”. 68 (1), s. 209-221, 2019. Kraków: Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika. ISSN 2658-1132. [dostęp 2021-11-09].
- ↑ Gatunek wydzielony z rzekotki drzewnej
- ↑ Takson niekiedy uznawany za synonim żaby śmieszki.
- ↑ Krzysztof Kolenda, Agnieszka Pietras-Lebioda, Sebastian Hofman, Maria Ogielska, Maciej Pabijan. Preliminary genetic data suggest the occurrence of the Balkan water frog, Pelophylax kurtmuelleri, in southwestern Poland. „Amphibia-Reptilia”. 38 (2), s. 187–196, 2017. DOI: 10.1163/15685381-00003103. (ang.).