Ferdynand II Habsburg (książę Tyrolu)

Ferdynand II Habsburg (ur. 14 czerwca 1529 r. w Linzu, zm. 24 stycznia 1595 r. w Innsbrucku) – arcyksiążę z dynastii Habsburgów, namiestnik Czech, w latach 1564–1595 książę Tyrolu.

Ferdynand II Habsburg
Ilustracja
Portret Ferdynanda II po 1557 r.
ilustracja herbu
książę Tyrolu
Okres

od 1564
do 1595

Poprzednik

Ferdynand I Habsburg

Następca

Rudolf II Habsburg

Dane biograficzne
Dynastia

Habsburgowie

Data i miejsce urodzenia

14 czerwca 1529
Linz

Data i miejsce śmierci

24 stycznia 1595
Innsbruck

Ojciec

Ferdynand I Habsburg

Matka

Anna Jagiellonka

Żona

Filipina Welser
od 1557
do 1580

Dzieci

Andrzej, Karol, Filip, Maria

Żona

Anna Katarzyna Gonzaga
od 1582

Dzieci

Maria, Anna

Życiorys edytuj

Ferdynand był drugim spośród czterech synów cesarza (i zarazem króla Czech i Węgier, arcyksięcia Austrii, księcia Styrii i Karyntii oraz hrabiego Tyrolu) Ferdynanda I Habsburga oraz Anny Jagiellonki, córki króla Czech i Węgier Władysława II Jagiellończyka. Jego starszym bratem był cesarz Maksymilian II Habsburg.

W 1547 r., po nieudanym buncie stanów czeskich, ojciec powierzył Ferdynandowi administrację Czech. Ten złagodził represje wobec szlachty i mieszczaństwa, odmówił także prześladowań wobec utrakwistów. Na prośbę swego stryja Karola V udał się do Niderlandów, aby przekonać swego ojca do przyjęcia korony cesarskiej. W 1556 i 1566 r. uczestniczył w wojnach przeciwko Turkom.

Jako jednemu z młodszych synów po śmierci ojca przypadł mu jako dziedzictwo Tyrol (a także szwabskie posiadłości Habsburgów), jednak faktycznie objął dziedzictwo w 1567 r., po zakończeniu pełnienia funkcji namiestnika Czech. Przeprowadził w Tyrolu reformy administracyjne, jednak ucisk podatkowy powodował sprzeciw poddanych. Prowadził politykę kontrreformacyjną zwalczając luteran i anabaptystów, ale także nadużycia kleru.

Nie zważając na zły stan finansów i zadłużenie, prowadził bardzo wystawny dwór. Był rozmiłowany w nauce i sztuce. W Innsbrucku rozbudował zamek Ambras, ukończył nagrobek cesarza Maksymiliana I Habsburga oraz urządził bibliotekę. Zebrał też imponującą kolekcję uzbrojenia oraz malarstwa.

W czasie elekcji 1587 roku był kandydatem do polskiego tronu[1].

Rodzina edytuj

W 1557 r. Ferdynand poślubił w miejscowości Březnitz Filipinę Welser, córkę patrycjusza z Augsburga Franza Welsera. Fakt zawarcia małżeństwa był długo ukrywany, w tym przez kilka lat także przed ojcem Ferdynanda. Z tego morganatycznego związku pochodziło czworo dzieci:

  • Andrzej (1558–1600), kardynał,
  • Karol (1560–1618), margrabia Burgau,
  • Filip (1562–1563),
  • Maria (1562–1563).

W 1580 r. Filipina zmarła. W 1582 r. Ferdynand poślubił w Innsbrucku Annę Katarzynę Gonzagę, córkę księcia Mantui Wilhelma I Gonzagi. Ze związku tego pochodziły dwie córki:

Anna Katarzyna przeżyła Ferdynanda, zmarła w 1621 r. jako ksieni jednego z klasztorów w Innsbrucku.

Ponieważ jego synowie z pierwszego małżeństwa z uwagi na jego morganatyczny charakter nie mogli dziedziczyć księstwa, a z drugiego małżeństwa pochodziły tylko córki, Tyrol po śmierci Ferdynanda przypadł jego bratankowi, cesarzowi Rudolfowi II Habsburgowi.

Przypisy edytuj

  1. Przemysław Piotr Szpaczyński, Mocarstwowe dążenia Zygmunta III w latach 1587-1618, Kraków 2013, s. 53.

Bibliografia edytuj

  • Fritz Steinegger: Ferdinand II.. W: Neue Deutsche Biographie. T. 5. Berlin: Duncker & Humblot, 1961, s. 91–92.
  • Franz von Krones: Ferdinand II.. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 6. Leipzig: Verlag von Dunckler & Humblot, 1877, s. 697–700.
  • Ferdinand. W: Constant von Wurzbach: Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich. T. 6. Wien: 1860, s. 193–195.
  • Ferdinand II. v.Österreich Erzherzog v.Tirol. [w:] WW-Person [on-line]. [dostęp 2017-06-03].