Flaki (także Palenica) – szczyt w Pieninach Czorsztyńskich. Znajduje się na południe od głównego grzbietu Pienin, oddzielony od niego przełęczą Sromowska Sajba (705 m); pomiędzy dolinami Głębokiego Potoku i potoku Lęborgowy. Grzbiet jest podłużny, przebiega w przybliżeniu równoleżnikowo i ma dwa wierzchołki; wschodni Flaki i niższy zachodni Polenica (803 m). Jest pokryty w większości lasem, ale w jego południowych stokach występują dość duże odsłonięcia skalne: Długa Grapa, Cisowiec i Babiakowa[1]. Poniżej stoków południowo-zachodnich przy szosie KrośnicaNiedzica oraz południowych, na granicy z polami uprawnymi Sromowiec Wyżnych znajduje się widoczny z szosy pas skał zwanych Cisowcami. Są to: Mały Cisowiec, Duży Cisowiec i Zamczysko. Pomiędzy nimi a Flakami znajdują się polany: Za Cisowcem i Pod Zamczyskiem[2], u południowo-wschodnich podnóży polana Podstosie. Na północnym stoku natomiast rozległy zespół dwóch polan: Zaukierze i Nadstosie[1].

Flaki
Ilustracja
Flaki i Cisowce znad Zbiornika Czorsztyńskiego. Nad zbiornikiem skała Papieżka
Państwo

 Polska

Pasmo

Pieniny, Karpaty

Wysokość

810 m n.p.m.

Wybitność

105 m

Położenie na mapie Pienin
Mapa konturowa Pienin, w centrum znajduje się czarny trójkącik z opisem „Flaki”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, u góry nieco na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Flaki”
Ziemia49°25′04,0″N 20°21′07,8″E/49,417778 20,352167

Nazwa jest bardzo stara, występuje w dokumentach z 1619. Nadana została prawdopodobnie przez osadników niemieckich, w języku sasko-spiskim Fleck, Flecken oznacza pólko lub polankę wyrąbaną w lesie. Według ludowych podań wyjaśnienie nazwy jest inne: „Wilki tam owce napadły i potargały, ostały ino flaki”[3].

Flaki znajdują się w granicach wsi Sromowce Wyżne w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Czorsztyn[1]. Są to tereny będące własnością prywatną, ale po II wojnie światowej włączone do obszaru Pienińskiego Parku Narodowego. Nie przebiegają tędy szlaki turystyczne, co z uwagi na położenie na terenie parku narodowego oznacza niedostępność dla turystów, jednak dolne partie zachodniego stoku (do 630 m n.p.m.) trawersuje droga asfaltowa Krośnica – Sromowce Wyżne[4].

Występuje tutaj m.in. oset pagórkowy i pszonak pieniński – bardzo rzadkie rośliny, w Polsce występujące tylko w Pieninach i to w nielicznych tylko miejscach[5], a także również rzadki storczyk dwulistnik muszy[6].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2024-11-01].
  2. Geoportal. Mapa topograficzna [online] [dostęp 2024-11-01].
  3. Józef Nyka, Pieniny, wyd. IX, Latchorzew: Wyd. Trawers, 2006, s. 133, 260, ISBN 83-915859-4-8.
  4. Pieniński Park Narodowy. Pieniny polskie i słowackie. Mapa 1:20 000, Kraków: Wyd. Kartograficzne Polkart, lipiec 2006, s. 1, ISBN 83-87873-07-1.
  5. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirek, Czerwona księga Karpat Polskich, Warszawa: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6.
  6. Leszek Bernacki i inni, Dwulistnik muszy Ophrys insectifera L. (Orchidaceae) w Pienińskim Parku Narodowym, „Pieniny – Przyroda i Człowiek”, 15, Kraków 2018, s. 43–51.
Widok z okolic góry Wdżar