Floren

złota moneta (Florencja; 1252–1533)

Florenzłota moneta o masie ok. 3,5 grama, bita przez Florencję od 1252 roku. Jej stabilna wartość pozwoliła stać się główną złotą monetą w Europie. Od XIV w. była często naśladowana, m.in. przez Włochy, Czechy, Węgry, Francję oraz Niderlandy[1]. Jej weneckim odpowiednikiem był początkowo cekin, potem dukat.

Floren z 1347 roku, pochodzący z tzw. skarbu średzkiego (awers i rewers)

Floren szybko stał się standardem i przez stulecia był naśladowany w wielu krajach europejskich (podobnie jak grosz i srebrny talar). Własne jego naśladownictwa bili m.in. władcy Serbii czy książęta śląscy. Z reguły były one dość wierną kopią monet Florencji[potrzebny przypis], także pod względem ikonograficznym (lilia na awersie, postać świętego Jana Chrzciciela na rewersie), co miało ułatwić ich odbiór na szerszym rynku.

Najważniejszą ich wschodnioeuropejską odmianą (z królem w majestacie na awersie i herbem na rewersie) są floreny bite od XIV wieku przez władców królestwa Węgier, gdzie wówczas odkryto największe w Europie złoża złota (jego roczne wydobycie na początku XIV wieku przekraczało pięciokrotnie łączne wydobycie na Śląsku i w Czechach, drugiego wtedy na kontynencie obszaru złotonośnego)[potrzebny przypis]. Ze zniekształcenia oryginalnej nazwy pochodzi określenie forinta.

Inną obcokrajową odmianę stanowi bardzo nieliczna emisja florenów polskich Władysława Łokietka z inskrypcją WLADISLAVS D(e)I G(ratia) REX – S(anctus) STANISLAVS POL(oni)E, której wygląd został częściowo zapożyczony z typu węgierskiego (władca w majestacie na awersie) i florenckiego (za pośrednictwem florenów węgierskich typ ten naśladujących – gdyż i tam bito kopie florenów florenckich). Świadczy o tym umieszczona na rewersie postać świętego Stanisława, którą zastąpiono wizerunek św. Jana Chrzciciela. W zbiorach polskich znajduje się obecnie tylko jeden egzemplarz tej monety (drugi domniemany jest własnością obywatela Litwy)[potrzebny przypis].

W Polsce florenem nazywano będące w obiegu monety złote. Z czasem określenie to zostało wyparte przez nazwę dukat (także czerwony złoty lub czerwoniec)[potrzebny przypis].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. floren, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-07-12].