Fluoroza
Ten artykuł należy dopracować |
Fluoroza – choroba, której objawy występują w szkliwie zębów, kościach i ścięgnach, których przyczyną jest zbyt duża zawartość fluoru w wodzie pitnej i pożywieniu. Choroba w swojej najlżejszej postaci objawia się plamami kredowymi na zębach. Plamy te wywołują nadżerkę szkliwa. Powoduje to zwiększenie kruchości i twardości szkliwa. U dorosłych fluoroza prowadzi do uszkodzenia nerwów. Choroba najbardziej niebezpieczna jest dla dzieci, które się intensywnie rozwijają, a także dla młodzieży.
Fluorosis | |
Fluoroza zębów | |
Klasyfikacje | |
ICD-10 |
K00.3 |
---|
Rodzaje fluorozy edytuj
- hydrofluoroza
- f. pokarmowa
- f. przemysłowa
- f. powodowana przez lekarstwa
Fluoroza zębów edytuj
- plamistość szkliwa; powstaje przy stężeniu F- w wodzie 1,5-2 ppm
- uszkodzenie szkliwa
- jasne i ciemne pasma na koronach zębów
- nadżerki
- złamania
- znaczne pochłanianie barwników
Zatrucie ostre edytuj
Pojawia się przy większych ilościach F podanych jednorazowo, np. przy okazji wypadku przemysłowego czy zażycia zbyt dużej ilości preparatu z fluorem (lub zrobienie tego w niewłaściwy sposób np. wypicie płukanki).
Objawy edytuj
- biegunka
- bóle brzucha
- wymioty
- hipokalcemia
W razie kontaktu z układem oddechowym dodatkowo:
- uszkodzenie śluzówek,
- obrzęk płuc.
Fluoroza przewlekła edytuj
- apatia
- ataksja
- bóle w układzie kostnym, a także mięśniowym i głowy
- deformacje kości i stawów (np. koślawość kolan, deformacje kręgosłupa, podudzi, klatki piersiowej)
- drżenia
- kaszel
- niedobór magnezu
- nieżyt nosa
- odczyny okostnowe i śródkostne
- osłabienie
- osteomalacja w przypadku niedoboru wapnia
- osteoskleroza
- parestezje
- senność
- skostnienia, zwapnienia
- wyrośla kostne
- uszkodzenie nerek
- uszkodzenie wątroby
- zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej
- zaburzenia równowagi jonowej
- zaburzenia wzroku
- zahamowanie wzrostu chrząstki nasadowej kości
- zapalenie dziąseł
- zaparcia
Działanie nadmiaru fluoru edytuj
Na zęby edytuj
Fluor utrudnia mineralizację szkliwa: w nadmiarze uszkadza komórki tworzące szkliwo, ameloblasty, hamuje także działanie enzymów, np. fosfataz, oraz przeszkadza też we wzroście kryształów.
Na kości edytuj
Ekspozycja na nadmiar fluoru prowadzi do pogrubia się warstwy korowej w kościach, oraz zwiększenia gęstości istoty gąbczastej.
Na enzymy edytuj
Udowodniono, iż fluor kompleksuje wiele metali (m.in Ca, Cu, Fe, Mg, Mn), reakcja taka zachodzi też prawdopodobnie w organizmie ludzkim. W związku z tym uniemożliwia on tym metalom przyłączenie się do enzymu, dla którego jest kofaktorem, tym samym uniemożliwiając działanie enzymu. Nieszczęśliwie dotyczy to ważnych enzymów, m.in. utleniających wchodzących w skład różnych szlaków metabolicznych, także z syntezą ATP.
Zapobieganie edytuj
- Unikanie rejonów o wysokim stężeniu fluoru czy to naturalnym, czy, co wiele gorsze, ze źródeł przemysłowych
- Niespożywanie fluorowanej wody
- Umiar w korzystaniu z preparatów z fluorem (dzisiaj fluor dodaje się głównie do past do zębów)
Zobacz też edytuj
- szkodliwe działanie fluoru w atmosferze – freony
Bibliografia edytuj
- "Ekologia medyczna- wybrane zagadnienia" pod redakcją Alicji Kurnatowskiej i Piotra Kurnatowskiego, rozdział 7. "Wpływ nadmiaru fluoru na stan zdrowia i rozwój dzieci", Danuta Chlebna-Sokół