Wikipedia

Fort XIII Twierdzy Toruń

Fort XIII Twierdzy Toruń (dawniej VI Winrich von Kniprode, po 1920 Karola Kniaziewicza[2]) – główny fort artyleryjski położony przy ul. Okólnej 32–40[3].

Fort XIII Karol Kniaziewicz
Fort VI Winrich von Kniprode
Zabytek: nr rej. A/304 z 5 października 1971[1]
Ilustracja
Główne wejście do fortu
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miejscowość

Toruń

Adres

ul. Okólna 32–40

Typ budynku

fort

Rozpoczęcie budowy

1880

Ukończenie budowy

1885

Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, na dole znajduje się punkt z opisem „Fort XIII Karol KniaziewiczFort VI Winrich von Kniprode”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Fort XIII Karol KniaziewiczFort VI Winrich von Kniprode”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Fort XIII Karol KniaziewiczFort VI Winrich von Kniprode”
Ziemia52°58′58,11″N 18°36′56,33″E/52,982808 18,615647
Multimedia w Wikimedia Commons

Powierzchnia fortu wynosi 5,02 ha[4].

Historia

edytuj

Został wzniesiony w latach 1880–1885, w pierwszej fazie wznoszenia toruńskich fortów, podobnie jak fort II, V, VII, XI i XV[3][5]. Koszt budowy fortu wyniósł 2 219 479 marek niemieckich[6].

Obiekt był modernizowany w latach 1889–1893, ok. 1905 i w 1914 roku[3].

We wrześniu 1939 roku w forcie mieściło się stanowisko dowodzenia Armii Pomorze, co stało się przyczyną zbombardowania go przez wojska hitlerowskie[3]. W 1941 roku Niemcy umieścili w forcie najpierw jeńców polskich, a następnie część jeńców brytyjskich osadzonych w Stalagu XXA[3][7].

Jest to jedyny fort wchodzący w skład Twierdzy Toruń, który jest użytkowany przez Wojsko Polskie[3]. W obiekcie nie przeprowadzono żadnych większych przeróbek. Do czasów współczesnych zachowały się m.in. drzwi przeciwpodmuchowe, stalowe osłony nisz amunicyjnych, napisy informacyjne na ścianach[8].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków [online], torun.wkz.gov.pl, s. 7 [dostęp 2025-03-01].
  2. ↑ Giętkowski, Karpus i Rezmer 2004 ↓, s. 79.
  3. ↑ a b c d e f Giętkowski i Kowalkowski 2023 ↓, s. 84.
  4. ↑ Giętkowski i Kowalkowski 2023 ↓, s. 12.
  5. ↑ Twierdza Toruń i Forty (XIX w.). turystyka.torun.pl. [dostęp 2024-03-17].
  6. ↑ Giętkowski i Kowalkowski 2023 ↓, s. 13.
  7. ↑ Fort XIII Twierdzy Toruń. toruntour.pl. [dostęp 2024-03-17].
  8. ↑ Giętkowski i Kowalkowski 2023 ↓, s. 86.

Bibliografia

edytuj
  • Mirosław Giętkowski, Zbigniew Karpus, Waldemar Rezmer: Twierdza Toruń. Toruń: Dom Wydawniczy Duet, 2004. ISBN 83-89706-12-1.
  • Mirosław Giętkowski, Adam Kowalkowski: Forty artyleryjskie Twierdzy Toruń. Toruń: Muzeum Twierdzy Toruń, 2023. ISBN 978-83-66208-29-2.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Fort_XIII_Twierdzy_Toruń&oldid=76138726”