Français (Q11)francuski okręt podwodny z początku XX wieku, druga jednostka typu Morse. Okręt został zwodowany 29 stycznia 1901 roku w stoczni Arsenal de Cherbourg, a do służby w Marine nationale wszedł w roku następnym. Jednostka służyła na wodach kanału La Manche, a z listy floty została skreślona w marcu 1914 roku.

Français (Q11)
Ilustracja
Model bliźniaczej jednostki „Algérien”
Klasa

okręt podwodny

Typ

Morse

Historia
Stocznia

Arsenal de Cherbourg

Położenie stępki

1900

Wodowanie

29 stycznia 1901

 Marine nationale
Wejście do służby

1902

Wycofanie ze służby

26 marca 1914

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


147 ton
160 t

Długość

36,7 m

Szerokość

2,7 m

Zanurzenie

2,8 m

Zanurzenie testowe

30 m

Rodzaj kadłuba

jednokadłubowy

Materiał kadłuba

stal

Napęd
1 silnik elektryczny o mocy 307 KM
1 śruba
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


10,1 węzła
8,3 w.

Zasięg

powierzchnia: 135 Mm przy 6 w.
zanurzenie: 97 Mm przy 4,3 w.

Uzbrojenie
4 torpedy
Wyrzutnie torpedowe

3 × 450 mm

Załoga

13

Projekt i budowa edytuj

Okręt został zaprojektowany przez inż. Gastona Romazottiego[1][2]. W przeciwieństwie do prototypu, jednostka posiadała konstrukcję stalową[1][2]. Projekt wykorzystywał najlepsze cechy pionierskich konstrukcji „Gymnôte” i „Gustave Zédé”, plasując się wielkością między nimi[2]. Fundusze na budowę okrętu pochodziły z narodowej publicznej zbiórki pieniędzy zorganizowanej przez dziennik Le Matin podczas konfliktu o Faszodę[1][2]. Początkowy koszt okrętu wyniósł 32 972 £[1][3].

„Français” zbudowany został w Arsenale w Cherbourgu[1][2]. Stępkę okrętu położono w 1900 roku[3], został zwodowany 29 stycznia 1901 roku[1][2], a do służby w Marine nationale przyjęto go w 1901 roku[3]. Jednostka otrzymała numer burtowy Q11[1].

Dane taktyczno–techniczne edytuj

„Français” był niewielkim okrętem podwodnym o konstrukcji jednokadłubowej[1][3]. Długość całkowita wynosiła 36,7 metra, szerokość 2,7 metra i zanurzenie 2,8 metra[1][3]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 147 ton, a w zanurzeniu 160 ton[1][2]. Okręt napędzany był na powierzchni i pod wodą przez silnik elektryczny Sautter-Harlé o mocy 307 koni mechanicznych (KM)[1][2]. Jednośrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 10,1 węzła na powierzchni i 8,3 węzła w zanurzeniu[1][2]. Zasięg wynosił 135 Mm przy prędkości 6 węzłów w położeniu nawodnym oraz 97 Mm przy prędkości 4,3 węzła pod wodą[1][2]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 30 metrów[3].

Okręt wyposażony był w trzy wyrzutnie torped kalibru 450 mm: jedną wewnętrzną na dziobie oraz dwie zewnętrzne, z łącznym zapasem czterech torped[1][2].

Załoga okrętu składała się z 13 oficerów, podoficerów i marynarzy[1][2].

Służba edytuj

„Français” cały okres swojej służby spędził na wodach kanału La Manche[2]. Jednostkę skreślono z listy floty 26 marca 1914 roku[2][a].

Uwagi edytuj

  1. R. Gardiner i R. Gray oraz Navypedia podają, że okręt wycofano ze służby w maju 1914 roku[1][3].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 207.
  2. a b c d e f g h i j k l m n Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 76.
  3. a b c d e f g Ivan Gogin: FRANÇAIS submarines (1902). Navypedia. [dostęp 2017-03-03]. (ang.).

Bibliografia edytuj

  • Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
  • Ivan Gogin: FRANÇAIS submarines (1902). Navypedia. [dostęp 2017-03-03]. (ang.).