Francis Fontan
Francis Fontan (ur. 3 lipca 1929 w Nay[1], zm. 14 stycznia 2018 w Bordeaux[1]) – francuski kardiochirurg, który opracował podstawy zabiegu kardiochirurgicznego nazwanego operacją Fontana[2][3].
 Prof. Francis Fontan | |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
3 lipca 1929 |
| Data i miejsce śmierci |
14 stycznia 2018 |
| profesor nauk medycznych | |
| Specjalność: kardiochirurgia | |
| Alma Mater |
Uniwersytet w Bordeaux |
Życiorys edytuj
Fontan urodził się małym miasteczku Nay, we francuskich Pirenejach. Był synem znanego francuskiego kolarza z lat 20. XX wieku Victora Fontana[4].
W wieku 17 lat Fontan rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie w Bordeaux. Od 1952 specjalizował się w chirurgii i kardiochirurgii dziecięcej. Jego nauczycielem podczas specjalizacji był kardiochirurg Georges Dubourg. Wielkie wrażenie wywarła na Fontanie śmierć nastolatka z atrezją zastawki trójdzielnej, a Dubourg zasugerował mu, że powinno to stać się dla niego motywacją do badań i szukania sposobów leczenia choroby. Ówcześnie jedynie przeszczep serca wydawał się jedyną realną możliwością leczenia tej wady serca (ale pierwszych prób przeszczepiania serca dokonano dopiero w latach 60. XX wieku)[5].
Tematem pracy doktorskiej Fontana było krążenie pozaustrojowe, które umożliwia utlenowanie krwi żylnej pacjenta poza organizmem i podanie jej ponownie choremu przez pompę do naczyń tętniczych, co jest niezbędne przy operacjach na otwartym sercu.
Fontan zaczął pracę kardiochirurga na Uniwersytecie w Bordeaux, gdzie był profesorem przez następne 23 lata[6]. Swoje zawodowe zainteresowania skierował na leczenie wrodzonych wad serca, i w latach 1964–1966 zaangażował się w badania eksperymentalne. Chciał opracować metody leczenia pacjentów, u których wada serca upośledza przepływ krwi przez prawą część serca, dlatego starał się stworzyć połączenie pomiędzy żyłą główną dolną i tętnicą płucną. Eksperymentalne operacje na psach nie udały się, wszystkie zwierzęta padły w ciągu kilku godzin[5].
Mimo tych niepowodzeń, Fontan miał nadzieję, że zabieg kardiochirurgiczny, który później został nazwany jego imieniem, będzie kiedyś skuteczny u ludzi. Jego kolega Pierre Broustet poprosił go o konsultację w sprawie leczenia młodej kobiety z atrezją zastawki trójdzielnej. W 1968 Fontan postanowił ją zoperować, i choć u pacjentki po zabiegu wystąpiły poważne komplikacje, to udało się ją z nich wyprowadzić i żyła jeszcze kilkadziesiąt lat[1][5]. Drugą operację tego typu Fontan wykonał w 1970 roku, a po trzecim zabiegu, ta technika operacyjna została opublikowana w czasopiśmie medycznym Thorax w 1971[7]. Operacja Fontana, po modyfikacjach, jest procedurą, która upowszechniła się na całym świecie[2][5][8].
Oprócz tej techniki operacyjnej Fontana położył zasługi jako jeden z pionierów transplantacji serca we Francji. W 1986 założył towarzystwo europejskich kardiochirurgów i torakochirurgów – European Association for Cardio-Thoracic Surgery (EACTS) i został pierwszym jego prezesem. Motywacją do tego działania była jego frustracja, że na konferencjach kardiochirurgicznych w Europie, narodowość prelegenta znaczyła więcej niż wartość jego pracy naukowej. Stwierdził potem, że powołanie EACTS stało się jego największym powodem do dumy[9].
W 2002 Fontan przeszedł na emeryturę i poświęcił się z synem Edouardem rodzinnej winnicy w Bordelais aż do śmierci w 2018 w wieku 89 lat[5].
Fontan w 2006 otrzymał nagrodę „Grand Prix Scientifique” Fundacji Lefoulon-Delalande[10]. Zmarł w dniu 14 stycznia 2018 roku w Bordeaux[11].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Geoff Watts, Francis Fontan, „The Lancet”, 391 (10124), 2018, s. 932, DOI: 10.1016/S0140-6736(18)30541-5 [dostęp 2022-01-09] (ang.).
- ↑ a b Kuroczynski W. Entwicklung der Fontan-Prozedurals Behandlungskonzept für Kinder mit angeborenen komplexen Herzfehlern, Herz 2007, 32, 3, 241-247|https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs00059-007-2738-0.
- ↑ T. Rehak, A. Gamillscheg. Die Fontan-Operation als definitive Palliation bei funktionell univentrikulären Herzen, J Kardiol 2012, 19, 11-12, 324-331|https://www.kup.at/kup/pdf/10822.pdf.
- ↑ Thomas L. Spray, J. William Gaynor, Francis Fontan memorial 1929-2018, „The Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery”, 156 (3), 2018, s. 1164–1165, DOI: 10.1016/j.jtcvs.2018.04.105 [dostęp 2022-01-09] (ang.).
- ↑ a b c d e Francis M. Fontan (1929–2018) w: Z Herz- Thorax- Gefäßchir 2021 · 35:189–190. link.springer.com. [dostęp 2022-01-09].
- ↑ Robert H. Anderson, Francis Fontan, „Cardiology in the Young”, 9 (6), 1999, s. 592–600, DOI: 10.1017/S1047951100005631, ISSN 1047-9511 [dostęp 2022-01-09] (ang.).
- ↑ F. Fontan, E. Baudet, Surgical repair of tricuspid atresia, „Thorax”, 26 (3), 1971, s. 240–248, DOI: 10.1136/thx.26.3.240, ISSN 0040-6376, PMID: 5089489, PMCID: PMC1019078 [dostęp 2022-01-09] (ang.).
- ↑ M. Gewillig, THE FONTAN CIRCULATION, „Heart”, 91 (6), 2005, s. 839–846, DOI: 10.1136/hrt.2004.051789, ISSN 1355-6037, PMID: 15894794, PMCID: PMC1768934 [dostęp 2022-01-09] (ang.).
- ↑ Marko Turina. In memory of Francis Fontan 1929–2018. „European Journal of Cardio-Thoracic Surgery”. 53 (3), s. 693, 2018. (ang.).
- ↑ Historique [online], Fondation Lefoulon-Delalande Institut de France, 12 kwietnia 2012 [dostęp 2022-01-09] (fr.).
- ↑ Hommage au Professeur Francis Fontan [online], sante.u-bordeaux.fr [dostęp 2022-01-09] (fr.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Szlak Fontana. O leczeniu wad serca w Gazeta Lekarska 06/2021