Franciszek Pytel (pilot)
Franciszek Pytel[a] (ur. 18 sierpnia 1895 w Starej Bystricy, zm. ?) – major pilot Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
 Franciszek Pytel (<1934) | |
 major pilot
| |
| Data i miejsce urodzenia |
18 sierpnia 1895 |
|---|---|
| Data śmierci |
? |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
3 pułk piechoty |
| Stanowiska |
dowódca eskadry |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
        
| |
.png){kind=small}
.svg){kind=small}
Życiorys edytuj
Syn Józefa i Marii z d. Wieczorek[3]; ukończył szkołę realną w Żywcu. Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich, gdzie służył w 3. i 2. pułku piechoty Legionów[4]. 12 maja 1918 roku dostał się do niewoli niemieckiej, z której został uwolniony 20 stycznia 1919[4][5].
Zgłosił się do służby w odrodzonym Wojsku Polskim. 7 lipca 1919, jako podoficer byłych Legionów Polskich został mianowany z dniem 1 czerwca 1919 podporucznikiem w piechocie i przydzielony do I lotniczego baonu uzupełnień[6][4]. 6 sierpnia 1919 roku został skierowany na szkolenie w zakresie pilotażu do Francuskiej Szkoły Pilotów w Warszawie, po jego ukończeniu został 28 kwietnia 1920 r. rozpoczął naukę w Wyższej Szkole Lotniczej w Ławicy[4]. 8 lipca 1920 roku został przydzielony do 8. eskadry wywiadowczej i w jej składzie walczył podczas wojny polsko-bolszewickiej[4]. Podczas działań wojennych wyróżnił się podczas ataków z niskiej wysokości na oddziały Armii Czerwonej. 12 września 1920 roku, podczas lotu w trudnych warunkach atmosferycznych, wykrył i zaatakował oddziały nieprzyjaciela w rejonie Lubomla[b]. Następnie przekazał polskim oddziałom informacje o położeniu i ruchach wroga[7].
16 września wykrył oddziały 1. Armii Konnej Siemiona Budionnego w rejonie Uściługu i z niskiej wysokości przeprowadził szereg ataków na oddziały wroga[8]. Następnie brał udział w ofensywie pod Warszawą, szczególnie wyróżnił się podczas ataków na cofające się oddziały sowieckie z rejonu Wyszkowa i Pułtuska. W czasie wojny polsko-bolszewickiej wykonał 14 lotów, w tym 11 lotów zwiadowczych i 3 na bombardowanie[5].
19 stycznia 1921 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu porucznika, w Wojskach Lotniczych, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich[9]. 22 lutego 1922 roku został zdemobilizowany, ale już 13 grudnia tego samego roku powrócił do czynnej służby[7]. Otrzymał przydział do 1. pułku lotniczego na stanowisko dowódcy kompanii pułkowej. 29 września 1924 roku został przeniesiony do 12. eskadry lotniczej. 26 sierpnia 1925 został przeniesiony do 6 pułku lotniczego we Lwowie[4], w którym 28 listopada objął dowództwo nad 65. eskadrą lotniczą. 25 lutego 1927 objął stanowisko oficera ewidencyjnego w 6 pułku lotniczym. 19 marca 1928 został mianowany na stopień kapitana ze starszeństwem z 1 stycznia 1928 roku i 12. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa[10]. Z dniem 15 stycznia 1929 został przydzielony na czteromiesięczny kurs instruktorów strzelania i bombardowania lotniczego w Lotniczej Szkole Strzelania i Bombardowania w Grudziądzu[11]. Od 19 kwietnia 1929 został mianowany komendantem parku lotniczego 6 pl[7]. 8 października 1929 został skierowany na roczny kurs w Centralnej Wojskowej Szkoły Gimnastyki i Sportów w Poznaniu[5]. Po jego ukończeniu, 29 kwietnia 1930 został przeniesiony do służby w 5 pułku lotniczym w Lidzie[4][7][12]. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 10. lokatą w korpusie aeronautyki[13]. W marcu 1939, w tym samym stopniu i starszeństwie, zajmował 3. lokatę w korpusie oficerów lotnictwa, grupa techniczna[2]. Pełnił wówczas służbę w 6 pułku lotniczym na stanowisku dowódcy oddziału portowego Bazy Lotniczej[14].
Dalsze jego losy nie są znane.
Ordery i odznaczenia[7][15] edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 282[3]
- Krzyż Niepodległości (17 września 1932)[16][17]
- Krzyż Walecznych[2]
- Srebrny Krzyż Zasługi (18 marca 1932)[18]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Polowa Odznaka Pilota nr 52 (11 listopada 1928)[19]
- Państwowa Odznaka Sportowa
- Medal Zwycięstwa („Médaille Interalliée”)[20]
- francuska Odznaka Pilota (1929)[21]
Uwagi edytuj
- ↑ W ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Franciszek II Pytel”, w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko, a mianowicie mjr. piech. Franciszka I Pytla (ur. 31 stycznia 1889)[1][2].
- ↑ W literaturze podawana jest nazwa Lubowla, która odnosi się do miejscowości na terenie Słowacji. 8 eskadra wywiadowcza prowadziła w tym czasie działania w rejonie Lubomla
Przypisy edytuj
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 87, 536.
- ↑ a b c Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 224.
- ↑ a b Kolekcja VM ↓, s. 1.
- ↑ a b c d e f g Kolekcja VM ↓, s. 4.
- ↑ a b c Pytel Franciszek kpt. pil.. bequickorbedead.com. [dostęp 2020-03-07]. (pol.).
- ↑ Dz.Rozk. MSWojsk. ↓, Nr 79 z 22 lipca 1919 roku, s. 1798.
- ↑ a b c d e Zieliński, Wójcik 2005 ↓, s. 159.
- ↑ Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 176.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1921 roku, s. 213.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 19 marca 1928 roku, s. 55.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 44.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 110.
- ↑ Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 345.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 788.
- ↑ Niestrawski t. I 2017 ↓, s. 245,251,256.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 217, poz. 249 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 11 listopada 1932 roku, s. 381.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 65, poz. 87 „za zasługi na polu wyszkolenia i pracy kulturalno-oświatowej w wojsku”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 436 „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918–1920”.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 536.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 12 grudnia 1929 roku, s. 367.
Bibliografia edytuj
- Pytel Franciszek. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.18-1163 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-05].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). Początki, organizacja, personel i sprzęt. T. I. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
- Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). Walka i demobilizacja. T. II. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Józef Zieliński, Waldemar Wójcik: Lotnicy Kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari : 1919–1920. T. 1, [Wojna polsko-bolszewicka 1919–1920]. Warszawa: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2005. ISBN 83-7441-243-7. OCLC 749442378.