Franciszek Rogowski (oficer)
Franciszek Ksawery Rogowski (ur. 1 grudnia 1891 w Trzemesznie, zm. 9 czerwca 1968 we Włocławku) – kapitan administracji (piechoty) Wojska Polskiego, powstaniec wielkopolski.
 kapitan administracji
| |
| Data i miejsce urodzenia |
1 grudnia 1891 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
9 czerwca 1968 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
kierownik referatu |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
     
| |
Życiorys edytuj
Urodził się 1 grudnia 1891 roku w Trzemesznie, w rodzinie Stanisława i Franciszki z Nowaczyków[1]. Maturę zdał w Gnieźnie. W 1908 roku jako uczeń wstąpił do Zrzeszenia Kupiectwa Polskiego oraz Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. W październiku 1913 roku został wcielony do Armii Cesarstwa Niemieckiego (2 Pułk Grenadierów Gwardii w Szczecinie). Podczas I wojny światowej, od 20 maja 1915 roku walczył na froncie litewskim. Po odniesieniu 1 czerwca 1915 roku ciężkich ran leczony w szpitalach w Tylży i Białogardzie. W połowie 1916 roku został awansowany na kaprala, a we wrześniu tego roku przeniesiony do służby garnizonowej w niemieckiej misji wojskowej w Konstantynopolu, następnie do oddziału eskortującego transporty dla żołnierzy walczących w Egipcie i Mezopotamii. Podczas urlopu w 1918 roku w Inowrocławiu wstąpił do Tajnego Komitetu Wojskowego[2].
„Brał czynny udział w konspiracji przygotowania powstania wielkopolskiego na terenie Inowrocławia. Jako dowódca oddziału powstańczego, brał czynny udział z bronią w ręku w walkach o oswobodzenie miasta Inowrocław oraz dalszy udział w walkach w miejscowościach - Gniewkowo, Nowa Wieś pod Bydgoszczą i Szubinem”[1].
W marcu 1919 roku został skierowany na kurs oficerski w Gnieźnie, w lipcu 1919 roku przeniesiony do 5 Pułku Strzelców Wielkopolskich, w którym dowodził 7 kompanią w 2 baonie. Uczestniczył w walkach nad Berezyną, odsieczy Lwowa i rewindykacji Pomorza na linii: Nakło, Mrocza, Sępólno Krajeńskie, Chojnice[2].
1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Dowództwie Okręgu Generalnego Poznań, a jego oddziałem macierzystym był 59 Pułk Piechoty Wielkopolskiej[3]. W tym pułku służył przez kolejnych jedenaście lat[4][5][6]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 360. lokatą w korpusie oficerów piechoty[7], a 1 grudnia 1924 roku został mianowany kapitanem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 roku i 56. lokatą w korpusie oficerów piechoty[8]. W 1932 roku został przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Inowrocław na stanowisko kierownika II referatu poborowego[9][10][11]. Po 5 czerwca 1935 roku został przeniesiony do Komendy Rejonu Uzupełnień Włocławek na stanowisko kierownika II referatu uzupełnień, a w 1937 roku przeniesiony z korpusu oficerów piechoty do korpusu oficerów administracyjnych (grupa administracyjna)[12].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał kolejno w Stalagu X B Sandbostel[13] oraz Oflagach XVIII A Lienz/Drau i II C Woldenberg[14]. Oswobodzony przez armię brytyjską, 25 maja 1946 roku powrócił do kraju.
Z powodu utraty wojskowych uprawnień emerytalnych pracował w GS „Samopomoc Chłopska”, Związku Restauratorów Prywatnych, Hurtowni „Centrogal”, KS „Włocławianka”. W 1965 roku przeszedł na emeryturę cywilną[2]. Zmarł 9 czerwca 1968 roku we Włocławku. Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym we Włocławku (sektor 76, rząd 6, grób 166)[15][1].
Od 1925 roku był mężem Jadwigi z Mikołajczaków (1902–1991), z którą miał 3 dzieci[2], w tym córkę Zofię (ur. 2 marca 1932 w Inowrocławiu, zm. 6 listopada 2006 w Bydgoszczy).
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Niepodległości (27 czerwca 1938)[16]
- Krzyż Walecznych[17]
- Srebrny Krzyż Zasługi (29 października 1938)[18][19]
- Wielkopolski Krzyż Powstańczy (26 lutego 1958)[1]
- Srebrna Odznaka Honorowa L.O.P.P. II stopnia[2]
- Medal Żelaznego Półksiężyca (Turcja)[20][21]
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Lista odznaczonych WKP ↓.
- ↑ a b c d e ROGOWSKI Franciszek Ksawery [online], Powstanie Wielkopolskie [dostęp 2021-09-26] (pol.).
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 180, 844.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 293, 425.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 266, 368.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 73, 206.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 77.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 738.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 417.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. XIII, 50, 587.
- ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 46.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 295, 861.
- ↑ Straty ↓, numer jeniecki „1903”.
- ↑ Straty ↓, numer jeniecki „7776”.
- ↑ Cmentarze Komunalne we Włocławku - wyszukiwarka osób pochowanych [online], grobonet.spolkabaza.pl [dostęp 2021-09-26].
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 177, poz. 323 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” - zamiast uprzednio nadanego Medalu Niepodległości (M.P. z 1932 r. nr 167, poz. 198).
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 50.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 252, poz. 575 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 40.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 266.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 73.
Bibliografia edytuj
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwiec 1935. Warszawa: Dep. Piech. MSWojsk., 1935.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym. Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne „Gniazdo”. [dostęp 2019-07-25].
- Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2019-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-11)].