Franciszek Uhorczak
Franciszek Uhorczak (ur. 27 lutego 1902 w Wygnance k. Czortkowa, zm. 8 listopada 1981 roku w Lublinie) – polski geograf, kartograf i pracownik naukowy. Twórca ponad 170 publikacji i profesor uniwersytecki, związany z Uniwersytetem Marii Curcie-Skłodowskiej i takimi periodykami, jak „Ziemia”, „Przegląd Krajoznawczy” oraz „Polski Przegląd Kartograficzny”.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| profesor nauk o Ziemi | |
| Specjalność: kartografia | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1932 |
| Profesura |
1954 |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia |
Uniwersytet Lwowski |
Życiorys edytuj
Studiował na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie – początkowo chemię, a później geografię. Związany ze lwowską szkołą geografii, uczeń Eugeniusza Romera i od 1928 jego asystent na lwowskim wydziale geograficznym. W 1932 uzyskał stopień doktora na podstawie pracy Z metodyki badań nad osadnictwem. Pracował w Wydawnictwie Książnica-Atlas i jako kartograf w Biurze Regionalnego Planowania Zabudowy Okręgu Lwowskiego. W latach 1937–1939 kierował „Przeglądem Krajoznawczym”. Pełniąc funkcję sekretarza Oddziału Lwowskiego Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego został członkiem założycielem powołanego w 1938 Towarzystwa Budowy Panoramy Plastycznej Dawnego Lwowa[1].
Lata wojny spędził we Lwowie, w 1946 wrócił do Polski i początkowo przez 2 lata wykładał geografię na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1947 i 1948 był redaktorem naczelnym rocznika Ziemia, później wielokrotnie współpracował z periodykiem. W 1949 rozpoczął pracę w Lublinie na UMCS-ie, gdzie stworzył i objął Katedrę Geografii Ekonomicznej[2]. W latach 1952–1954 został dziekanem Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi[3] (od 1954 jako profesor), a w 1959 przejściowo kierował Zakładem Kartografii Polskiej Akademii Nauk[4]. Pełnił funkcję sekretarza Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej[5]. W latach 1964–1972 kierował Katedrą Kartografii UMCS[6]. Od 1969 roku redaktor naczelny „Polskiego Przeglądu Kartograficznego”.
Franciszek Uhorczak interesował się tym, aby mapy były proste, przejrzyste i prezentowały jak najwięcej zjawisk. Upodobał sobie szczególnie mapy krajobrazowe, którym starał się nadawać ustandaryzowane kolory, podobne do widoku z lotu ptaka. Popularyzował takie formy kartograficzne, jak typogram, izarytma, hipsografoid, jako jeden z pierwszych w Polsce wykorzystał metodę nakładkową w 1966. Do najważniejszych publikacji należą Geografia fizyczna w liczbach (wspólnie z Józefem Staszewskim; 1959), a także mapy krajobrazowe do Geografii powszechnej (tomy 1–5; 1962–1967).
Uczniem Uhorczaka był m.in. Miloš Mišković[7].
Jego imieniem została nazwana ulica na lubelskim Wrotkowie[8]. Pochowany na cmentarzu przy ul. Lipowej w Lublinie[9].
Przypisy edytuj
- ↑ Statut Stowarzyszenia Towarzystwo Budowy Panoramy Plastycznej Dawnego Lwowa. Lwów: 1938, s. 13.
- ↑ Historia i kalendarium - Wydział - Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej - Wydziały - Strona główna UMCS [online], www.umcs.pl [dostęp 2019-02-27] [zarchiwizowane z adresu 2014-09-07] (pol.).
- ↑ Historia - O Wydziale - Biologii i Biotechnologii - Wydziały - Strona główna UMCS [online], www.umcs.pl [dostęp 2017-11-18] (pol.).
- ↑ Andrzej Gawryszewski, Pracownia Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego PAN, 1953–2010, „Przegląd Geograficzny”, 83 (2), Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, 2011, s. 267–280, ISSN 0033-2143 [dostęp 2020-05-25].
- ↑ KSNG [online], ksng.gugik.gov.pl [dostęp 2017-11-18].
- ↑ Historia Zakładu [online], geografia.umcs.lublin.pl, 4 marca 2016 [dostęp 2020-05-25] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04].
- ↑ Profesor Miloš Mišković - Polska w Bośni i Hercegowinie - Portal Gov.pl [online], Ambasada RP w Sarajewie, 20 maja 2020 [dostęp 2020-05-20] [zarchiwizowane z adresu 2020-05-20].
- ↑ Spokojniejsza ulica Uhorczaka [online], Nowy Tydzień, 13 lipca 2018 [dostęp 2020-05-25].
- ↑ Cmentarium - Spis pochowanych na cmentarzu przy ul. Lipowej w Lublinie [online], cmentarium.sowa.website.pl [dostęp 2020-05-25].
Bibliografia edytuj
- Jerzy Mościbroda, Mieczysław Sirko. Prof. dr Franciszek Uhorczak – Jego wkład w rozwój polskiej kartografii (w stulecie urodzin). „Polski Przegląd Kartograficzny”. 34 (4), s. 251–260, 2002. [dostęp 2017-07-15].
Linki zewnętrzne edytuj
- Krótka biografia F. Uhorczaka na potrzeby wystawy "Globusy Ziemi". www2.maius.uj.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-06)].
- Biografia w języku angielskim
