Franz Obratschai
Franz Obratschai (lub Franz Obraczay, spotykane również zapisy Franciszek Obraczaj i František Obračaj; ur. 1823, zm. 7 października 1906 w Cieszynie) – śląskocieszyński polityk związany ze stronnictwem niemieckich liberałów, poseł do Śląskiego Sejmu Krajowego w latach 1870–1871 i 1878–1884 oraz do austriackiej Rady Państwa w latach 1879–1885.
Życiorys edytuj
Był inspektorem majątków arcyksiążęcych, angażował się w życie publiczne i polityczne. Mimo słowiańskiego pochodzenia utożsamiał się, jak wielu śląskich protestantów, z kulturą niemiecką i interesami niemieckiego liberalizmu.
Do sejmu krajowego w Opawie wybrany został raz pierwszy w wyborach krajowych w 1870 r., w okręgu frydeckim w kurii gmin wiejskich[1]. Ponownie startował w tym okręgu w wyborach w 1871 r., pokonany przez słowiańskiego kandydata dra Kotka[2]. W kolejnych wyborach w 1878 r. pokonał Kotka i ponownie zasiadł w sejmie opawskim[3], zastąpiony przez Czecha Františka Pitříka w roku 1884[4].
Był również posłem do Rady Państwa, parlamentu całej austriackiej części monarchii. Wybrany został w wyborach z 28–30 czerwca 1879 z kurii wiejskiej obejmującej cały Śląsk Cieszyński (okręg Bielsko–Cieszyn–Frydek). Wybór Obratschaia był wynikiem rozłamu między obozem katolickim i ewangelickim w regionie. Do roku 1879 okręg ten reprezentował ewangelik Jerzy Cienciała. Środowiska katolickie forsowały jako wspólnego słowiańskiego kandydata do następnych wyborów katolickiego księdza Ignacego Świeżego, nie udało się jednak przekonać do niego ewangelików i wystawiony został również Cienciała. W pierwszej turze Obratschai zyskał 47,5% głosów, Świeży 32%, a Cienciała 20,5%. W drugiej turze, dzięki poparciu Obratschaia przez część wyborców Cienciały, wygrał liberał zyskawszy 52,5% głosów. Największą przewagę uzyskał w powiecie bielskim, 63%, przegrał natomiast jedynie w powiecie frydeckim.
Wybrany z ramienia Partii Konstytucyjnej[5], przystał w parlamencie do frakcji młodoniemców, poprzednika Niemieckiej Partii Postępowej[6]. Później należał do klubu Zjednoczonej Lewicy Niemieckiej, z której jednak wystąpił w roku 1882 w związku z różnicą zdań wokół reformy prawa wyborczego[7]. Kandydował ponownie w kurii wiejskiej w wyborach w roku 1885, 1891 i 1897, za każdym jednak razem przegrywając z Ignacym Świeżym, nad którym zyskiwał przewagę jedynie w okręgu bielskim.
Obratschai był także do roku 1886 członkiem rady zarządu Kolei Lwowsko-Czerniowieckiej[8] oraz należał do Śląskiego Towarzystwa Rolniczego i Leśniczego[9]. Zmarł w październiku 1906 r. po dłuższej chorobie w wieku 83 lat[10].
Prywatnie był szwagrem czołowego polityka niemieckoliberalnego na Śląsku Austriackim, pastora Theodora Haasego[11].
Przypisy edytuj
- ↑ Schlesien. „Neue Freie Presse”, s. 4, 3 lipca 1870. Wiedeń.
- ↑ Výsledek voleb na Moravě a ve Slezsku. „Našinec”, s. 1, wrzesień 1871. Ołomuniec.
- ↑ Volby do sněmu Slezského z venkovských obcí. „Opavský Týdenník”. IX (37), s. 1, wrzesień 1878. Opawa.
- ↑ Výsledek voleb za obce venkovské a za města ve Slezsku. „Opavský Týdenník”. XV (56), s. 1, wrzesień 1878. Opawa.
- ↑ Die Reichrats-Wahlen. „Salzburger Volksblatt”. IX (79), s. 1, 3 lipca 1879. Salzburg.
- ↑ Parlamentarisches. „Salzburger Volksblatt”. IX (126), s. 1, 21 października 1879. Salzburg.
- ↑ Z Vídně. „Pražský denník”. XVII (66), s. 2, 18 marca 1882. Praga.
- ↑ Lemberg-Czernowitzer Eisenbahn-Gesselschaft. „Neue Freie Presse”, s. 2, 26 czerwca 1886. Wiedeń.
- ↑ Richtamtlicher Teil. „Wiener Zeitung”, s. 3, 2 października 1887. Wiedeń.
- ↑ Úmrtí. „Opavský Týdenník”. XXXVII (80), s. 3, 10 października 1906. Opawa.
- ↑ Volební ruch ve Slezsku. „Opavský Týdenník”. XVI (39), s. 2, 20 maja 1885. Opawa.
Bibliografia edytuj
- Grzegorz Wnętrzak: Stosunki polityczne i narodowościowe na pograniczu Śląska Cieszyńskiego i Galicji Zachodniej w latach 1897–1920. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2014, s. 81–93. ISBN 978-83-7780-882-5.