Friedrich Ernst Dorn
Friedrich Ernst Dorn (ur. 27 lipca 1848 w Guttstadt, zm. 6 grudnia 1916 w Halle) – niemiecki fizyk; w 1900 odkrył pierwiastek chemiczny radon – radioaktywną substancję emitowaną z radu.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
Życie i praca edytuj
Dorn podjął naukę w Królewcu i zdecydował się nauczać w szkolnictwie wyższym. W 1885 przejął stanowisko profesora zwyczajnego na uniwersytecie w Halle od Antona Oberbecka w zakresie fizyki teoretycznej. Ponieważ Dorn był już profesorem zwyczajnym, również pozwolono mu w pełni przyjąć tytuł profesora (tak, aby nie było podejrzeń, że jest zdegradowanym pracownikiem naukowym)[1]. W 1895 Dorn został następcą Hermana Knoblaucha w Halle na stanowisku profesora zwyczajnego w zakresie fizyki eksperymentalnej[a] oraz dziekana instytutu fizyki. Poprzednie obowiązki Dorna przejął Karl Schmidt, noszący tytuł Privatdozent i będący profesorem nadzwyczajnym w zakresie fizyki teoretycznej[2].
W 1900 Dorn opublikował artykuł, w którym opisał eksperymenty powtarzające i rozszerzające wcześniejsze prace Ernesta Rutherforda nad torem. Dorn zweryfikował obserwacje Rutherforda, mówiące, że radioaktywny materiał był emitowany przez tor, a ponadto odkrył, że podobna emisja pojawiła się z pierwiastka radu[3].
Dorn nazwał radioaktywny gazowy produkt z radu po prostu „emanacją”, natomiast w 1904 Rutherford wprowadził nazwę „emanacji radu”. Ramsay później zasugerował „niton”, z łacińskiego słowa nitens oznaczającego „świecący”[4]. Propozycja ta nie została przyjęta i ostatecznie w roku 1923 International Committee on Chemical Elements nadał „emanacji radu” nazwę „radon”[5][6].
W roku 2003 Virginia i James Marshall opublikowali swoje badania historyczne dotyczące odkrycia radonu i przedstawili przekonujące dowody wskazujące, że rzeczywistym odkrywcą tego pierwiastka był Ernest Rutherford[7][5][8].
Uwagi edytuj
- ↑ W Niemczech do wczesnych lat XX wieku fizyka eksperymentalna była wyższa rangą niż fizyka teoretyczna, dlatego też stanowisko to było uważane za bardziej prestiżowe. Sytuacja zmieniła się wraz z rozwojem niemieckiej fizyki teoretycznej na początku XX wieku, zwłaszcza poprzez aktywność Maxa Borna na uniwersytecie w Getyndze oraz Arnolda Sommerfelda na uniwersytecie w Monachium, którzy zręcznie użyli fizyki eksperymentalnej do badania i rozwijania ich teorii.
Przypisy edytuj
- ↑ Jungnickel i McCormmach, 1990b, s. 37.
- ↑ Jungnickel i McCormmach, 1990b, s. 293.
- ↑ Ernst Dorn. Die von radioactiven Substanzen ausgesandte Emanation. „Abhandlungen der Naturforschenden Gesellschaft (Halle)”. 23, s. 1–15, 1900.
- ↑ Ramsay: The Gases of the Atmosphere. Wyd. 4. London: Macmillan, 1915, s. 283.
- ↑ a b Cintas, Pedro. The Road to Chemical Names and Eponyms: Discovery, Priority, and Credit. „Angewandte Chemie International Edition”. 43 (44), s. 5888–5894, 2004. DOI: 10.1002/anie.200330074.
- ↑ Aston, F. W., Baxter, Gregory P., Brauner, Bohuslav, Debierne, A. i inni. Report of The International Committee on Chemical Elements: 1923. „Journal of the American Chemical Society”. 45 (4), s. 867–874, 1923. DOI: 10.1021/ja01657a001.
- ↑ Marshall, James L., Virginia R. Marshall. Ernest Rutherford, The „True Discoverer” of Radon. „Bulletin for the History of Chemistry”. 28 (2), s. 76–83, 2003. (ang.).
- ↑ Witze, Alexandra. History of chemistry: In their element. „Nature”. 436 (7054), s. 1082–1083, 2005. DOI: 10.1038/4361082a.
Bibliografia edytuj
- Jungnickel, Christa i Russell McCormmach. Intellectual Mastery of Nature. Theoretical Physics from Ohm to Einstein, Volume 1: The Torch of Mathematics, 1800 to 1870. University of Chicago Press, 1990.
- Jungnickel, Christa i Russell McCormmach. Intellectual Mastery of Nature. Theoretical Physics from Ohm to Einstein, Volume 2: The Now Mighty Theoretical Physics, 1870 to 1925. University of Chicago Press, 1990b.
- Mary Elvira Weeks. The Discovery of the Elements. XIX. The Radioactive Elements. „Journal of Chemical Education”, s. 79–90, 1933. DOI: 10.1021/ed010p79.
- Albert Wigand. Ernst Dorn. „Phys. Zeitschrift”, s. 297–299, 1916.