Front Galicyjsko-Wołyński

Front Galicyjsko-Wołyńskizwiązek operacyjny Wojska Polskiego utworzony w trakcie wojny polsko-ukraińskiej dyrektywą Wodza Naczelnego gen. Józefa Piłsudskiego z 29 maja 1919, scalający Front Wołyński i Naczelne Dowództwo WP na Galicję Wschodnią (Grupa/Armia „Wschód”).

Front Galicyjsko-Wołyński
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

29 maja 1919

Rozformowanie

27 lipca 1919

Dowódcy
Pierwszy

gen. por. Wacław Iwaszkiewicz

Działania zbrojne
wojna polsko-ukraińska
Organizacja
Dyslokacja

Lwów (sztab)

Rodzaj sił zbrojnych

Wojska lądowe

Podległość

Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego

Skład

3 Dywizja Piechoty Legionów
4 Dywizja Piechoty
5 Dywizja Piechoty
4 Dywizja Strzelców Polskich
6 Dywizja Strzelców Polskich
Kombinowana Dywizja Piechoty
I Brygada Strzelców Polskich
III Grupa Lotnicza
grupa „Bug”

W związku z przygotowaniami do podjęcia ofensywy na Wołyniu, 23 lipca 1919 Front Galicyjsko-Wołyński został podzielony na dwa samodzielne fronty: Galicyjski gen. Wacława Iwaszkiewicza i Wołyński gen. Antoniego Listowskiego[1].

Historia edytuj

2 czerwca 1919, na mocy rozkazu Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego z 29 maja 1919 utworzone zostało dowództwo Frontu Galicyjsko-Wołyńskiego z gen. Wacławem Iwaszkiewiczem na czele. W ramach tego frontu połączone zostały jednostki prowadzące działania w Galicji Wschodniej oraz wojska Frontu Wołyńskiego[1].

Po zwycięskiej ofensywie majowej Naczelne Dowództwo WP postanowiło rozkazem nr 408/III zespolić działające tam wyższe związki operacyjne (NDWP na Galicję Wschodnią i Front Wołyński) w jedno zgrupowanie nazwane Frontem Galicyjsko-Wołyńskim. Stało się to, ponieważ dowództwo uznało wojnę polsko-ukraińską za de facto wygraną (wojska ukraińskie kontrolowały tylko strefę nad Zbruczem), więc zredukowano siły i scentralizowano dowodzenie w tamtym rejonie.

Reorganizacja przebiegała w momencie ofensywy polskiej, w czasie której zdobyto: 27 maja Brody i Radziwiłłów, 28 maja Złoczów, 30 maja Brzeżany i 2 czerwca Tarnopol, gdzie znajdowały się liczne zapasy ukraińskie. Po tych wydarzeniach nastąpiło wstrzymanie działań wojennych ze strony Polski.

W tym samym czasie nowym dowódcą UHA został gen. Ołeksandr Hrekow. Zaplanował on tzw. ofensywę czortkowską, która ruszyła 7/8 czerwca, a brały w niej udział resztki wojsk zachodnioukraińskich, czyli ok. 25 000 żołnierzy skupionych w 3 korpusach. Jako pierwszy na Czortków, gdzie stacjonowały oddziały dywizji Sikorskiego, ruszył I Korpus Galicyjski Mykytki, pobił je i odbił Kopyczyńce. W tym samym momencie III Korpus z Czotkowa uderzył na Jazłowiec. Wspomagał je w tym II Korpus. W ciągu 3 tygodni ofensywy WP utraciło przeszło 2121 rannych, zaginionych oraz zabitych i musiało wycofać się na linię DniestrGniła LipaPrzemyślanyPodkamień. Była to jedna z większych porażek wojsk polskich w latach 1918-1921.

W wyniku tego NDWP postanowiło wzmocnić front 6 Dywizją Strzelców z armii Hallera, transportowaną z Odessy 4 Dywizją Strzelców oraz kilkoma batalionami. Kierownictwo na kontrofensywą objął sam gen. Józef Piłsudski. Rozpoczęła się 28 czerwca o godz. 4.00, a uderzenia poszczególnych dywizji wyglądały następująco:

Doszło wówczas do przełamania frontu pod Jazłowcem i zmuszenia wszystkich sił wroga do odwrotu. Natarcie zastopowano 5 lipca na Strypie w celu uzupełnienia zapasów. 14 lipca nastąpiło ostatnie uderzenie wojsk polskich, zakończone 16 lipca wyparciem resztek sił ukraińskich za Zbrucz i tym samym zakończenie trwającej od 1 listopada 1918 roku wojny polsko-ukraińskiej. Wtedy jeden duży Front przestał być przydatny i podzielono go na dwa związki operacyjne: Front Wołyński (23 lipca), kontynuujący walkę, tym razem z wojskami bolszewickimi, oraz Front Galicyjski, przemianowany na Front Podolski (27 lipca), mający za zadanie obserwacji wojska URL za Zbruczem.

Dowództwo i skład edytuj

(na podstawie materiału źródłowego[2])

Łącznie 38 613 piechurów i 2144 kawalerzystów.

Przypisy edytuj

  1. a b Tym 2014 ↓, s. 38.
  2. Semper fidelis. Obrona Lwowa w obrazach współczesnych. Lwów / Warszawa: Straż Mogił Polskich Bohaterów / Oficyna Wydawnicza Volumen, 1930 / 1990, s. Tab. 172.

Bibliografia edytuj

  • Juliusz S. Tym: Naczelny wódz w kampaniach wojennych 1919–1920 oraz 1939–1945. W: Tomasz Kośmider (red.): Naczelny dowódca sił zbrojnych w systemie obronnym państwa polskiego. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2014. ISBN 978-83-7523-329-2.
  • Tadeusz Wawrzyński. Dowództwa frontów 1919-1920. „Biuletyn Centralnego Archiwum Wojskowego 20/1997”. 
  • Mieczysław Wrzosek: Wojny o granice Polski Odrodzonej. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1992. ISBN 83-214-0752-8.