Furkaska
Furkaska (słow. Veľká Furkaska, 1491 m n.p.m.[1][2]) – rozczłonkowany, lesisty regiel w północnej grani Wołowca, wznoszący się nad dolinami: Chochołowską, Juraniową (Juráňova dolina) i Furkaską (Furkaska dolina) w Tatrach Zachodnich. Położony na granicy polsko-słowackiej wierzchołek opada ku zachodowi i południowemu zachodowi skałami wysokości 40 m, porośniętymi miejscami kosodrzewiną.
| ||
 Furkaska widziana z Bobrowca | ||
| Państwo |  Polska Słowacja
| |
| Pasmo | Tatry, Karpaty | |
| Wysokość | 1491 m n.p.m. | |
| Wybitność | 115 m | |
Położenie na mapie Tatr  | ||
 49°15′41,8″N 19°47′19,5″E/49,261611 19,788750
| ||
Szczyt Furkaski jest zwornikiem dla następujących grzbietów[3][2][1]:
- na południe odchodzi lesista grań, w której znajduje się Przełęcz pod Furkaską (1417 m), czuba Parzątczaka (1486 m) oraz Juraniowa Przełęcz (sedlo Príslop, 1376 m), oddzielająca cały masyw od masywu Bobrowca (1665 m),
- na wschód grzbiet Pośrednie oddzielający Dolinę Krytą od Doliny Długiej,
- na północny wschód długi grzbiet zbiega do polany Molkówka; wznoszą się w nim kolejno: Zamczysko (Kendralov kostol, 1324 m), Koryciańska Czuba (1162 m), Mała Furkaska (Malá Furkaska, 1134 m) oraz Siwiańskie Turnie (1081 m); od grzbietu tego pomiędzy Furkaską a Koryciańską Czubą odchodzi na wschód boczne ramię z Tyrałową Czubą (1400 m) i Krytą Czubą (1246 m), oddziela ono Dolinę Krytą od Wielkich Korycisk,
- na północny zachód wyrasta ramię Juraniowego zakończone Czaplowym Wierchem (Čaplovka, 1103 m); od ramienia tego odchodzi na północ grzbiet, w którym wznosi się Turek (Turek, 1192 m). Ramię to oddziela Dolinę Juraniową (a właściwie jej odnogę – dolinę Jaworzynkę Juraniową) od dwóch dolin reglowych: doliny Czaplówki i Doliny Furkaskiej.
Nazwa dawna. W dokumencie z 1775 r. występuje Furkasowa Scala. W aktach granicznych z ok. 1790 r. symbol zachodniego krańca Tatr Polskich. Z orawskich zboczy Furkaski, z doliny Jaworzynki Juraniowej, wydobywano w XIX wieku rudę żelaza. Dawniej zbocza wschodnie były wypasane, należały do Hali Krytej i Hali Jaworzyna pod Furkaską. Na grzbiecie Pośrednie (od strony Doliny Długiej) znajdowała się polana Jaworzyna pod Furkaską.
W całym masywie Furkaski nie ma wyznaczonych żadnych szlaków turystycznych. Ciekawa flora. M.in. występują tak rzadkie w Polsce gatunki roślin, jak ostrożeń głowacz i jarząb nieszpułkowy[4].
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky, Produkty leteckého laserového skenovania.
- ↑ a b Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Dane pomiarowe z lotniczego skaningu laserowego.
- ↑ Tatry Zachodnie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000. Warszawa: Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2005/06. ISBN 83-87873-36-5.
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
BibliografiaEdytuj
- Józef Nyka: Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XV. Latchorzew: Trawers, 2007. ISBN 978-83-60078-04-4.
- Marian Kunicki, Tadeusz Szczerba: Słowackie Tatry Zachodnie. Gliwice: Wydawnictwo Ryszard M. Remiszewski, 1999. ISBN 83-904352-6-8.
- Jarosław Januszewski, Grzegorz Głazek, Witold Fedorowicz-Jackowski: Tatry i Podtatrze, atlas satelitarny 1:15 000. Warszawa: GEOSYSTEMS Polska Sp. z o.o., 2005. ISBN 83-909352-2-8.
Linki zewnętrzneEdytuj
- Furkaska, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 423.