Górki Małe (województwo śląskie)

wieś w województwie śląskim

Górki Małewieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim, w gminie Brenna. Powierzchnia sołectwa wynosi 275 ha[4], a liczba ludności 819[5], co daje gęstość zaludnienia równą 297,8 os./km². Położona jest w dolinie Brennicy, u podnóży Beskidu Śląskiego.

Górki Małe
wieś
Ilustracja
Ulica Breńska w Górkach Małych
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

cieszyński

Gmina

Brenna

Liczba ludności (2022)

903[2]

Strefa numeracyjna

33

Kod pocztowy

43-436[3]

Tablice rejestracyjne

SCI

SIMC

0046960

Położenie na mapie gminy Brenna
Mapa konturowa gminy Brenna, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Górki Małe”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Górki Małe”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Górki Małe”
Położenie na mapie powiatu cieszyńskiego
Mapa konturowa powiatu cieszyńskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Górki Małe”
Ziemia49°45′41″N 18°51′15″E/49,761389 18,854167[1]
Nieoficjalny herb wsi Górki Małe

Części wsi edytuj

Integralne części wsi Górki Małe[6][7]
SIMC Nazwa Rodzaj
0046976 Gaj część wsi
0046982 Kęciki część wsi
0046999 Łączka część wsi
0047007 Nowociny część wsi
0047013 Stara Droga część wsi
0047020 Warszawa część wsi
0047036 Zamilerze część wsi

Historia edytuj

Miejscowość Gorki została po raz pierwszy wzmiankowana ok. 1305 roku w dokumencie Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis jako Gorki villa vlodari[8]. Był to zapis nietypowy, a pozwala sądzić, że wieś ta była o wiele starsza. Wpisanie jej do rzeczonego dokumentu związane było zapewne z wyodrębnieniem z jej terytorium, będącego dotąd własnością książęcą, nowej wioski nadanej rycerzowi. Część wsi pozostałą w rękach książęcy przezwano Górkami Małymi, a część rycerską Górkami Wielkimi. Tak więc książęce Górki (Małe) funkcjonowały już najpewniej w kasztelanii cieszyńskiej, a od 1290 w nowym Księstwie Cieszyńskim, a z niego wydzielona została część rycerska, która to została po raz pierwszy wzmiankowana w Liber fundationis...[9]

W latach 1573/1577-1594 Górki Małe znajdowały się w granicach wydzielonego z Księstwa Cieszyńskiego skoczowsko-strumieńskiego państwa stanowego.

Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 47 budynkach w Górkach Małych na obszarze 275 hektarów mieszkało 359 osób, co dawało gęstość zaludnienia równą 130,5 os./km². z tego 310 (86,4%) mieszkańców było katolikami, 49 (13,6%) ewangelikami, 355 (98,9%) było polsko-, 2 niemiecko- a 1 czeskojęzycznymi[10]. Do 1910 roku liczba mieszkańców spadła do 329[11].

Po zakończeniu I wojny światowej tereny, na których leży miejscowość - Śląsk Cieszyński stał się punktem sporu pomiędzy Polską i Czechosłowacją. W 1918 roku na bazie Straży Obywatelskiej miejscowi Polacy utworzyli lokalny oddział Milicji Polskiej Śląska Cieszyńskiego, który podlegał organizacyjnie 15 kompanii w Ustroniu[12].

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie bielskim.

Komunikacja edytuj

Przez Górki Małe kursują autobusy do Brennej, Cieszyna i Skoczowa.

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 36321
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 327 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. Gmina Brenna: Studium zagospodarowania przestrzennego gminy Brenna. [w:] www.bip.brenna.org.pl [on-line]. 2010-01-27. [dostęp 2010-12-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  5. Oficjalna strona gminy Brenna http://www.mieszkaniec.brenna.org.pl/polozenie
  6. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. GUS. Rejestr TERYT
  8. Idzi Panic: Śląsk Cieszyński w średniowieczu (do 1528). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2010, s. 298. ISBN 978-83-926929-3-5.
  9. I. Panic, 2010, s. 290
  10. Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.).
  11. Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.).
  12. Jerzy Szczurek 1933 ↓, s. 32-37.

Bibliografia edytuj

  • Idzi Panic: Dzieje Górek Wielkich i Małych - 700 lat. Górki Wielkie: 2005. ISBN 83-88204-19-X.
  • Jerzy Szczurek: Z wielkich dni Śląska Cieszyńskiego. O milicjach ludowych w latach 1918-1920. Cieszyn: Nakładem Grupy Związku Powstańców Śląskich w Cieszynie, 1933.