Gąsienica (larwa)

typ larwy u motyli i błonkówek

Gąsienica (łac. eruca) – typ larwy u motyli i błonkówek z podrzędu rośliniarek, jedno ze stadiów rozwoju. Charakteryzuje się miękkim ciałem o robakowatym kształcie i metamerii homonomicznej oraz obecnością nieczłonowanych przydatków odwłokowych nazywanych posuwkami. Jest przykładem larw polipodialnych.

Budowa gąsienicy[1]:
A – głowa, B – segmenty tułowiowe, C – segmenty odwłokowe,
1 – tarczka przedtułowiowa,
2 – przetchlinka,
3 – odnóża,
4 – posuwki,
5 – posuwka analna,
6 – tarczka analna,
7 – wypustka,
a – oko,
b – przyoczko boczne (stemmata),
c – czułki,
d – żuwaczki,
e – warga górna,
f – trójkąt czołowy
posuwki, Papilio machaon

Gąsienice w odróżnieniu od postaci dorosłych posiadają aparat gębowy gryzący, służący do pobierania pokarmu, który z kolei dostarcza budulca i energii do kolejnych przeobrażeń. Gąsienica posiada również oczka proste umieszczone po sześć z każdej strony głowy. Są to prymitywne narządy rejestrujące tylko światło i cień.

Gąsienica pawicy grabówki

Wydłużone ciało gąsienicy składa się z segmentów (3 tułowia, 10 odwłoka) o dużym podobieństwie. Pokrywa je miękki, elastyczny oskórek, na którego powierzchni mogą występować szczecinki lub różnego typu wypustki. Trzy pary odnóży tułowiowych (stożkowate, krótkie, zakończone pazurkami) oraz od 2, poprzez 5 (u motyli) do 8 posuwek[2]. W wardze dolnej zwykle znajdują się gruczoły przędne, z których wydzieliny tworzony jest oprzęd.

Zazwyczaj stadium larwalne trwa miesiąc lub dwa, a jeśli owad zimuje w formie larwy, to nawet dziesięć. Rozwój trociniarek i przezierników może przedłużyć się do kilku lat.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Józef Razowski: Słownik entomologiczny. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987. ISBN 83-01-07907-X.
  2. Jolanta Hempel-Zawitkowska: Zoologia dla uczelni rolniczych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 228. ISBN 978-83-01-15076-1.

Bibliografia edytuj