Gąski (województwo kujawsko-pomorskie)
Gąski – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie inowrocławskim, w gminie Gniewkowo.
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) |
397[2] |
| Strefa numeracyjna |
52 |
| Kod pocztowy |
88-110 (Gąszczyńskie Błota), 88-140[3] |
| Tablice rejestracyjne |
CIN |
| SIMC |
0085433 |
Położenie na mapie gminy Gniewkowo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu inowrocławskiego  | |
 52°49′51″N 18°25′32″E/52,830833 18,425556[1] | |
Podział administracyjny edytuj
W latach 1954–1957 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gąski, po jej zniesieniu w gromadzie Gniewkowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.
Demografia edytuj
Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 397 mieszkańców[2]. Jest szóstą co do wielkości miejscowością gminy Gniewkowo.
Prace archeologiczne na terenie wsi edytuj
W latach 80. XX w. na terenie wsi prowadzono wykopaliska archeologiczne przez profesor Aleksandrę Cofta-Broniewską. Odkryto wówczas cmentarzysko z przełomu nowej i starej ery z ok 120 grobami szkieletowymi i ciałopalnymi, usytuowanymi półkoliście wokół.
Kolejne wykopaliska miały miejsce w 2013 i 2014 roku, kiedy to odkryto potężnych rozmiarów grobowiec, który usypano w kształcie piramidy, ponad 6 tysięcy lat temu[4][5]. Następnie w 2015 roku na innym stanowisku odkryto srebrne monety i ozdoby pochodzące z X wieku. Znaleziono głównie monety arabskie (dirhemy) pochodzące z terenów dzisiejszego Uzbekistanu, Tadżykistanu i wschodniego Iranu[6]. Obu odkryć dokonali archeolodzy z UAM w Poznaniu z dr. Józefem Bednarczykiem na czele.
Oświata edytuj
Wieś ma charakter czysto rolniczy. We wsi znajduje się szkoła podstawowa (dawniej Niepubliczna Szkoła Podstawowa i Niepubliczne Gimnazjum). Stara część szkoły została wzniesiona w 1905 roku. W roku 1989 szkole nadano imię Józefa Kostrzewskiego (1885–1969), polskiego archeologa, pod którego przewodnictwem prowadzono prace archeologiczne na terenie wsi i w jej okolicach.
Religia edytuj
W Gąskach kościół został zbudowany w latach 1906–1909 przez gminę protestancką i do niej należał do 1945 roku[7]. Po II wojnie światowej świątynia została przekazana parafii rzymskokatolickiej w Parchaniu jako mienie poniemieckie. Parafia rzymskokatolicka z kościołem parafialnym pw. Chrystusa Króla Wszechświata została erygowana w Gąskach w lipcu 1974 roku, a pierwszym proboszczem został ksiądz Eugeniusz Kuberka. Obecnie (2024) proboszczem jest Przemysław Tabaczka, który pod swoją opieką ma także parafię w sąsiednim Parchaniu. Do parafii przynależy także cmentarz.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 32151
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 257 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ https://www.rmf24.pl/fakty/news-archeolodzy-wykopali-grob-liczacy-6-tysiecy-lat,nId,71935#crp_state=1
- ↑ https://warszawa.naszemiasto.pl/archeolodzy-badaja-budowe-kurhanow-w-gaskach/ar/c11-2578072
- ↑ https://pomorska.pl/w-gaskach-znaleziono-skarb-to-srebrne-monety-i-ozdoby-pochodzace-z-x-wieku-zdjecia-wideo/ar/6486894
- ↑ Archidiecezja Gnieźnieńska [online], www.archidiecezja.pl [dostęp 2020-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2018-09-12].