Głos Narodu
Głos Narodu – dziennik polityczny ukazujący się w Krakowie w latach 1893–1939, przez większość okresu swego istnienia blisko związany z Kościołem katolickim.
.jpg) winieta z 1909 | |
| Częstotliwość | |
|---|---|
| Państwo | |
| Adres |
Kraków |
| Wydawca |
Spółka Wydawnicza "Postęp" (1908); Katolickie Towarzystwo Wydawnicze (1936-1939) |
| Organ prasowy |
niezależny (1893-1908), Stronnictwo Chrześcijańsko-Socjalne (1908), Akcja Katolicka (1936-1939) |
| Tematyka |
polityczno-informacyjna |
| Pierwszy numer | |
| Ostatni numer | |
| Średni nakład |
(w 1907) 2 200 egz. |
Historia
edytujTytuł został założony w listopadzie 1893 r. jako dziennik niezależny, tzn. formalnie nie powiązany z żadną partią polityczną ani z Kościołem, choć od początku ścisłe były jego związki z kurią krakowską (abp Adam Sapieha należał do grona udziałowców spółki wydawniczej). Reprezentował kształtujący się nurt chrześcijańsko-społeczny, popierał stanowisko polityczne Kościoła katolickiego[1].
Redaktorami naczelnymi gazety byli: Józef Rogosz (1893–1896), Kazimierz Ehrenberg (1896–1901), Antoni Beaupré (1901–1908), Marian Dąbrowski (1908–1910; wg innych źródeł - J. K. Mackowski), Antoni Beaupré (1910–1914), Jan Matyasik (1921–1931), ks. Jan Piwowarczyk (1936–1939), Jerzy Turowicz (1939)[2][3]. W latach 1904–1908 stanowił dziennik własność Beauprégo, następnie odkupiony przez spółkę "Postęp" stał się organem Stronnictwa Chrześcijańsko-Socjalnego (zarówno spółka, jak i stronnictwo cieszyły się moralnym i finansowym wsparcie krakowskiej kurii biskupiej)[2]. W II połowie lat 30. wydawcą było Katolickie Towarzystwo Wydawnicze w Krakowie.
W czasie I wojny światowej dziennik opowiedział się po stronie Ententy, wchodząc niejednokrotnie w polemiki z popierającym Habsburgów i rozwiązanie "austro-polskie" konserwatywnym "Czasem". Od początku lat 20. XX w. dziennik wyraźnie zaczął popierać Korfantego i chrześcijańską demokrację, popierał polityczny sojusz tego środowiska z narodową demokracją[1].
"Głos Narodu" potępił zamach majowy i zajął jednoznacznie antypiłsudczykowskie stanowisko po 1926 roku. Odpowiedzialny za taką linię pisma red. Jan Matyasik, sympatyk endecji, utracił stanowisko w 1931, co było związane z kompromisem pomiędzy rządami Sanacji a episkopatem. W efekcie pismo zmieniło stanowisko na umiarkowanie prorządowe. W 1936 przekazano je do dyspozycji Akcji Katolickiej, w założeniu miało stać się gazetą inteligencji katolickiej[1].
W okresie II RP (do 1936) gazeta reprezentowała poglądy klerykalne i antysemickie. Nawoływała do bojkotu sklepów niechrześcijańskich. Jednocześnie krytykowała nazizm oraz rząd i prasę hitlerowskich Niemiec. Chwaliła papieża Piusa XI za walkę z totalizmem III Rzeszy i z pogańskim rasizmem[4][5].
W latach 30. redaktorem odpowiedzialnym dziennika „Głos Narodu” był dr Stanisław Kijak[6][7][8].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Czesław Lechicki, Prasa katolicka Drugiej Rzeczypospolitej, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”, XXIII (2), s. 51-52.
- ↑ a b Ewa Banaś, Dzienniki katolickie w Polsce do 1939 roku, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”, XXV (1), s. 51.
- ↑ Beaupré Antoni, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2015-02-17].
- ↑ Głos Narodu. 1939, nr 63.
- ↑ Pisownia oryginalna.
- ↑ Wydawca. „Głos Narodu”, s. 10, nr 263 z 25 września 1938.
- ↑ Wydawca. „Głos Narodu”, s. 12, nr 314 z 15 listopada 1938.
- ↑ Wydawca. „Głos Narodu”, s. 10, nr 316 z 17 listopada 1938.
Bibliografia
edytuj- Marian Jakubek: Prasa krakowska 1795-1918. Bibliografia
- https://archive.ph/20120723172326/http://www.brulion.yoyo.pl/felietony.php?idzdo=felietony&folder=2&felieton=tworczoscprasowamackiewicza1