GCIRS 13E – potencjalna czarna dziura o masie pośredniej rzędu około 1300 mas Słońca znajdująca się na orbicie o promieniu około 3 lat świetlnych od supermasywnej czarnej dziury Sagittarius A* w centrum Drogi Mlecznej. Na swojej orbicie porusza się z prędkością 280 km/s[1].

GCIRS 13E jest związana z niewielką gromadą siedmiu masywnych gwiazd IRS 13. Przypuszcza się, że masywne gwiazdy nie mogą powstawać tak blisko supermasywnej czarnej dziury takiej jak Sagittarius A*. Ponieważ mają one krótki okres życia to prawdopodobnie gwiazdy IRS 13 muszą migrować w kierunku centralnej czarnej dziury od ostatnich 10 milionów lat, prawdopodobnie z orbity znajdującej się około 60 lat świetlnych dalej niż obecna. Gwiazdy towarzyszące GCIRS 13E są prawdopodobnie pozostałością gromady kulistej, której kolizje gwiazd przyczyniały się do rozwoju czarnej dziury.

W 2005 roku grupa niemieckich naukowców stwierdziła, że obecność mniejszej czarnej dziury w pobliżu centrum Galaktyki jest wątpliwa[2]. Wniosek ten oparto na dynamicznych badaniach małych gromad gwiazd, w których powinny znajdować się prawdopodobne czarne dziury. Jednak gdyby w gromadzie IRS 13 nie występował tak masywny obiekt, nie byłaby ona powiązana grawitacyjnie, a z obserwacji wynika, że jest związana. Dodatkowo obserwacje prowadzone za pomocą teleskopu Chandra wskazują, że gromada jest źródłem promieniowania rentgenowskiego. Debata na temat rzeczywistego istnienia GCIRS 13E jest nadal otwarta.

Przypisy edytuj

  1. S2 and Central Black Hole. SolStation.com. (ang.).
  2. A Black Hole in the Galactic Center Complex IRS 13E?. „The Astrophysical Journal Letters”, 2015-05-10. DOI: 10.1086/431307. [dostęp 2019-09-21]. (ang.). 

Bibliografia edytuj