GM Family II

rodzina czterocylindrowych silników wysokoprężnych i benzynowych

GM Family II – typ silników wysokoprężnych i benzynowych, stosowanych w pojazdach produkowanych przez koncern General Motors.

Family II wraz z mniejszą serią Family I miały zastąpić starsze konstrukcje typu CIH.

Silniki te wykorzystywały żeliwny blok, oraz aluminiową głowice. Wszystkie jednostki posiadały cztery cylindry, osiągając pojemność w przedziale od 1,6 l do 2,4 l.

Nieoficjalnie entuzjaści nazywają typ Family II jako „Big block”, w przeciwieństwie do mniejszych silników Family I, które są określane jako „Small block”. Family II dała także początek jednostkom wykonanym w technologii Ecotec.

SOHC edytuj

Największa różnorodność odmian występowała wśród 8-zaworowych silników benzynowych. Początkowo typ Family II obejmował niewielkie jednostki napędowe o pojemności 1,6 l. Sukcesywnie wdrażano większe jednostki, które wypełniły palety silnikowe Opla oraz Holdena i Chevroleta. Mniejszą popularnością cieszyły się w amerykańskim Buicku oraz Pontiacu, a także koreańskim Daewoo.

 
Holden Astra (LD)

1.6 edytuj

Silniki te charakteryzowały się stosunkiem średnicy cylindra do skoku tłoka na poziomie 80 × 79,5 mm.

Kod silnika Moc
(KM / obr./min)
Moment obr.
(N·m przy obr./min)
Stopień sprężania Zasilanie Osprzęt dodatkowy Norma emisji
spalin
Modele pojazdów Lata produkcji
16SH
A16SH
S16SH
90 / 5800 124 / 4000 9,2 : 1 Gaźnik GMF Varajet II Opel Kadett D 1.6 S 08.1981 – 07.1994
EGR Opel Kadett E 1.6 S 08.1984 – 08.1986
Opel Ascona C 1.6 S 08.1981 – 08.1986
16SV 82 / 5400 130 / 2600 10 : 1 Gaźnik Pierburg 2E3 Opel Kadett E 1.6 S 09.1986 – 05.1988
Opel Ascona C 1.6 S 09.1986 – 08.1988
16NV 75 / 5600 123 / 3200 8,2 : 1 Gaźnik Pierburg 1 B 1 Opel Ascona C 1.6 08.1981- 08.1987
A16NV 69 / 5600 120 / 3200 Opel Ascona C 1.6 (rynek austriacki) 09.1986 – 08.1987
C16LZ 75 / 5200 121 / 3400 8,6 : 1 Monowtrysk Multec TBI 700 EGR,
katalizator
Opel Ascona C 1.6i Kat. 09.1986 – 08.1987
C16NZ2 74 / 5200 127 / 2600 9,2 : 1 Euro 1 Vauxhall Cavalier 1.6i 09.1988 – 07.1993
16LF[1] 86 / 5800 125 / 3800 Gaźnik GMF Varajet II Holden Astra LD 08.1992 – 10.1984
Holden Camira (JE) 11.1984 – 06.1986
73 / 5400 121 / 3000 8: 1 Gaźnik Solex H 35 ALFA Chevrolet Monza 1.6 04.1982 – 05.1985

1.8 edytuj

Dwa lata po pojawieniu się nowego typu, GM wdrożyło do produkcji większą jednostkę. Przy stosunku średnica cylindra x skok tłoka wynoszącym 84,8 × 79,5 mm, silnik osiągał pojemność skokową 1796 cm³. Pierwsza jednostka o pojemności 1,8 l zadebiutowała przy okazji modernizacji Manty B, w maju 1982 roku. Ten sam silnik stał się także podstawowym źródłem napędu Rekorda E2. Kolejne wersje rozwojowe znalazły zastosowanie w wielu innych samochodach całego koncernu. Pierwsze odmiany dostępne jako 18N i 18S zostały przystosowane, odpowiednio, dla benzyny nisko- i wysokooktanowej. Od maja 1985, w Rekordzie występował C18NV, jeden z pierwszych europejskich silników, współpracujących z katalizatorem.

Kod silnika Moc
(KM / obr./min)
Moment obr.
(N·m przy obr./min)
Stopień
sprężania
Zasilanie Osprzęt dodatkowy Modele pojazdów Lata produkcji
18S 90 / 5400 143 / 3000–3400 9,2 : 1 Gaźnik Pierburg 2EE Opel Manta B 1.8 S
Opel Rekord E2 1.8 S
05.1982 – 08.1987
18N 75 / 5400 132 / 3000 8,2 : 1 Gaźnik Pierburg 1B1 Opel Rekord E2 1.8 09.1982 – 08.1986
18E 115 / 5800 149 / 4800 9,5 : 1 Wtrysk wielopunktowy
Bosch LE-Jetronic
Opel Ascona C 1.8 E
Opel Kadett D GTE
Opel Kadett E GSi
01.1983 – 09.1986
C18NE 100 / 5800 140 / 3000 8,9 : 1 Wtrysk pośredni
Bosch LU-Jetronic
Katalizator Opel Kadett E 1.8i Kat. 05.1985 – 12.1986
C18NV Opel Rekord E2 1.8i Kat. 05.1985 – 08.1986
18SEH 113 / 5600 157 / 4600 10 : 1 Wtrysk pośredni
Bosch L3-Jetronic
Opel Omega A 1.8i 08.1986 – 12.1991
18NV 82 / 5800 135 / 3000 9,2 :1 Gaźnik Pierburg 2E3 Katalizator Opel Omega A 1.8i Kat. 08.1986 – 10.1987
18SV 90 / 5200 148 / 2800 Gaźnik dwugardzielowy
Pierburg 2EE
Opel Omega A 1.8 S
Opel Vectra A 1.8 S
08.1986 – 10.1987
18SE 112 / 5600 158 / 3000 10 : 1 Wtrysk pośredni
Bosch L3.1-Jetronic
Opel Kadett 1.8i
Opel Ascona 1.8i
09.1986 – 08.1991
E18NV 84 / 5400 143 / 2600 9,2 : 1 Gaźnik Pierburg EE Opel Kadett 1.8 S
Opel Ascona 1.8 S
09.1987 – 02.1989
E18NVR 88 / 5200 143 / 3200 Gaźnik Pierburg 2EE Opel Omega A 1.8 S
Opel Vectra A 1.8S
10.1987 – 08.1990
C18NZ 90 /5400 145 / 3000 Monowtrysk Multec TBI 700 Katalizator Opel Kadett E 1.8i
Opel Astra F 1.8i
Opel Vectra A 1.8i
01.1990 – 10.1995
C18LE 95 / 5400 145 / 2800 8,8 : 1 Wtrysk wielopunktowy Daewoo Espero 1.8i 02.1995- 09.1999
LH8 84 / 5200 132 / 2800 9 : 1 Monowtrysk Buick Skyhawk 1.8 EFi 03.1982 – 06.1986
LA5 112 / 5600 204 / 2800 8,1 : 1 Wtrysk wielopunktowy Turbosprężarka
Airesearch T2
Buick Skyhawk Turbo 10.1983 – 06.1986

2.0 edytuj

 
20LE jako eksponat w National Holden Motor Museum
 
LT3, wyposażony w turbosprężarke.

W 1986 roku pod maską Kadetta i Omegi pojawiła się wersja 2-litrowa (1998 cm3), która szybko trafiła do pozostałych modeli. Jednostki te charakteryzowały się skokiem tłoka równym średnicy cylindra (86 × 86 mm), był to więc silnik kwadratowy. Dwulitrowe jednostki stanowiły trzon Family II, zyskując popularność na całym świecie. Wprowadzony w 1994 roku X20SE został wyposażony w czujnik spalania stukowego oraz DIS – system bezpośredniego zapłonu. Brazylijski oddział Chevroleta oferował Omegę z silnikiem C20YE, który przystosowano do zasilania etanolem.

Kod silnika Moc
(KM / obr./min)
Moment obr.
(N·m przy obr./min)
Stopień
sprężania
Zasilanie Osprzęt
dodatkowy
Modele pojazdów Lata produkcji
20NE 115 / 5600 175 / 3000 9,2 : 1 Wtrysk pośredni
Bosch Motronic ML 4.1
Opel Kadett E 2.0i
Vauxhall Cavalier 2.0i
08.1986 – 09.1992
20SE 122 / 5400 175 / 2600 10 : 1 EGR Opel Omega A 2.0i
Holden Commodore VN
(tylko Nowa Zelandia)
08.1986 – 1990
20LE 115 / 5200 175 / 2600 9,2 : 1 Holden Camira (JE) 04.1987 – 07.1989
C20NEF 100 / 5200 158 / 2600 Katalizator Opel Omega 2.0i Kat. 06.1987 – 10.1989
C20NEJ 99 / 5200 170 / 2600 Wtrysk pośredni
Bosch Motronic ML 1.5
Opel Omega 2.0i Kat. 01.1990 – 08.1993
20SEH 129 / 5600 180 / 4600 10 : 1 Wtrysk pośredni
Bosch Motronic ML 4.1
Opel Kadett E GSi
Opel Ascona GT 2.0i
Opel Astra 200i (RPA)
Opel Vectra GT 2.0i
09.1986 – 09.1992
C20NE 115 / 5400 170 /2600 9.2 : 1 Wtrysk pośredni
Bosch Motronic ML 4.1;
od 1990 – ML 1.5;
Astra F -M 1.5.2
Katalizator Opel Kadett E GSi Kat.
Opel Astra GT 2.0i
Opel Vectra A 2.0i Kat.
Opel Frontera A 2.0i
09.1986 – 06.1996
X20SE 116 / 5200 172 / 2800 10 : 1 Wtrysk pośredni
Bosch Motronic ML 1.5.4
EGR,
katalizator
Opel Frontera A 2.0i
Opel Omega B 2.0i
04.1994 – 07.1998
20NEJ 110 / 5200 179 / 2600 9,2 : 1 Wtrysk pośredni
Bosch Motronic ML 1.5
Katalizator Chevrolet Vectra 2.0 03.1996 – 12.2005
C20YE 130 / 5400 182 / 4000 12 : 1 Wtrysk pośredni
Bosch Motronic M1
Chevrolet Omega Alcool 03.1993 – 12.1995
LT2 96 / 4800 160 / 3600 8,8 : 1 Monowtrysk Buick Skyhawk 2.0 EFi 06.1986 – 06.1988
Oldsmobile Firenza 2.0 EFi 09.1987 – 09.1988
LE4[2] 110 / 5200 167 / 3600 9,2 : 1 Wtrysk wielopunktowy Pontiac Sunbird 01.1992 – 04.1994
LT3[3][4] 167 / 5600 175 / 4000 8 : 1 Turbosprężarka
Airesearch T2
Buick Skyhawk Limited 06.1986 – 06.1987
Pontiac Grand AM SE 06.1987 – 06.1989
Pontiac Sunbird GT 06.1987 – 01.1991

2.2 edytuj

Używany głównie na rynku brazylijskim, w Chevroletach Omega oraz Vectra. Pojemność 2198 cm³ uzyskano poprzez zwiększenie skoku tłoka do 94,6 mm. W Brazylii jednostki 2.2 zastąpiły wersję C20NE, która została uznana za zbyt słabą w samochodach takich jak Omega i Vectra.

Kod silnika Moc
(KM / obr./min)
Moment obr.
(N·m przy obr./min)
Stopień
sprężania
Zasilanie Osprzęt dodatkowy Modele pojazdów Lata produkcji
C22NED 117 / 4800 178 / 2800 Katalizator Lublin II 1997 – 2003
C22NE 116 / 5200 197 / 2600 9,2 : 1 Bosch Motronic M.1.5 Chevrolet Omega 2.2 06.1994 – 06.1999
123 / 5200 190 / 2800 Bosch Motronic M.1.5.4 EGR, katalizator Chevrolet Vectra 2.2 MPFI 05.1998 – 07.2004
 
Chevrolet Vectra 2.4 Flexpower

2.4 edytuj

Pojemność skokowa 2405 cm³, średnica cylindra 87,5 mm, skok tłoka 100 mm. Silniki o tej pojemności zyskały popularność w Brazylii oraz Australii. Brazylijski X24XF jest przystosowany do zasilania etanolem (Flexpower).

Kod silnika Moc
(KM / obr./min)
Moment obr.
(N·m przy obr./min)
Stopień
sprężania
Zasilanie Modele pojazdów Lata produkcji
C24SE 123 / 4800 207 / 3200 9,6 : 1 Holden Rodeo 1993 – 1998
X24XF[5] 147 / 5200 215 / 2800 11,5 : 1 Wielopunktowy
wtrysk Etanolo E85
Chevrolet Blazer 2.4
Flexpower
01.2007 – 12.2011

DOHC edytuj

1.8 edytuj

16-sto zaworowe jednostki o litrażu 1,8 l powstawały w kilku odmianach. Do końca lat 90. rozwój silników o podobnym litrażu był kontynuowany w ramach serii Family I. X18XE to pierwszy silnik, dostępny na rynkach europejskich, w technologii Ecotec, w tej klasie pojemności. Wszystkie te silniki mają średnicę cylindra 81,6 mm, zaś skok tłoka wynosi 86,0 mm.

Kod silnika Moc
(KM / obr./min)
Moment obr.
(N·m przy obr./min)
Stopień
sprężania
Zasilanie Osprzęt dodatkowy Modele pojazdów Lata produkcji
C18XE 125 / 5600 168 / 4800 10,8 : 1 Siemens Simtec 56.0 Katalizator Opel Astra F GSi 1.8 16v 06.1993 – 07.1994
C18XEL 116 / 5400 168 / 4000 Opel Astra F 1.8_16v 08.1994 – 01.1996
X18XE Siemens Simtec 56.5 EGR, Katalizator 06.1996 – 03.1998
170 / 3600 Opel Vectra B 1.8_16v 10.1995 – 12.1998
C18SEL 165 / 4000 Siemens Simtec 56.2 Katalizator Holden Astra (TR) 09.1996 – 09.1998
 
C20XE

2.0 edytuj

X20XEV jest pierwszym przedstawicielem Family II, napiętnowanym jako Ecotec. Jednostkę oparto konstrukcyjnie na C20XE, zastosowano jednak nową głowicę cylindrów. Silnik charakteryzował się szybkim przyrostem momentu obrotowego. Niezmieniona pozostała pojemność skokowa i odlewany żeliwny blok cylindrów. X20XEV był wyposażony w system recyrkulacji spalin (EGR), zastosowano też układ AIR, który miał na celu przyspieszyć rozgrzewanie katalizatora, w celu zmniejszenia ilości niespalonych węglowodorów i tlenku węgla.

Kod silnika Moc
(KM / obr./min)
Moment obr.
(N·m przy obr./min)
Stopień
sprężania
Zasilanie Osprzęt
dodatkowy
Modele pojazdów Zastosowanie
w latach
X20SED[6] 133 / 5400 184 / 4400 9,6 : 1 Wtrysk wielopunktowy
ITMS-6F
Katalizator Daewoo Nubira 2.0 06.1997 – 06.1999
C20XE 150 / 6000 196 / 4800 10,5 : 1 Sekwencyjny wtrysk
Bosch Motronic 2.5/2.8
Opel Kadett E GSi 16v Kat.
Opel Astra F GSi 16v
Opel Vectra A GT 16v
Opel Calibra 16v
02.1988 – 06.1996
20XE 156 / 6000 203 / 4800 Sekwencyjny wtrysk
Bosch Motronic 2.5
Opel Kadett E GSi 16v 02.1988 – 08.1991
C20LET 204 / 5600 280 / 2400 9 : 1 Sekwencyjny wtrysk
Bosch Motronic 2.7
Turbosprężarka,
intercooler,
katalizator
Opel Kadett 200t S (RPA)
Opel Astra 200t S (RPA)
Opel Vectra A Turbo 4x4
Opel Calibra Turbo 4x4
03.1992 – 07.1996
C20SEL[7] 136 / 5600 188 / 4000 9,6 : 1 Siemens Simtec 56.6 Katalizator Holden Vectra (JR) 06.1997 – 11.2000
X20XEV 188 / 3400 10,8 : 1 Siemens Simtec 56.1 EGR, AIR,
katalizator
Opel Astra F 2.0_16v
Opel Vectra A GT 16v
Opel Calibra 2.0 16v
Opel Vectra B 2.0_16v
Opel Omega B 2.0_16v
02.1994 – 09.2000
X20XER 160 / 6500 188 / 4300 10,8 : 1 Siemens Simtec 70 EGR, AIR,
katalizator
Opel Astra G OPC 11.1999 – 05.2001
Z20LET 190 / 5400 250 / 1950-5300 8,8 : 1 Bosch Motronic
ME 1.5.5
Turbosprężarka,
intercooler,
katalizator
Opel Astra G Bertone Turbo 2000 – 2001
192 / 5400 Opel Astra G OPC Turbo 2002 – 2003
Opel Zafira A OPC 2001 – 2002
200 / 5600 Opel Astra G OPC Turbo 2003 – 2004
Opel Astra G Bertone Turbo 2003 – 2005
Opel Speedster Turbo 2003 – 2006
Opel Zafira A OPC 2002 – 2004
Z20LEL 167 / 5400 250 / 1950 Bosch Motronic ME 7.6 Turbosprężarka,
intercooler,
katalizator
Opel Astra H Turbo 2004 – 2010
Opel Zafira B Turbo 2005 – 2010
Z20LER 200 / 5400 262 / 4200 Opel Astra H Turbo 2004 – 2009
Opel Zafira B Turbo 2005 – 2010
Lotus Europa S 2006 – 2008
225 / 5700 300 / 4000 Lotus Europa SE 2008 – 2010
Z20LEH 240 / 5600 320 / 2400 Opel Astra H OPC 2005 – 2009
Opel Zafira B OPC 2005 – 2010
 
C22SEL w National Holden Motor Museum

2.2 edytuj

W przypadku jednostek o pojemności dwóch litrów oraz większych, średnica cylindra i skok tłoka pozostawały niezmienione, względem silników SOHC.

Kod silnika Moc
(KM / obr./min)
Moment obr.
(N·m przy obr./min)
Stopień
sprężania
Zasilanie Osprzęt dodatkowy Modele pojazdów Lata produkcji
C22SEL[8] 141 / 5200 200 / 4000 9,6 : 1 Siemens Simtec 56.5 Katalizator Holden Vectra JS 08.1998 – 02.2003
C22SE[9] 138 / 5400 203 / 2800 Bosch Motronic M.1.5.4 Chevrolet Vectra 2.2 16v 10.1996 – 16.2005
X22SE 132 / 5200 195 / 4000 Isuzu Rodeo 2.2L 06.1998 – 06.2003
Holden Frontera MX 02.1999 – 12.2000
201 / 2800 EGR,
katalizator
Daewoo Leganza 2.2[10] 06.1999 – 06.2002
Y22SE 144 / 5400 205 / 4000 10,5 : 1 Siemens Simtec 71 Opel Frontera B 2.2_16v 06.2000 – 02.2004
Z22XE Opel Blazer

2.4 edytuj

Największe jednostki rozwijano głównie na potrzeby rynku brazylijskiego.rozwijane były głównie na rynku brazylijskim.

Kod silnika Moc
(KM / obr./min)
Moment obr.
(N·m przy obr./min)
Stopień
sprężania
Zasilanie Osprzęt dodatkowy Modele pojazdów Lata produkcji
X24SFD 146 / 5200 233 / 4000 10 : 1 Wielopunktowy
wtrysk
sekwencyjny
Katalizator Holden Captiva 2.4 2006 – 2010
Chevrolet Vectra Flexpower[11]
Z24XE 138 / 5200 220 / 2200 9,6 :1 Opel Antara 2.4 16v

Silniki wysokoprężne edytuj

 
Silnik 17D pod maską Vauxhalla Astry.

W serii Family II pojawiły się też niewielkie jednostki zasilane olejem napędowym – po raz pierwszy jako źródło napędu w przednionapędowych modelach GM. Silnik 16D zadebiutował w roku 1982, trafiając do Opla Kadetta D i Ascony C. Pod koniec lat osiemdziesiątych zwiększono średnicę cylindrów, co zaowocowało wzrostem pojemności do 1,7 l. Jednostki te często były mylnie rozpoznawane jako konstrukcja Isuzu, nie były też bezpośrednio powiązane konstrukcyjnie z większymi silnikami diesla, znanymi z większych modeli Opla. Wszystkie diesle wykorzystywały jeden wałek rozrządu w głowicy (SOHC), zasilanie zapewniała pompa wtryskowa Bosch. Powstała również odmiana wykorzystująca doładowanie, lecz nie zyskała ona zbytniej popularności.

Kod silnika Pojemność (cm³) Średnica cyl. x
skok tłoka (mm)
Zasilanie Osprzęt dodatkowy Stopień
sprężania
Moc
(KM / obr./min)
Moment obr.
(N·m przy obr./min)
Modele pojazdów Lata produkcji
16D[12] 1598 80 × 79,5 Wtrysk pośredni; pompa
wtryskowa Bosch VE
23 : 1 54 / 4600 94 / 2400 Opel Kadett D 1.6 D 09.1982 – 07.1984
Opel Ascona C 1.6 D 09.1982 – 08.1986
Opel Kadett E 1.6 D 09.1984 – 06.1986
16DA[13] 93 / 2400 Opel Kadett E 1.6 D 06.1986 – 02.1989
Opel Ascona C 1.6 D 09.1986 – 10.1988
17D[14] 1679 82,5 × 79,5 57 / 4600 103 / 2400 Opel Kadett E 1.7 D 02.1989 – 08.1991
Katalizator
(opcjonalnie)
Opel Astra F 1.7 D 08.1991 – 09.1992
Opel Vectra A 1.7 D 09.1988 – 09.1992
17DR[15] 60 / 4600 105 / 2400 Opel Astra F 1.7 D 01.1993 – 07.1994
Opel Vectra 1.7 D 09.1992 – 06.1995
X17DTL[16] Turbosprężarka Garrett,
katalizator
22 : 1 68 / 4500 132 / 2400 Opel Astra F 1.7 TD 08.1994 – 03.1998

Metody kodowania silników edytuj

Pozycja 1 Pozycja 2 i 3 Pozycja 4[17] Pozycja 5 Pozycja 6 (oraz 7)
Kraj / Norma emisji Pojemność skokowa Stopień sprężania Zasilanie paliwem Wersja specjalna
A = Austria 16 = 1,6 l G = poniżej 8,5 : 1 E = wtrysk wielopunktowy F = pojazdy flotowe – niższa moc
C = Euro 1 17 = 1,7 l L = 8,5 – 9,0 : 1 H = wtrysk bezpośredni J = dławiona moc
E = Euronorm 18 = 1,8 l N = 9,0 – 9,5 : 1 Z = monowtrysk H = duża moc i doładowanie
S = Szwecja A 10/11 20 = 2,0 l S = 9,5 – 10,5 : 1 V = gaźnik I = Irmscher
X = niemiecka D3 i D4 22 = 2,2 l X = 10,5 – 11,5 : 1 D = silnik wysokoprężny L = niższa moc
Y = Euro 2 i D3 lub Euro 3 i D4 24 = 2,4 l Y = powyżej 11,5 : 1 R = wyższa moc
Z = Euro 3 i D4 lub Euro 4 T = doładowaniae
brak = nie przystosowany V = brak doładowania

Przypisy edytuj

  1. Detailed specs review of 1982 Holden Camira SL Sedan offered since August 1982 for Australia [online], automobile-catalog.com [dostęp 2018-03-03].
  2. John Gunnell, Standard Catalog of Pontiac, 1926-2002, F+W Media, Inc., 20 lutego 2012, ISBN 1-4402-3240-7 [dostęp 2018-04-21] (ang.).
  3. Detailed specs review of 1988 Pontiac Grand Am SE Sedan 2.0 Turbo offered since mid-year 1987 for North America [online], automobile-catalog.com [dostęp 2018-03-03].
  4. Detailed specs review of 1987 Buick Skyhawk Limited Turbo Sedan offered since mid-year 1986 for North America U.S. [online], automobile-catalog.com [dostęp 2018-04-21].
  5. Detailed specs review of 2007 Chevrolet Blazer Advantage 2.4 Flexpower (alcool) offered since January 2007 for South America [online], automobile-catalog.com [dostęp 2018-02-19].
  6. Specs 1991 BMW 850i automatic (aut. 4) [online], automobile-catalog.com [dostęp 2018-05-17].
  7. Motorenliste [online], senatorman.de [dostęp 2018-02-19].
  8. http://www.auto-diagnostika.cz/autodiagnostika/Opel.pdf
  9. 2002 Chevrolet Vectra 2.2_16 [online], automobile-catalog.com [dostęp 2018-02-19].
  10. Rynek amerykański.
    http://www.automobile-catalog.com/car/2001/557315/daewoo_leganza_se.html.
  11. Detailed specs review of 2008 Opel Antara 2.4 2WD offered since October 2008 for Europe [online], automobile-catalog.com [dostęp 2018-04-21].
  12. 1982 Opel Kadett 1.6 D [online], automobile-catalog.com [dostęp 2017-06-16].
  13. Detailed specs review of 1986 Opel Kadett Caravan Club 1.6 D offered since June 1986 for Europe special edition [online], automobile-catalog.com [dostęp 2018-02-19].
  14. 1988 Opel Vectra 1.7D [online], automobile-catalog.com [dostęp 2017-06-16].
  15. Detailed specs review of 1993 Opel Vectra GLS (5d) 1.7 D offered since September 1993 for Europe export [online], automobile-catalog.com [dostęp 2017-06-16].
  16. Detailed specs review of 1996 Opel Astra 1.7 D offered since June 1996 for Europe [online], automobile-catalog.com [dostęp 2017-06-16].
  17. W przypadku silników wysokoprężnych stopień sprężania był pomijany.