Gaeumannomyces graminis

gatunek grzybów workowych

Gaeumannomyces graminis (Sacc.) Arx & D.L. Olivier – gatunek grzybów workowych z klasy Sordariomycetes[1]. Wywołuje zgorzel podstawy źdźbła[2].

Gaeumannomyces graminis
Ilustracja
Strzępki i hyfopodia Gaeumannomyces graminis
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

Sordariomycetes

Rząd

Magnaporthales

Rodzina

Magnaporthaceae

Rodzaj

Gaeumannomyces

Gatunek

Gaeumannomyces graminis

Nazwa systematyczna
Gaeumannomyces graminis (Sacc.) Arx & D.L. Olivier
Trans. Br. mycol. Soc. 35(1): 32 (1952)

Charakterystyka edytuj

Gaeumannomyces graminis to homotaliczny grzyb mikroskopijny. Zimuje w postaci grzybni w glebie na resztkach roślin. Może tak przetrwać kilka lat aż do czasu ich mineralizacji. Grzybnia ta jest głównym źródłem choroby. Rozrastając się atakuje nowe rośliny przez włośniki i korzenie. Po wrośnięciu do wnętrza korzenia grzybnia rozrasta się wewnątrz jego tkanek w górę pędu. Poprzez wiązki przewodzące może dotrzeć aż do górnych międzywęźli. Krótko przed zbiorami zbóż grzybnia wytwarza płciowe owocnikiperytecja. Powstają w nich askospory nie odgrywające jednak większej roli w rozprzestrzenianiu się patogenu[3].

Grzyb wytwarza dwa rodzaje grzybni. Strzępki na powierzchni korzeni i podstawy źdźbeł są grube i ciemne, strzępki rozwijające się wewnątrz tkanek zaatakowanej rośliny są cienkie i jasne[4]. G. graminis jest jednym z trzech patogenów wywołujących zgorzel podstawy źdźbła, najmniej patologicznym. Pozostałe dwa gatunki wywołujące tę chorobę to Gaeumannomyces tritici i Gaeumannomyces avenae. Odróżniają się budową hyfopodiów i zarodników oraz fizjologicznie patogennością, gatunkami porażanych roślin i in. cechami[2].

Systematyka edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Gaeumannomyces, Magnaporthaceae, Magnaporthales, Diaporthomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1875 r. Pier Andrea Saccardo nadając mu nazwę Rhaphidophora graminis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu Josef Adolph von Arx i D.L. Olivier w 1952 r.[1]

 
Źdźbło trawy Cenchrus setaceus porażone przez Gaeumannomyces graminis

Synonimy[5]:

  • Gaeumannomyces cariceti (Berk. & Broome) Lar.N. Vassiljeva 1998
  • Gaeumannomyces graminis var. maydis J.M. Yao, Yong C. Wang & Y.G. Zhu 1992
  • Gaeumannomyces oryzinus (Sacc.) Schrantz 1961
  • Linocarpon cariceti (Berk. & Broome) Petr. 1952
  • Linocarpon oryzinum (Sacc.) Petr. 1952
  • Ophiobolus cariceti (Berk. & Broome) Sacc. 1883
  • Ophiobolus graminis (Sacc.) Sacc. 1881
  • Ophiobolus graminis var. luzulae Klika 1923
  • Ophiobolus oryzinus Sacc. 1916
  • Ophiochaeta graminis (Sacc.) Hara 1916
  • Rhaphidophora graminis Sacc. 1875
  • Rhaphidospora cariceti (Berk. & Broome) Cooke
  • Sphaeria cariceti Berk. & Broome, 1861

Występowanie edytuj

Gaeumannomyces graminis jest szeroko rozprzestrzeniony na całym świecie. Pasożytuje na pszenicy, życie, pszenżycie, jęczmieniu, oraz na ponad 400 gatunkach traw. Nie atakuje natomiast owsa, który wydziela substancję hamującą jego rozwój[4].

Przypisy edytuj

  1. a b c Index Fungorum. [dostęp 2020-11-01]. (ang.).
  2. a b Joanna Marcinkowska, Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii, Warszawa: PWRiL, 2012, ISBN 978-83-09-01048-7
  3. red: Selim Kryczyński i Zbigniew Weber, Fitopatologia. Tom 2. Choroby roślin uprawnych, Poznań: PWRiL, 2011, ISBN 978-83-09-01077-7
  4. a b Zofia Fiedorow, Barbara Gołębniak, Zbigniew Weber, Choroby roślin rolniczych, Poznań: Wyd. AR Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, 2008, ISBN 978-83-7160-468-3
  5. Species Fungorum [online] [dostęp 2020-11-01] (ang.).