Galien

cesarz rzymski

Galienus, Publius Licinius Egnatius Gallienus (218-268) – syn Waleriana I, cesarz rzymski od 253 roku (jako współrządca) i samowładnie od 260. Z żoną Saloniną miał trzech synów: Waleriana II, Salonina i (prawdopodobnie) Maryniana. Jego panowanie jest okresem postępującego rozpadu imperium, z którym cesarz zdaniem historyków nie potrafił sobie poradzić.

Galien
Publius Licinius Egnatius Gallienus
Imperator Caesar Publius Licinius Egnatius Gallienus Augustus
Ilustracja
Cesarz rzymski
Okres

od 253
do 268

Dane biograficzne
Data urodzenia

218

Data i miejsce śmierci

268
Mediolan

Ojciec

Walerian I

Małżeństwo

Salonina

Dzieci

Walerian II, Salonin, Marinianus

Moneta
moneta
Aureus Galiena

Wstrzymał rozpoczęte przez ojca Waleriana prześladowania chrześcijan, argumentując, iż nie można siłą wymuszać przekonań religijnych[1][2].

Zreformował armię tworząc tzw. vexillationes – rezerwowe oddziały, stacjonujące na terytorium kraju, które w razie potrzeby ruszały do boju, a także wprowadzając duże oddziały jazdy, która dotąd pełniła tylko funkcje pomocnicze (dowódcą formacji jazdy został Aureolus, który później ogłosił się cesarzem)[3].

Galien pozbawił senatorów wszelkich stanowisk w wojsku i administracji, zastępując ich ekwitami. Zdaniem Aleksandra Krawczuka akt ten przyczynił się do późniejszego przedstawiania postaci Galiena w niekorzystny sposób przez historyków pochodzących ze stanu senatorskiego[4].

Za panowania Galiena tereny cesarstwa nękane były atakami Persów, Franków, Alamanów i Gotów, którzy w 267 r. zdobyli Ateny[5]. W Galii cesarski namiestnik Postumus ogłosił się cesarzem, tworząc oddzielne cesarstwo galijskie[6]. Na wschodnich ziemiach zaś, faktyczną władzę objął król Palmyry Odenat[7] usamodzielnił swój kraj włączony ponownie w granice imperium dopiero przez Aureliana. W 268 roku, podczas oblężenia Mediolanu, w którym bronił się uzurpator Aureolus, cesarz i jego żona oraz syn Marinianus zostali zamordowani w wyniku spisku dowódców[8].

Po śmierci został zaliczony w poczet bogów.

Galien żywo interesował się zagadnieniami filozoficznymi. Na jego dworze działał Plotyn, twórca neoplatonizmu[1].

Małżeństwo cesarza z Saloniną często uchodzi za przykład wyjątkowej wierności i zgodności małżonków, jednak pogląd ten w kontekście relacji historyków wydaje się błędny, gdyż zachowały się relacje o romansie cesarza z Piparą, córką króla Markomanów[9].

Zobacz też Edytuj

Przypisy Edytuj

  1. a b Krawczuk 1991 ↓, s. 98.
  2. Euzebiusz z Cezarei, Historia kościelna VII, 13.
  3. Krawczuk 1991 ↓, s. 84, 85, 99.
  4. Krawczuk 1991 ↓, s. 95.
  5. Krawczuk 1991 ↓, s. 99.
  6. Krawczuk 1991 ↓, s. 86.
  7. Krawczuk 1991 ↓, s. 91.
  8. Krawczuk 1991 ↓, s. 99, 100.
  9. Krawczuk 1991 ↓, s. 94.

Bibliografia Edytuj

  • Historycy cesarstwa rzymskiego. Żywoty cesarzy od Hadriana do Numeriana. Przekład, wstęp i komentarz Hanna Szelest. Warszawa: Czytelnik, 1966.
  • Aleksander Krawczuk: Poczet cesarzy rzymskich. Warszawa: Iskry, 1991. ISBN 83-207-1099-5.