Gallinago
Gallinago – rodzaj ptaków słonek (Scolopacinae) w rodzinie bekasowatych (Scolopacidae).
| Gallinago[1] | |||||
| Brisson, 1760[2] | |||||
 Przedstawiciel rodzaju – bekas kszyk (G. gallinago) | |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Podtyp | |||||
| Gromada | |||||
| Podgromada | |||||
| Infragromada | |||||
| Rząd | |||||
| Podrząd | |||||
| Parvordo | |||||
| Nadrodzina | |||||
| Rodzina | |||||
| Podrodzina | |||||
| Plemię | |||||
| Rodzaj |
Gallinago | ||||
| Typ nomenklatoryczny | |||||
|
Scolopax gallinago Linnaeus, 1758 | |||||
| |||||
| Gatunki | |||||
| |||||
Zasięg występowania edytuj
Rodzaj obejmuje gatunki występujące na całym świecie oprócz obszarów antarktycznych[18].
Morfologia edytuj
Długość ciała 22,5–47 cm; masa ciała 65–500 g; rozpiętość skrzydeł 38–56 cm[18].
Systematyka edytuj
Etymologia edytuj
- Gallinago: średniowiecznołac. gallinago „słonka, bekas”, od łac. gallina „kura”, od gallus „kogucik”; -ago „przypominający”[19].
- Capella: łac. capella „koza”, od zdrobnienia caper, capri „cap”[19]. Gatunek typowy: Scolopax coelestis Frenzel, 1801 (= Scolopax gallinago Linnaeus, 1758).
- Telmatias: gr. τελματιαιος telmatiaios „z bagien”, od τελμα telma, τελματος telmatos „bagno”[19]. Gatunek typowy: Scolopax stenura Bonaparte, 1831.
- Pelorychus: gr. πηλος pēlos „błoto”; ορυσσω orussō „kopać”[19]. Gatunek typowy: Scolopax brehmii Kaup, 1823 (= Scolopax gallinago Linnaeus, 1758).
- Enalius: gr. εναλιος enalios „z morza”, od εν en „z”; ἁλς hals, ἁλος halos „morza”[19]. Gatunek typowy: Scolopax sabini Vigors, 1825 (= Scolopax gallinago Linnaeus, 1758).
- Xylocota: gr. ξυλον xulon „drewno”; κοτος kotos „niechęć, uraza, nienawiść”, od κοτεω koteō „mieć urazę”[19]. Gatunek typowy: Scolopax paludosa J.F. Gmelin, 1789 (= Scolopax undulata Boddaert, 1783).
- Homoptilura: gr. ὁμως homōs „podobny, razem”; πτιλον ptilon „pióro”; ουρα oura „ogon”[19]. Gatunek typowy: Scolopax undulata Boddaert, 1783.
- Nemoricola: epitet gatunkowy Gallinago nemoricola Hodgson, 1836; łac. nemus, nemoris „las”, od gr. νεμος nemos „pastwisko, polana”, od νεμω nemō „udać się na pastwisko”; -cola „mieszkaniec”, od colere „mieszkać”[19]. Gatunek typowy: Gallinago nemoricola Hodgson, 1836.
- Spilura: gr. σπιλος spilos „plamka”; ουρα oura „ogon”[19]. Gatunek typowy: Scolopax stenura Bonaparte, 1831.
- Odura: gr. ωδη ōdē „piosenka”; ουρα oura „ogon”[19]. Gatunek typowy: Scolopax gallinago Linnaeus, 1758.
- Chubbia: Charles Chubb (1851–1924), brytyjski ornitolog z Muzeum Historii Naturalnej w Londynie w latach 1877–1920[19]. Gatunek typowy: Gallinago stricklandii G.R. Gray, 1845.
- Homoscolopax: gr. ὁμως homōs „podobny, razem”; rodzaj Scolopax Linnaeus, 1758 (słonka)[19]. Gatunek typowy: Gallinago imperialis P.L. Sclater & Salvin, 1869.
- Macrodura: gr. μακρος makros „duży”; rodzaj Odura Meves, 1859[19]. Gatunek typowy: Gallinago nobilis P.L. Sclater, 1856.
- Odurella: zdrobnienie nazwy rodzaju Odura Meves, 1859[19]. Gatunek typowy: Scolopax brasiliensis Swainson, 1831 (= Scolopax paraguaiae Vieillot, 1816).
- Eugallinago: gr. ευ eu „drobny”; rodzaj Gallinago Brisson 1760[19]. Gatunek typowy: Gallinago macrodactyla Bonaparte, 1839.
- Ditelmatias: gr. δις dis „podwójny”, od δυο duo „dwa”; rodzaj Telmatias Boie, 1826[19]. Gatunek typowy: Scolopax hardwickii J.E. Gray, 1831.
- Neospilura: gr. νεος neos „nowy”; rodzaj Spilura Bonaparte, 1856[19]. Gatunek typowy: Gallinago solitaria Hodgson, 1831.
- Odurella: rodzaj Odura Meves, 1858; łac. przyrostek zdrabniający -ella[19]. Gatunek typowy: Scolopax brasiliensis Swainson, 1831 (= Scolopax paraguaiae Vieillot, 1816).
- Subspilura: łac. sub „blisko”, poniżej; rodzaj Spilura Bonaparte, 1856[19]. Gatunek typowy: Gallinago megala Swinhoe, 1861.
Podział systematyczny edytuj
Do rodzaju należą następujące gatunki[20]:
- Gallinago imperialis P.L. Sclater & Salvin, 1869 – bekas kasztanowaty
- Gallinago jamesoni (Jardine & Bonaparte, 1855) – bekas andyjski
- Gallinago stricklandii (G.R. Gray, 1845) – bekas kordylierski
- Gallinago solitaria Hodgson, 1831 – bekas górski
- Gallinago hardwickii (J.E. Gray, 1831) – bekas japoński
- Gallinago nemoricola Hodgson, 1836 – bekas himalajski
- Gallinago stenura (Bonaparte, 1831) – bekas syberyjski
- Gallinago megala Swinhoe, 1861 – bekas leśny
- Gallinago nigripennis Bonaparte, 1839 – bekas afrykański
- Gallinago macrodactyla Bonaparte, 1839 – bekas madagaskarski
- Gallinago media (Latham, 1787) – dubelt
- Gallinago gallinago (Linnaeus, 1758) – kszyk
- Gallinago delicata (Ord, 1825) – bekas amerykański – takson wyodrębniony ostatnio z G. gallinago[21][22][23]
- Gallinago paraguaiae (Vieillot, 1816) – bekas jasnolicy
- Gallinago magellanica (P.P. King, 1828) – bekas magellański – takson wyodrębniony ostatnio z G. paraguaiae[24]
- Gallinago andina Taczanowski, 1875 – bekas Taczanowskiego
- Gallinago nobilis P.L. Sclater, 1856 – bekas długodzioby
- Gallinago undulata (Boddaert, 1783) – bekas wielki
- Gallinago azovica Zelenkov & Panteleyev, 2015 – wymarły gatunek żyjący w późnym miocenie na terenie dzisiejszej południowo-zachodniej Rosji[25]
Przypisy edytuj
- ↑ Gallinago, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ M.J. Brisson: Ornithologie, ou, Méthode contenant la division des oiseaux en ordres, sections, genres, especes & leurs variétés, a laquelle on a joint une description exacte de chaque espece, avec les citations des auteurs qui en ont traité, les noms quils leur ont donnés, ceux que leur ont donnés les différentes nations, & les noms vulgaires. T. 5. Parisiis: Ad Ripam Augustinorum, apud Cl. Joannem-Baptistam Bauche, bibliopolam, ad Insigne S. Genovesae, & S. Joannis in Deserto, 1760, s. 298. (fr. • łac.).
- ↑ J.S.T. Frenzel: Beschreibung der Vögel und Eyer der Wittenburg. Wittenburg: Tzschiedrich, 1801, s. 58. (niem.).
- ↑ C.L. Koch: System der baierischen Zoologie. Cz. 1. Nürnberg: In Kommission bei der Steinischen Buchhandlung, 1816, s. 313. (niem.).
- ↑ F. Boie. Generalübericht der ornithologischen Ordungen, Familien und Gattungen. „Isis von Oken”. 1826, s. kol. 979, 1826. (niem.).
- ↑ Kaup 1829 ↓, s. 119.
- ↑ Kaup 1829 ↓, s. 121.
- ↑ Ch.L. Bonaparte: Iconografia della fauna italica: per le quattro classi degli animali vertebrati. Cz. 1: Mammiferi e uccelli. Roma: Tip. Salviucci, 1832–1841, s. ryc. 43 i tekst. (wł.).
- ↑ G.R. Gray: A list of the genera of birds: with their synonyma an indication of the typical species of each genus. London: R. and J.E. Taylor, 1840, s. 70. (ang.).
- ↑ E. Blyth. Further observations on the ornithology of the neighbourhood of Calcutta. „The Annals and Magazine of Natural History”. 14, s. 114, 1844. (ang.).
- ↑ Ch.L. Bonaparte. Excursion dans les divers Musées d’Allemagne, de Hollande et de Belgique, et Tableaux paralléliques de l'ordre des Echassiers (suite). „Comptes rendus hebdomadaires de l’Académie des Sciences”. 43, s. 579, 1856. (fr.).
- ↑ F.W. Meves. On the Snipes’ „neighing” or humming noise, and on its tail-feathers’ systematic value. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 26, s. 201, 1858. (ang.).
- ↑ a b Mathews 1913–1914 ↓, s. 291.
- ↑ a b c Mathews 1913–1914 ↓, s. 294.
- ↑ Mathews 1913–1914 ↓, s. 282.
- ↑ Mathews 1913–1914 ↓, s. 293.
- ↑ a b Mathews 1913–1914 ↓, s. 295.
- ↑ a b T. Piersma, J. van Gils & P. Wiersma: Family Scolopacidae (Sandpipers, Snipes and Phalaropes). W: J. del Hoyo, A. Elliott & J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 3: Hoatzin to Auks. Barcelona: Lynx Edicions, 1996, s. 491–493, 495–497. ISBN 84-87334-20-2. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Etymologia za: The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Scolopacini Rafinesque, 1815 (Wersja: 2021-10-03). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-12-28].
- ↑ R.C. Banks, C. Cicero, J.L. Dunc, A.W. Kratter, P.C. Rasmussen, J.V. Remsen Jr., J.D. Rising, D.F. Stotz. Forty-third supplement to the American Ornithologists' Union Check-list of North American Birds. „The Auk”. 119 (3), s. 897–906, 2002. (ang.).
- ↑ P.C. Rasmussen, J.C. Anderton: Birds of South Asia: The Ripley Guide. Waszyngton i Barcelona: Lynx Edition, 2005. ISBN 84-87334-67-9.
- ↑ A.G. Knox, J.M. Collinson, D.T. Parkin, G. Sangster, L. Svensson. Taxonomic recommendations for British birds: Fifth report. „Ibis”. 150 (4), s. 833–835, 2008. (ang.).
- ↑ Miller, E.H., Areta, J.I., Jaramillo, A., Imberti, S. & Matus, R.. Snipe taxonomy based on vocal and non-vocal sound displays: the South American Snipe is two species. „Ibis”. 162 (3), s. 968–990, 2020. DOI: 10.1111/ibi.12795. (ang.).
- ↑ N.V. Zelenkov, A.V. Panteleyev. Three bird taxa (Aves: Anatidae, Phasianidae, Scolopacidae) from the Late Miocene of the Sea of Azov (Southwestern Russia). „Paläontologische Zeitschrift”. 89 (3), s. 515–527, 2015. DOI: 10.1007/s12542-014-0238-0. (ang.).
Bibliografia edytuj
- J.J. Kaup: Skizzirte Entwickelungs-Geschichte und natürliches System der europäischen Thierwelt: Erster Theil welcher die Vogelsäugethiere und Vögel nebst Andeutung der Entstehung der letzteren aus Amphibien enthält. Darmstatd: In commission bei Carl Wilhelm Leske, 1829, s. 1–203. (niem.).
- G.M. Mathews: The Birds of Australia. Cz. 3. London: H.F. & G. Whiterby, 1913, s. 1–512. (ang.).