Gdańsk Wrzeszcz

stacja kolejowa w Gdańsku

Gdańsk Wrzeszczstacja kolejowa na granicy dzielnic Wrzeszcz Dolny i Wrzeszcz Górny w Gdańsku, w województwie pomorskim, w Polsce na wysokości ok. 17 m n.p.m.[1].

Gdańsk Wrzeszcz
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Miejscowość

Gdańsk

Lokalizacja

Wrzeszcz

Data otwarcia

1870

Poprzednie nazwy

Danzig Langfuhr (do 1945)

Dane techniczne
Liczba peronów

4

Liczba krawędzi
peronowych

7

Kasy

T (PKP Intercity, SKM)

Linie kolejowe
Położenie na mapie Trójmiasta
Mapa konturowa Trójmiasta, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Gdańsk Wrzeszcz”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Gdańsk Wrzeszcz”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Gdańsk Wrzeszcz”
Ziemia54°22′55″N 18°36′19″E/54,381944 18,605278

Ruch pasażerski

edytuj
Rok Wymiana roczna Wymiana pasażerska na dobę miejsce w Polsce
2017[2] 5 700 000 15 600 12
2018[3] 7 80 000 21 500 11
2019[2] 8 800 000 24 100 10
2020[2] 5 700 000 15 700 11
2021[2] 6 900 000 18 900 10
2022[4] 10 800 000 29 500 9
2023[5][6] 10 240 000 28 100 9

Historia

edytuj
 
Wrzeszcz, zabytkowa nastawnia bramowa z początku XX wieku[7]

Dworzec został otwarty w 1870, jako część nowej linii kolejowej ze Szczecina do Gdańska[8].

Na początku XX wieku (około 1913[9]) na wzmocnionym murem, wysokim nasypie kolejowym w Gdańsku Wrzeszczu zbudowana została nastawnia bramowa Wr1 – jedyna tego typu w Polsce północnej. Architekci wkomponowali ją w eklektyczny styl dzielnicy, ozdabiając galeryjkami, pomostem przypominającym mostek statku i wieżyczką[10].

W maju 2015, w obliczu zamiaru rozbiórki tego unikatowego obiektu przez PKP (w całym kraju znajduje się tylko 5 takich nastawni, wszystkie pozostałe zlokalizowane są na Górnym Śląsku), konserwator zabytków podjął decyzję o jego wpisie do rejestru zabytków[11].

8 marca 1969 oddano do użytku obecny budynek dworca[12], który na przełomie 2014 i 2015 został poddany remontowi.

Linie kolejowe

edytuj

Na stacji zatrzymują się pociągi wszystkich kategorii: SKM, osobowy, Regio, TLK, IC, EIC (Express Intercity) oraz EIP (Express Intercity Premium, czyli pociągi Pendolino).

Infrastruktura

edytuj

Stacja posiada obecnie cztery perony: dwa dla pociągów dalekobieżnych i dwa dla pociągów SKM. Dworzec z peronami łączą dwa przejścia podziemne. Jedno z nich znajduje się bezpośrednio w budynku dworca, drugie zaś w tunelu dla pieszych łączącym plac przed stacją z ul. Kilińskiego po drugiej stronie torów kolejowych. Istniejący przed remontem peron dalekobieżny (wówczas peron 1) w toku modernizacji stacji został podwyższony i wyremontowany; ponadto zamontowano na nim wiatę zbliżoną stylistycznie do wiaty znajdującej się na peronie SKM. 9 grudnia 2014 oddano do użytku nowy, drugi peron dalekobieżny o długości 300 m i wysokości 76 cm, który otrzymał numer I (pozostałe perony zostały przenumerowane)[13].

Zakończenie przebudowy stacji, planowane na 30 maja 2015, nastąpiło z niewielkim poślizgiem w czerwcu 2015. Koszt modernizacji miał się zamknąć w kwocie 150 mln zł[14].

Na zmodernizowanej stacji zainstalowano pięć wind – dwie na każdym z peronów dalekobieżnych i jedna w budynku dworca. Przeprowadzono remont przejść podziemnych, a ponadto w tunelu łączącym ul. Dmowskiego z ul. Wajdeloty powstały bezpośrednie wyjścia na perony dalekobieżne.

Na stacji położono 11 km torów i 28 rozjazdów. Ponadto zainstalowano nowy system sterowania ruchem kolejowym[15].

22 października 2016 roku oddano do użytku drugi peron SKM. Jest to peron jednokrawędziowy stykający się bezpośrednio z otwartą tego samego dnia Galerią Metropolia. Dzięki jego otwarciu pociągi SKM jadące w kierunku Sopotu i Gdyni obsługują dwie krawędzie peronowe jednocześnie[16].

W latach 2021–2022 PKP SA przewiduje przebudowę budynku dworcowego[17][18]. W ogłoszonym przetargu złożono 7 ofert o wartości od 13 do 22 mln zł, przy szacowanej wartości zamówienia w wysokości 14,5 mln zł. Prace mają potrwać 18 miesięcy[19]. Wykonawcą została firma TYM-BUD za kwotę 13 190 000 zł[20]; umowę na realizację podpisano w lipcu 2021, a rozpoczęte w sierpniu 2021 prace budowlane mają zostać zrealizowane do końca 2022[21]. W pierwszej kolejności nastąpiła rozbiórka dawnego budynku dworca, a w jego miejscu powstanie nowy obiekt o szarej elewacji z płyt stalowych, z licznymi przeszkleniami. 4 marca 2022 obsługę pasażerów przejął dworzec tymczasowy[22][23].

30 listopada 2023 – z rocznym opóźnieniem – nowy dworzec został oddany do użytku[24].

Przypisy

edytuj
  1. Arkusz 1677 Danzig (Gdańsk). W: Topografische Karten (Meßtischblätter) 1:25 000. Das Reichsamt für Landesaufnahme, 1944
  2. a b c d Urząd Transportu Kolejowego, Przewozy pasażerskie [online], Portal statystyczny UTK [dostęp 2023-02-20] (pol.).
  3. Wymiana pasażerska na stacjach w Polsce w 2018 r. [online], Urząd Transportu Kolejowego [dostęp 2020-01-30].
  4. Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
  5. Wymiana pasażerska na stacjach [online], Urząd Transportu Kolejowego [dostęp 2024-07-26] (pol.).
  6. Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2023 [online], Urząd Transportu Kolejowego [dostęp 2024-07-26] (pol.).
  7. Zabytkowa nastawnia bez schodów, bo ZDiZ się nie zgadza. trojmiasto.gazeta.pl, 6 sierpnia 2011. [dostęp 2011-08-06].
  8. Gdzie był dworzec Brama Oliwska (Am Olivaer Tor)?. rzygacz.webd.pl.
  9. Nowy projekt dla nastawni - muzeum modeli kolejek. trojmiasto.gazeta.pl, 19 kwietnia 2011. [dostęp 2011-04-19].
  10. Gdańsk. Warto ratować wrzeszczańską nastawnię. trojmiasto.gazeta.pl, 2010-03-19. [dostęp 2010-03-19].
  11. Nastawnia we Wrzeszczu trafi do rejestru zabytków. www.gdansk.gazeta.pl, 2015-02-09.
  12. Wydarzyło się w Gdańsku. gdansk.pl.
  13. Gotowy pierwszy peron dalekobieżny na stacji we Wrzeszczu
  14. Paweł Durkiewicz Zbliża się koniec remontu stacji PKP Gdańsk Wrzeszcz
  15. Wyborcza.pl [online], trojmiasto.wyborcza.pl [dostęp 2017-11-23].
  16. Gdańsk Wrzeszcz z „prywatnym” peronem SKM. Wyjście z dwóch stron. transport-publiczny.pl, 2016-12-10. [dostęp 2016-12-17].
  17. Wrzeszcz, Oliwa i Gdańsk Główny do remontu. Grube miliony na modernizację dworców w Gdańsku
  18. Wiadomo już jak będzie wyglądał nowy dworzec we Wrzeszczu. Ten projekt nie wszystkich zachwyca
  19. Remont dworca PKP we Wrzeszczu. Zgłosiło się siedem firm, pięć zmieściło się w budżecie inwestycji
  20. Przebudowa dworca PKP we Wrzeszczu będzie kosztowała 13 mln zł. Wybrano wykonawcę
  21. Jeden z najważniejszych dworców w Polsce przestanie szpecić. Tak ma wyglądać dworzec Gdańsk Wrzeszcz
  22. Zaczęła się budowa nowego dworca PKP Gdańsk Wrzeszcz. Na początek - rozbiórka
  23. W Gdańsku Wrzeszczu otwarto tymczasowy dworzec PKP. Główny gmach wchodzi w kolejną fazę remontu
  24. Dworzec Gdańsk Wrzeszcz już działa. transport-publiczny.pl, 2023-12-01. [dostęp 2023-12-03]. (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj
Gdańsk Wrzeszcz
Linia 202 Gdańsk GłównyStargard (4,180 km)
   
Gdańsk Główny
odległość: 4,180 km
 
odległość: 3,900 km
Linia 248 Gdańsk Wrzeszcz – Gdańsk Osowa (0,000 km)
 
odległość: 2,193 km
Linia 250 Gdańsk ŚródmieścieRumia (4,180 km)
   
Gdańsk Politechnika
odległość: 1,660 km
 
odległość: 1,210 km