Gelazjusz I

papież z V wieku, święty

Gelazjusz I, (także Gelazy I; ur. w Rzymie, zm. 19 listopada 496) – święty Kościoła katolickiego, 49. papież w okresie od 1 marca 492 do 19 listopada 496 roku[1].

Gelazjusz I
Gelasius
Papież
Biskup Rzymu
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

ok. 410
Rzym

Data śmierci

19 listopada 496

Miejsce pochówku

bazylika św. Piotra

Papież
Okres sprawowania

492–496

Wyznanie

chrześcijaństwo

Kościół

rzymskokatolicki

Pontyfikat

1 marca 492

Święty
Gelazjusz I
Ilustracja
Czczony przez

Kościół katolicki

Wspomnienie

21 listopada

Życiorys edytuj

Pochodzący z Afryki sekretarz papieży Symplicjusza i Feliksa III urodził się w Rzymie[2]. W obliczu trwającej schizmy akacjańskiej, a także narastających konfliktów ze Wschodem i szerzących się poglądów pelagiańskich podjął wiele działań mających na celu pokonanie piętrzących się przed Kościołem trudności. Bronił wypracowanych przez Leona I na Soborze chalcedońskim formuł chrystologicznych[2]. Łączyły go znakomite relacje z Teodorykiem Wielkim, następcą Odoakra, do którego zwracał się m.in. z prośbą o pomoc dla ubogich[2].

Sformułował dogmat o grzechu pierworodnym i jako pierwszy tezę rozdziału władzy cesarskiej i papieskiej, która w późniejszych latach znalazła swoje rozwinięcie w ideach z okresu walki z cesarstwem. Wiele zarządzeń dyscyplinarnych Gelazjusza weszło na stałe do prawodawstwa kościelnego.

Okres pontyfikatu św. Gelazego nazywany jest okresem gelazjańskiego renesansu.

W 494 w liście do cesarza Bizancjum sformułował doktrynę dwuwładzy[1]. W tym samym roku, na synodzie ogłosił zasady kształcenia duchownych i podziału funduszy kościelnych[2]. Podczas swojego pontyfikatu zwalczał tendencje heterodoksyjne, a w szczególności arianizm, monofizytyzm. Wydał w tym celu też traktat De duobus naturis in Christo. Zwalczał także manicheizm, pelagianizm[3].

Błędnie[1] przypisuje mu się autorstwo Decretum Gelasianum – anonimowej kompilacji z początku VI w. zawierającej pięć części:

  • O Duchu Świętym i o imionach Chrystusa
  • O kanonie Pisma Świętego
  • O prymacie rzymskim i o siedzibach patriarszych
  • O uznawanych soborach powszechnych
  • O dziełach, które należy przyjąć

Dekret znany jest także pod nazwą Epistula decretalis de libris recipiendis et non recipiendis (Dekret o księgach, które należy przyjąć oraz odrzucić)[4][3].

Gelazjusz nie jest także autorem sakramentarza gelazjańskiego[1].

Jego wspomnienie wymienione jest w Martyrologium Rzymskim 21 listopada[2].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 31. ISBN 83-7006-437-X.
  2. a b c d e John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 72-74. ISBN 83-06-02633-0.
  3. a b Por. V. Grossi OSA. L'auctoritas di Agostino sul «Peccatum originis» da Cartagine (418) a Trento (1546). „Augustinianum”. 31 (1991), s. 340-341. Rzym: Instytut Patrystyczny «Augustinianum». 
  4. Wydanie krytyczne: "Texte und Untersuchungen" 38/4, wydał Dobschütz, Lipsk 1912.

Bibliografia edytuj