Generalni inkwizytorzy Portugalii
Generalny inkwizytor Portugalii – w latach 1536-1821 tytuł zwierzchnika portugalskiej inkwizycji.
Lista generalnych inkwizytorów Portugalii edytuj
Wśród osiemnastu generalnych inkwizytorów Portugalii było pięciu kardynałów i dwunastu biskupów lub arcybiskupów. Tylko José de Bragança, nieślubny syn króla Jana V, nie należał do wyższego duchowieństwa. Kardynał Henrique de Avis, inkwizytor generalny w latach 1539–1578, pochodził z portugalskiej rodziny królewskiej i w 1578 został królem Portugalii jako Henryk I Kardynał (1578–1580). Ponadto, Jorge da Attaide, mimo formalnej nominacji (1600/1), nigdy funkcji tej nie objął.
| Lp. | Nazwisko | Inne funkcje i tytuły kościelne | Okres urzędowania | Uwagi |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Diogo da Silva OFM | Biskup Ceuty (1534–40), arcybiskup Bragi (1540–41) | 23 maja 1536 – 3 lipca 1539 | |
| 2 | Henrique de Avis | Kardynał (1545–80), arcybiskup Bragi (1533–40), Évory (1540–64, 1574–78) i Lizbony (1564–69) | 3 lipca 1539 – 27 grudnia 1578 | Regent królestwa Portugalii (1562–68) Od 4 sierpnia 1578 król Portugalii |
| 3 | Jorge de Almeida | Arcybiskup Lizbony (1570–85) | 27 grudnia 1578 – 20 marca 1585 | |
| 4 | Albrecht VII Habsburg | Kardynał (1577–98) i arcybiskup elekt Filippi (1594) i Toledo (1594–98) | 25 stycznia 1586 – 12 lipca 1596 | Wicekról Portugalii (1583–93) Zrezygnował z godności kardynalskiej w 1598 |
| 5 | António de Matos de Noronha | Biskup Elvas (1591–1610) | 12 lipca 1596 – 30 stycznia 1601 | Brewe papieża Klemensa VIII dymisjonujące go z funkcji inkwizytora generalnego datowane jest 12 lutego 1600, jednak nie zostało ogłoszone aż do stycznia 1601, gdyż mianowany jego następcą Jorge de Attaide nie przyjął nominacji |
| 6 | Alexandre de Bragança | Arcybiskup Évory (1602–08) | 29 lipca 1602 – 24 sierpnia 1604 | |
| 7 | Pedro de Castilho | Biskup Angry (1578–83) i Leiria (1583–1604) | 24 sierpnia 1604 – 31 marca 1615 | Wicekról Portugalii (1605-08 i 1612-14) |
| 8 | Fernão Martins Mascarenhas | Biskup Algarve (1594–1617) | 4 lipca 1616 – 20 stycznia 1628 | |
| 9 | Francisco de Castro | Biskup Guardy (1617–32) | 19 stycznia 1630 – 1 stycznia 1653 | |
| 10 | Pedro de Lencastre | Tytularny arcybiskup Side (1671–73) | 26 października 1671 – 23 kwietnia 1673 | książę Aveiro |
| 11 | Veríssimo de Lencastre | Arcybiskup Bragi (1670–77) i kardynał (1686–92) | 28 listopada 1676 – 12 grudnia 1692 | |
| 12 | José de Lencastre OCarm | Biskup Miranda do Douro (1677–81) i Leirii (1681–94) | 1 lipca 1693 – 13 września 1705 | |
| 13 | Nuno de Cunha da Ataíde | Tytularny biskup Targi (1705–12) i kardynał (1712–50) | 30 lipca 1707 – 14 grudnia 1750 | |
| 14 | José de Bragança | 15 marca 1758 – 21 lipca 1760 | Nieślubny syn króla Jana V | |
| 15 | João Cosme da Cunha CanReg | Tytularny biskup Olimpu (1746), biskup Leirii (1746–60), arcybiskup Évory (1760–83), kardynał (1770–83) | 31 marca 1770 – 31 stycznia 1783 | |
| 16 | Inácio de São Caetano OCarm | Biskup Penafiel (1771–78), tytularny arcybiskup Tessaloniki (1778–88) | 6 lutego 1787 – 29 listopada 1788 | |
| 17 | José Maria de Melo Orat | Biskup Algarve (1787–89) | 7 stycznia 1791 – 9 stycznia 1818 | |
| 18 | José da Cunha de Azevedo Coutinho | Biskup Olindy (1794–1806) i Elvas (1806–20) | 11 sierpnia 1818 – 5 kwietnia 1821 | Ostatni inkwizytor generalny |
Bibliografia edytuj
- A.J. Saraiva, H.P. Salomon, I.S.D. Sassoon, The Marrano Factory: The Portuguese Inquisition and Its New Christians 1536-1765, BRILL 2001, s. 379
- Ana Isabel López-Salazar: Between the Inquisition and the king: the favorites and the secretaries of State (1580-1736)
- Ana Isabel López-Salazar, General Inquisitors and the Portuguese Crown in the Seventeenth Century: Between Political Service and the Defense of the Faith (1578–1705), [w:] Mediterranean Studies, Vol. 21, No. 2, 2013, pp. 79-90
- Giuseppe Marcocci, José Pedro Paiva: História da Inquisição Portuguesa, 1536-1821, A Esfera dos Livros, 2016