Genogram
Genogram – graficzny schemat przekazów transgeneracyjnych w rodzinie, podobny do drzewa genealogicznego. Ilustruje związki i relacje między krewnymi oraz ważne daty z życia członków rodziny. Informuje też o wizji życia rodzinnego jakie dana osoba otrzymała od swojej rodziny, wskazując prawdopodobne przyczyny jej aktualnej sytuacji życiowej[1].
Genogram stosuje się przede wszystkim w pracy socjalnej z rodzinami, systemowej terapii rodzinnej, a także psychoterapii w celu diagnozy relacji w rodzinie oraz łatwego dekodowania. Metoda szczególne stosowana w ramach podejścia systemowego w diagnozie rodziny.
Genogram umożliwia poznanie dysfunkcyjnych „tradycji” rodzinnych, nieświadomie przekazywanych z pokolenia na pokolenie, takich jak trudności w związkach interpersonalnych, tendencje poligamiczne, alkoholizm. Pozwala także mniemać o wizji własnego życia badanej osoby, przekazanej przez rodzinę.
Symbolika
edytuj- Opisuje się daty urodzin i śmierci, przyczyny śmierci, daty zawierania i rozpadu małżeństw, charakterystyczne cechy, ważne wydarzenia, zaburzenia psychiczne, uzależnienia, urazy psychiczne, relacje interpersonalne.
| Symbole podstawowe | |
|---|---|
| Symbol | Znaczenie |
 |
mężczyzna |
 |
mężczyzna w wieku 32 lat |
 |
kobieta |
 |
kobieta w wieku 28 lat |
 |
osoba zmarła |
 |
osoba, której płeć jest nieznana |
| Relacje interpersonalne | |
| Symbol | Relacja |
|
obojętność |
|
harmonia w relacjach |
|
bliskie relacje |
|
bardzo bliskie relacje (w negatywnym znaczeniu, tzn. „relacja naduwikłana” – zbyt bliska emocjonalnie) |
|
miłość |
|
zakochanie |
|
dystans emocjonalny |
|
niezgoda |
|
nienawiść |
|
konflikt |
|
zerwany kontakt, ostre odcięcie się |
|
relacje ambiwalentne |
|
brak zaufania |
|
nadużycie |
|
nadużywanie emocjonalne |
|
nadużywanie fizyczne |
|
nadużywanie seksualne |
|
przemoc |
|
lekceważenie w formie wyjątkowo przykrej (jako forma nadużycia) |
|
manipulacja |
|
nadmierne kontrolowanie |
|
skupienie uwagi |
|
admiracja |
| Powiązania | |
|---|---|
| Symbol | Powiązanie |
 |
małżeństwo |
 |
rozwód |
 |
separacja |
 |
separacja faktyczna |
 |
separacja formalna, orzeczona przez sąd |
 |
unieważnienie małżeństwa |
 |
narzeczeństwo |
 |
narzeczeństwo kohabitujące |
 |
narzeczeństwo w separacji |
 |
długotrwały związek nieformalny |
 |
rejestrowany związek partnerski |
 |
partnerzy związku rejestrowanego w separacji |
 |
partnerzy związku rejestrowanego w formalnej separacji |
 |
krótkotrwała relacja |
 |
relacje tymczasowe lub jednorazowe |
 |
romans poza związkiem |
| Ciąża i dzieci | |
| Symbol | znaczenie |
 |
ciąża |
 |
poronienie naturalne |
 |
poronienie sztuczne |
 |
bliźnięta |
 |
bliźnięta jednojajowe |
 |
adopcja |
 |
wychowywanie osoby nieprzysposobionej formalnie |
Symbolika dodatkowa
edytujW pracy warsztatowej z rodziną lub osobą nad genogramem można wykorzystywać również własne symbole – służące do oznaczania różnych ważnych aspektów życia rodziny – nie tylko jej struktury i relacji interpersonalnych – chociażby do oznaczania:
- choroby, w tym psychicznej (np. zakreskowana lewa połowa symbolu osoby),
- tendencji do alkoholizmu czy narkomanii (np. zakreskowana dolna połowa symbolu osoby),
- wyjście z nałogu, podjęcie terapii (np. wykropkowana dolna połowa symbolu osoby),
- występowania przemocy,
- homoseksualizmu (np. wewnątrz figury osoby wpisany jest trójkąt).
Osoby zamieszkujące razem oznaczamy otaczając je wszystkie pętlą.
Informacje o rodzinie
edytujWokół symboli osób przy pracy, tą metodą warto zapisywać ważne informacje dotyczące poszczególnych osób czy relacji. Mogą to być:
- przy osobach:
- zawód, wykształcenie, praca wykonywana
- okres pozostawania bez pracy
- długość przebywania na emigracji zarobkowej
- rodzaj i czas trwania uzależnienia lub choroby, wiek w chwili jej rozpoczęcia
- wiek płodu w przypadku ciąży (w momencie rysowania genogramu) lub w chwili poronienia
- przy relacjach:
- data zawarcia ślubu lub ogłoszenia rozwodu, separacji
- rodzaj zawartego małżeństwa – cywilne czy sakramentalne
- okresu powstania danej relacji – np. wrogości czy odcięcia
Zobacz też
edytuj
Przypisy
edytuj- ↑ I. Krasiejko, Metodyka działania asystenta rodziny, wyd. Śląsk, Katowice 2010, s. 126.