Wikipedia

Gerygone

Gerygone – rodzaj ptaków z podrodziny buszówek (Acanthizinae) w obrębie rodziny buszówkowatych (Acanthizidae).

Gerygone[a][1]
Gould, 1841[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – krzakówka wielkodzioba (G. magnirostris)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

buszówkowate

Podrodzina

buszówki

Rodzaj

Gerygone

Typ nomenklatoryczny

Psilopus albogularis Gould, 1838 (= Psilopus olivaceus Gould, 1838)

Gatunki

18 gatunków – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Zasięg występowania edytuj

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Australii, Nowej Gwinei, Nowej Kaledonii, Vanuatu, Wyspach Salomona, Półwyspie Malajskim, Wyspach Sundajskich, Filipinach, Celebes i Małych Wyspach Sundajskich[13].

Morfologia edytuj

Długość ciała 9-12 cm; masa ciała 5-11 g[14].

Systematyka edytuj

Rodzaj zdefiniował w 1838 roku angielski zoolog John Gould w publikacji George’a Roberta Graya Journals of two expeditions of discovery in North-West and Western Australia, during the years 1837, 38, and 39 nadając mu nazwę Psilopus[4], jednak nazwa ta okazała się być młodszym homonimem rodzaju muchówki którą opisał w 1824 roku niemiecki entomolog Johann Wilhelm Meigen. W 1841 roku Gould zauważając swoją pomyłkę nadał rodzajowi ptaka nową nazwę – Gerygone[2]. Gatunkiem typowym jest krzakówka białogardła (Gerygone olivacea).

Etymologia edytuj

  • Tinamulus: prawdopodobnie od średniowoiecznołac. tinulus „przenikliwy”[15].
  • Psilopus: gr. ψιλος psilos „nagi, gładki”; πους pous, ποδος podos „stopa”[16].
  • Gerygone (Gerigone): gr. γηρυγονος gērugonos „echa”, od γυρευω gēruō „śpiewać”; γονη gone „potomek, dziecko”; w aluzji do cienkiego, żałosnego śpiewu krzakówki białogardłej[17].
  • Ostiarius: łac. ostiarius „odźwierny”, od ostium „drzwi”[18].
  • Pseudogerygone: gr. ψευδος pseudos – fałszywy; rodzaj Gerygone Gould, 1841[19]. Gatunek typowy: Gerygone personata Gould, 1866.
  • Leptotodus: gr. λεπτος leptos „delikatny, smukły”; rodzaj Todus Brisson, 1760 (płaskodziobek)[20]. Gatunek typowy: Leptotodus tenuis Meyer, 1884 (= Gerygone chrysogaster G.R. Gray, 1858).
  • Hapolorhynchus (Hapalorhynchus): gr. ἁπαλος hapalos „delikatny”; ῥυγχος rhunkhos „dziób”[21]. Gatunek typowy: Pseudogerygone albofrontata G.R. Gray, 1845.
  • Ethelornis: Ethel Rosina White (1876–1926), żona australijskiego ornitologa kpt. Samuela White’a; greckie ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”[22]. Gatunek typowy: Gerygone magnirostris Gould, 1843.
  • Royigerygone: Raoul „Roy” Sunday Bell (1882–1966), przyrodnik urodzony na wyspie Kermadec; rodzaj Gerygone Gould, 1841[23]. Gatunek typowy: Gerygone modesta von Pelzeln, 1860.
  • Wilsonavis: Francis Erasmus Wilson (ur. 1888), australijski chemik analityczny, kolekcjoner, entomolog i ornitolog; łac. avis „ptak”[24]. Gatunek typowy: Psilopus fuscus Gould, 1846 (= Gerygone mouki Mathews, 1912).
  • Maorigerygone: Maorysi (ang. Maori), rdzenny lud z Nowej Zelandii; rodzaj Gerygone Gould, 1841[25]. Gatunek typowy: Curruca igata Quoy & Gaimard, 1830.

Podział systematyczny edytuj

Do rodzaju należą następujące gatunki[26]:

Uwagi edytuj

  1. ↑ a b Nowa nazwa dla Psilopus Gould, 1838.
  2. ↑ Nomen nudum.
  3. ↑ Młodszy homonim Meigen, 1824 (Diptera).
  4. ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Gerygone Gould, 1841.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Gerygone, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b J. Gould: A list of the birds of the Western coast, furnished by Mr Gould. W: G.R. Grey: Journals of two expeditions of discovery in North-West and Western Australia, during the years 1837, 38, and 39. Cz. 2. London: T. & W. Boone, 1841, s. 417. (ang.).
  3. ↑ H.Ch. Macklot. Verslag van het Land, de Bewoners en Voortbrengselen van eenige plaatsen op de kust van Nieuw Guinea, welke in den loop van het jaar 1828, door de Natuurkun-dige kommissie in Oost-Indië, aan boord van Z. M. korvet Triton, zijn bezocht, alsmede van de voorwerpen van Natuurlijke Historie, welke gedurende de reis, van den 20 Mei tot den 30 Augustus, op en langs die lust, door gemelde kommissie zijn verzameld. „Bijdragen tot de Natuurkundige Wetenschappen, Amsterdam”. 5 (1), s. 175, 1830. (niderl.). 
  4. ↑ a b J. Gould: A synopsis of the birds of Australia, and the adjacent Islands. London: John Gould, 1837-1838, s. 61. (ang.).
  5. ↑ J.von N.F.X. Gistel: Naturgeschichte des Thierreichs für höhere Schulen. Stuttgart: Hoffmann, 1848, s. x. (niem.).
  6. ↑ Ch.L. Bonaparte. Notes sur les collections rapportées en 1853, par M. A. Delattre, de son voyage en Californie et dans le Nicaragua. „Comptes Rendus Hebdomadaires des Séances de l’Académie des Sciences”. 38, s. 11, 1854. (fr.). 
  7. ↑ R.B. Sharpe. Note X. Pseudogerygone rubra. „Notes from the Leyden Museum”. 1, s. 29, 1879. (ang.). 
  8. ↑ A.B. Meyer. Über neue und ungenügend bekannte Vögel im Königl. Zoologischen Museum zu Dresden. „Zeitschrift für die gesammte Ornithologie”. 1 (3), s. 197, 1884. (niem.). 
  9. ↑ A. Reichenow. Bericht über die April-Sitzung 1908. „Journal für Ornithologie”. 56, s. 488, 1908. (niem.). 
  10. ↑ a b c G.M. Mathews. New generic names for Australian birds. „Austral Avian Record”. 1 (5), s. 110, 1912-1913. (ang.). 
  11. ↑ G.M. Mathews & T. Iredale. A Reference List of the Birds of New Zealand. Part II. „Ibis”. Tenth series. 1 (3), s. 437, 1913. (ang.). 
  12. ↑ W.R.B. Oliver. Avian Taxonomy. „Emu”. 54 (3), s. 190–198, 1954. DOI: 10.1071/MU954190. (ang.). 
  13. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (redaktorzy), Bristlebirds, pardalotes, Australasian warblers [online], IOC World Bird List (v13.1) [dostęp 2023-05-31] (ang.).
  14. ↑ D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Thornbills and Allies (Acanthizidae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2021, Gerygone, DOI: 10.2173/bow.acanth2.01 [dostęp 2023-05-31] (ang.).  
  15. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Tinamulus [dostęp 2023-05-31].
  16. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Psilopus [dostęp 2017-04-27].
  17. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Gerygone [dostęp 2017-04-27].
  18. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Ostiarius [dostęp 2023-05-31].
  19. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Pseudogerygone [dostęp 2017-04-27].
  20. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Leptotodus [dostęp 2023-05-31].
  21. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Hapolorhynchus [dostęp 2017-04-27].
  22. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Ethelornis [dostęp 2017-04-27].
  23. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Royigerygone [dostęp 2017-04-27].
  24. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Wilsonavis [dostęp 2017-04-27].
  25. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Maorigerygone [dostęp 2017-04-27].
  26. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko, Podrodzina: Acanthizinae Bonaparte, 1854 - buszówki (wersja: 2021-10-03), [w:] Kompletna lista ptaków świata [online], Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2023-05-31].
  27. ↑ BirdLife International, Gerygone insularis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017, wersja 2016.3 [dostęp 2017-04-27] (ang.).

Bibliografia edytuj

  • The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gerygone&oldid=72330579”