Gierałtowiec

wieś w województwie dolnośląskim

Gierałtowiec (niem. Giersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie złotoryjskim, w gminie Złotoryja.

Gierałtowiec
wieś
Ilustracja
Dwór w Gierałtowcu (ob. szkoła)
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

złotoryjski

Gmina

Złotoryja

Liczba ludności (III 2011)

559[2]

Strefa numeracyjna

76

Kod pocztowy

59-511[3]

Tablice rejestracyjne

DZL

SIMC

0368510

Położenie na mapie gminy wiejskiej Złotoryja
Mapa konturowa gminy wiejskiej Złotoryja, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Gierałtowiec”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Gierałtowiec”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Gierałtowiec”
Położenie na mapie powiatu złotoryjskiego
Mapa konturowa powiatu złotoryjskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Gierałtowiec”
Ziemia51°10′48″N 15°59′30″E/51,180000 15,991667[1]

Podział administracyjny edytuj

Dawniej, do Gierałtowca należała kolonia w Ernestynowie, a w wyniku przesunięć administracyjnych przeprowadzonych niedługo przed II wojną światową także Brennik. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gierałtowiec. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego.

Demografia edytuj

Przed II wojną światową wieś liczyła około 450 mieszkańców. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) było ich 559[2]. Obecnie jest szóstą co do wielkości miejscowością gminy Złotoryja.

Nazwa edytuj

Gierałtowiec po raz pierwszy w dokumentach został wymieniony dość późno, bo w roku 1414 jako Gerisdorf. Pierwotna nazwa brzmiała prawdopodobnie Gerhardsdorf, natomiast ostatnia niemiecka – Giersdorf.

Krótki opis edytuj

Obecnie znajdują się we wsi: szkoła, ośrodek zdrowia, punkt gminnej spółdzielni, sklep spożywczy, kiosk, świetlica i biblioteka. Większość ludności wsi jest wyznania katolickiego.

Historia edytuj

Gierałtowiec był generalnie protestancki. Posiadał budynek szkolny, pod który kamień węgielny położono w roku 1861. Szosę ze sztuczną nawierzchnią do dworca kolejowego w Budziwojowie zbudowano w roku 1905. Poczta funkcjonowała już w roku 1888. Przesyłki odbierano z dworca w Wilczycach 2 razy w ciągu dnia. Na początku XIX wieku we wsi były: dwa młyny, kuźnia, gospoda, przędzalnia wełny i browar. Działalność prowadziło 14 rzemieślników. Przed wojną wieś liczyła około 450 mieszkańców zajmujących się głównie rolnictwem. W rejestrze zabytków wymieniono 14 obiektów Gierałtowca. W okresie powojennym była tu także siedziba Gromadzkiej Rady Narodowej.

Zabytki edytuj

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[4]:

  • zespół dworski
    • dwór, obecnie szkoła podstawowa, z początku XVII w., XIX w., uchodził za jeden z piękniejszych w okolicy. Jego właścicielami były możne i znane na Śląsku rody: Richthofenów, Roedernów, Stollbergów, Reuissów, Schönaich-Carolath i Pücklerów
    • park, z XVIII w., drugiej połowy XIX w.

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 32510
  2. a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 298 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 268. [dostęp 2012-11-18].