Gierałtowiec
Gierałtowiec (niem. Giersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie złotoryjskim, w gminie Złotoryja.
| wieś | |
 Dwór w Gierałtowcu (obecnie szkoła) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) |
559[2] |
| Strefa numeracyjna |
76 |
| Kod pocztowy |
59-511[3] |
| Tablice rejestracyjne |
DZL |
| SIMC |
0368510 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Złotoryja  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu złotoryjskiego  | |
 51°10′48″N 15°59′30″E/51,180000 15,991667[1]
| |
Podział administracyjny
edytujDawniej, do Gierałtowca należała kolonia w Ernestynowie, a w wyniku przesunięć administracyjnych przeprowadzonych niedługo przed II wojną światową także Brennik. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gierałtowiec. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego.
Demografia
edytujPrzed II wojną światową wieś liczyła około 450 mieszkańców. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) było ich 559[2]. Obecnie jest szóstą co do wielkości miejscowością gminy Złotoryja.
Nazwa
edytujGierałtowiec po raz pierwszy w dokumentach został wymieniony dość późno, bo w roku 1414 jako Gerisdorf. Pierwotna nazwa brzmiała prawdopodobnie Gerhardsdorf, natomiast ostatnia niemiecka – Giersdorf.
Krótki opis
edytujObecnie znajdują się we wsi: szkoła, ośrodek zdrowia, punkt gminnej spółdzielni, sklep spożywczy, kiosk, świetlica i biblioteka. Większość ludności wsi jest wyznania katolickiego.
Historia
edytujGierałtowiec był generalnie protestancki. Posiadał budynek szkolny, pod który kamień węgielny położono w roku 1861. Szosę ze sztuczną nawierzchnią do dworca kolejowego w Budziwojowie zbudowano w roku 1905. Poczta funkcjonowała już w roku 1888. Przesyłki odbierano z dworca w Wilczycach 2 razy w ciągu dnia. Na początku XIX wieku we wsi były: dwa młyny, kuźnia, gospoda, przędzalnia wełny i browar. Działalność prowadziło 14 rzemieślników. Przed wojną wieś liczyła około 450 mieszkańców zajmujących się głównie rolnictwem. W rejestrze zabytków wymieniono 14 obiektów Gierałtowca. W okresie powojennym była tu także siedziba Gromadzkiej Rady Narodowej.
Zabytki
edytujDo wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[4]:
- zespół dworski
- dwór, obecnie szkoła podstawowa, z początku XVII w., XIX w., uchodził za jeden z piękniejszych w okolicy. Jego właścicielami były możne i znane na Śląsku rody: Richthofenów, Roedernów, Stollbergów, Reuissów, Schönaich-Carolath i Pücklerów
- park, z XVIII w., drugiej połowy XIX w.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 32510
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 298 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 268. [dostęp 2012-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].