Gierałtowiec
Gierałtowiec (niem. Giersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie złotoryjskim, w gminie Złotoryja.
wieś | |
Dwór w Gierałtowcu (ob. szkoła) | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (III 2011) |
559[2] |
Strefa numeracyjna |
76 |
Kod pocztowy |
59-511[3] |
Tablice rejestracyjne |
DZL |
SIMC |
0368510 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Złotoryja | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |
Położenie na mapie powiatu złotoryjskiego | |
51°10′48″N 15°59′30″E/51,180000 15,991667[1] |
Podział administracyjny edytuj
Dawniej, do Gierałtowca należała kolonia w Ernestynowie, a w wyniku przesunięć administracyjnych przeprowadzonych niedługo przed II wojną światową także Brennik. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gierałtowiec. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego.
Demografia edytuj
Przed II wojną światową wieś liczyła około 450 mieszkańców. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) było ich 559[2]. Obecnie jest szóstą co do wielkości miejscowością gminy Złotoryja.
Nazwa edytuj
Gierałtowiec po raz pierwszy w dokumentach został wymieniony dość późno, bo w roku 1414 jako Gerisdorf. Pierwotna nazwa brzmiała prawdopodobnie Gerhardsdorf, natomiast ostatnia niemiecka – Giersdorf.
Krótki opis edytuj
Obecnie znajdują się we wsi: szkoła, ośrodek zdrowia, punkt gminnej spółdzielni, sklep spożywczy, kiosk, świetlica i biblioteka. Większość ludności wsi jest wyznania katolickiego.
Historia edytuj
Gierałtowiec był generalnie protestancki. Posiadał budynek szkolny, pod który kamień węgielny położono w roku 1861. Szosę ze sztuczną nawierzchnią do dworca kolejowego w Budziwojowie zbudowano w roku 1905. Poczta funkcjonowała już w roku 1888. Przesyłki odbierano z dworca w Wilczycach 2 razy w ciągu dnia. Na początku XIX wieku we wsi były: dwa młyny, kuźnia, gospoda, przędzalnia wełny i browar. Działalność prowadziło 14 rzemieślników. Przed wojną wieś liczyła około 450 mieszkańców zajmujących się głównie rolnictwem. W rejestrze zabytków wymieniono 14 obiektów Gierałtowca. W okresie powojennym była tu także siedziba Gromadzkiej Rady Narodowej.
Zabytki edytuj
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[4]:
- zespół dworski
- dwór, obecnie szkoła podstawowa, z początku XVII w., XIX w., uchodził za jeden z piękniejszych w okolicy. Jego właścicielami były możne i znane na Śląsku rody: Richthofenów, Roedernów, Stollbergów, Reuissów, Schönaich-Carolath i Pücklerów
- park, z XVIII w., drugiej połowy XIX w.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 32510
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 298 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 268. [dostęp 2012-11-18].