Gillian Anderson

amerykańska aktorka

Gillian Leigh Anderson (ur. 9 sierpnia 1968 w Chicago) – amerykańska aktorka filmowa, telewizyjna i teatralna, także reżyserka, aktywistka i autorka powieści. Znana głównie z ról agentki FBI Dany Scully w serialu Z Archiwum X (The X-Files), nadinspektorki policji Stelli Gibson w serialu Upadek (The Fall), seksuolożki Jean Milburn w serialu Sex Education oraz premier Wielkiej Brytanii Margaret Thatcher w serialu The Crown.

Gillian Leigh Anderson
Ilustracja
Gillian Anderson (2017)
Data i miejsce urodzenia

9 sierpnia 1968
Chicago

Zawód

Aktorka, działaczka społeczna

Współmałżonek

Clyde Klotz (1994-97)
Julian Ozanne (2004-06)

Lata aktywności

od 1986

Odznaczenia
Order Imperium Brytyjskiego od 1936 (cywilny)
podpis
Strona internetowa
W 2013 roku z Davidem Duchovnym, przy swoich podobiznach z 1993

Życiorys edytuj

Studiowała w Goodman Theater School w DePaul University w Chicago. Gdy przeniosła się do Nowego Jorku, występowała początkowo w teatrze, m.in. w spektaklu The Philanthropist Christophera Hamptona. Za rolę w Absent Friends Alana Ayckborne’a otrzymała Theater World Award. W 1993 roku zyskała międzynarodową popularność jako agentka FBI Dana Scully w serialu Z Archiwum X (The X-Files). Wielokrotnie nominowana do wielu prestiżowych nagród, otrzymała m.in., 2 Złote Globy, 2 nagrody Emmy i 4 Screen Actors Guild Awards. W roku 2000 mówiło się o jej kandydaturze do nominacji do Oscara 2001 za rolę w Świecie zabawy (The House Of Mirth).

W październiku 2014 roku ukazała się jej debiutancka powieść Saga końca ziemi, tom 1: Nadchodzi ogień (A Vision of Fire), napisana wspólnie z Jeffem Rovinem[1][2]. W grudniu 2015 wydana została jej kontynuacja, zatytułowana A Dream of Ice[3], a we wrześniu 2016 część trzecia The Sound of Seas[4].

Życie prywatne edytuj

Dwukrotnie zamężna – w 1994 roku poślubiła Clyde’a Klotza. Kilka miesięcy po ślubie okazało się, że jest w ciąży. Twórca Z Archiwum X; Chris Carter, wymyślił historię porwania przez kosmitów, która pozwoliła Anderson nie grać podczas widocznej już ciąży, porodu i dziesięciodniowego urlopu macierzyńskiego. Córka, Piper Maru (stąd nazwa jednego z odcinków serialu – „Piper Maru”) urodziła się w 1994 roku. Carter jest jej ojcem chrzestnym. W grudniu 2004 roku Anderson ponownie wyszła za mąż za Juliana Ozanne’a. Po 16 miesiącach para ogłosiła separację. W 2006 Anderson urodziła syna Oscara, będącego owocem jej nieformalnego związku z Markiem Griffithsem. Blisko dwa lata później, w 2008 roku, przyszedł na świat ich drugi syn – Felix. Para rozstała się w 2012 roku.

Filmografia edytuj

 
W 2008 roku, na konwencji SF; WonderCon
 
W 2011 roku, z Rowanem Atkinsonem, na premierze filmu „Johnny English”
 
W 2016 roku, z Billem Nighy’em, na urodzinowym memoriale ku czci zmarłej polityk Jo Cox
 
W 2017 roku, na Festiwalu Filmowym w Berlinie, podczas promocji filmu „Viceroy’s House”
 
W 2017 roku, na Festiwalu Filmowym w Berlinie

Aktorka edytuj

Filmy kinowe i telewizyjne
Seriale i miniseriale – występy regularne
Seriale – występy gościnne
  • 1993: Class of '96 (1 odcinek) jako Rachel
  • 1995: Eek! the Cat (1 odcinek, głos) jako agentka Scully
  • 1996: ReBoot (1 odcinek, głos) jako Data Nully
  • 1997: Simpsonowie (The Simpsons, 1 odcinek, głos) jako Dana Scully
  • 1999: Frasier (1 odcinek, głos) jako Jenny
  • 1999: Ryzykowna gra (Harsh Realm,1 odcinek – nie wymieniona w czołówce, głos) jako narratorka
  • 2014: Robot Chicken (1 odcinek, głos) jako wróżka chrzestna/ Fiona/ baronowa
  • 2021: The Great (2 odcinki) jako Joanna
Inne (wybrane)
  • 1996: Hellbender (gra komputerowa, głos) jako Ship’s Computer
  • 1996: Why Planes Go Down (film TV, dokumentalny) jako gospodarz programu
  • 1996: Nasza fantastyczna przyszłość (Future Fantastic, serial TV, dokumentalny) jako gospodarz programu
  • 1996: Spies Above (film TV, dokumentalny) jako gospodarz programu
  • 1997: Extremis (teledysk, głos)
  • 1998: The X-Files Game (gra komputerowa, głos) jako agentka Scully
  • 2004: The X-Files: Resist or Serve (gra komputerowa, głos) jako agentka Scully
  • 2020: Squadron 42 (gra komputerowa, głos) jako kapitan MacLaren

Reżyser edytuj

  • 2000: Z Archiwum X (The X-Files) – odcinek All Things
  • 2014: The Departure (film krótkometrażowy)

Teatr edytuj

  • 1991: Absent Friends
  • 1992: The Philanthropist
  • 1999–2000: The Vagina Monologues
  • 2002–2003: What the Night is For
  • 2004: The Sweetest Swing in Baseball
  • 2009: A Doll’s House
  • 2014: A Streetcar Named Desire
  • 2019: All About Eve

Publikacje edytuj

  • 2014: Nadchodzi ogień (A Vision of Fire. The EarthEnd Saga #1) (wraz z Jeffem Rovinem)
  • 2015: A Dream of Ice. The EarthEnd Saga #2 (wraz z Jeffem Rovinem)
  • 2016: The Sound of Seas. The EarthEnd Saga #3 (wraz z Jeffem Rovinem)
  • 2017: WE: A Manifesto for Women Everywhere (wraz z Jennifer Nadel)

Nagrody edytuj

  • Złoty Glob Najlepsza aktorka w serialu dramatycznym: 1997 Z archiwum X, Najlepsza aktorka drugoplanowa w serialu dramatycznym: 2021 The Crown
  • Nagroda Emmy Najlepsza aktorka w serialu dramatycznym: 1997 Z archiwum X, Najlepsza aktorka drugoplanowa w serialu dramatycznym: 2021 The Crown

Linki zewnętrzne edytuj