Gisekiaceae

	Gisekiaceae
	Gisekiaceae
	; Gisekia pharnacioides
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Klad	rośliny naczyniowe
Klad	rośliny nasienne
Klasa	okrytonasienne
Rząd	goździkowce
	Nazwa systematyczna
	Gisekiaceae Nakai; J. Jap. Bot. 18: 102. 10 Mar 1942
	Typ nomenklatoryczny
	Gisekia L. (1771); G. pharnacioides Linnaeus (l.c. 562, 'Gisechia')
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gisekiaceae – monotypowa rodzina roślin okrytonasiennych z rzędu goździkowców. Obejmuje jeden rodzaj Gisekia, w obrębie którego wyróżnia się od 5^[1] do 8 gatunków^[4]. Rośliny te występują na siedliskach suchych w Afryce (z wyjątkiem jej północnych i południowych krańców) oraz w południowej Azji. Gatunek Gisekia pharnacioides jest chwastem upraw polowych zawleczonym na oba kontynenty amerykańskie^[4].

MorfologiaEdytuj

Mięsiste (gruboszowate) rośliny zielne wznoszące się lub pokładające na powierzchni ziemi. Liście są naprzeciwległe lub pozornie okółkowe, bez przylistków, krótkoogonkowe, z blaszką niepodzieloną i całobrzegą. Kwiaty są promieniste, 5-krotne i obupłciowe. Zebrane są w gęste, niemal bezszypułkowe i spłaszczone wierzchotki wyrastające w kątach liści, ew. w kwiatostany rozpierzchłe na szczytach pędów. Pięć listków okwiatu jest owalnych do lancetowatych, zielonych do białych, rzadziej różowych do czerwonych. Pręciki w liczbie 5 do 20 są wolne. Owocolistki w liczbie 4 lub 5 (rzadziej od 3 do 15) połączone są tylko u nasady, tak że w wyniku zapłodnienia powstaje owoc zbiorowy^[4].

SystematykaEdytuj

Rośliny te włączane są do szkarłatkowatych (Phytolaccaceae), ugłastowatych (Molluginaceae) i pryszczyrnicowatych (Aizoaceae). Pozycja systematyczna wciąż jest niejasna jednak dostępne dane wskazują na konieczność traktowania rodzaju Gisekia w randze osobnej rodziny w obrębie rzędu goździkowców^[4].

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

caryophylloids

Rhabdodendraceae

Simmondsiaceae – simondsjowate

	Asteropeiaceae

	Physenaceae

Macarthuriaceae

Microteaceae

Caryophyllaceae – goździkowate

	Achatocarpaceae

	Amaranthaceae – szarłatowate

Stegnospermataceae

Limeaceae – libawowate

Lophiocarpaceae

Kewaceae

Barbeuiaceae

Gisekiaceae

Aizoaceae – pryszczyrnicowate

	Phytolaccaceae – szkarłatkowate

	Sarcobataceae

	Nyctaginaceae – nocnicowate

	Petiveriaceae

Molluginaceae – ugłastowate

Montiaceae – zdrojkowate

Halophytaceae

	Basellaceae – wyćwiklinkowate

	Didiereaceae

Talinaceae – porwinkowate

Anacampserotaceae

	Portulacaceae – portulakowate

	Cactaceae – kaktusowate

Podział^[5]

Rodzaj: Gisekia Linnaeus, Mant. 2: 554. Oct 1771^[3]

Gisekia africana (Lour.) Kuntze
Gisekia diffusa M.G.Gilbert
Gisekia haudica M.G.Gilbert
Gisekia paniculata Hauman
Gisekia pharnaceoides L.
Gisekia polylopha M.G.Gilbert
Gisekia scabridula M.G.Gilbert

PrzypisyEdytuj

↑ ^a ^b Stevens P.F.: Caryophyllales (ang.). Angiosperm Phylogeny Website, 2001–. [dostęp 2017-12-17].
↑ ^a ^b James Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium (ang.). [dostęp 2011-06-06].
↑ ^a ^b Index Nominum Genericorum (ING) (ang.). Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2011-06-06].
↑ ^a ^b ^c ^d Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 310. ISBN 1-55407-206-9.
↑ Gisekia (ang.). W: The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-06-06].

[apweb-1] Stevens P.F.: Caryophyllales (ang.). Angiosperm Phylogeny Website, 2001–. [dostęp 2017-12-17].

[rev-2] James Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium (ang.). [dostęp 2011-06-06].

[ing-3] Index Nominum Genericorum (ING) (ang.). Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2011-06-06].

[heywood-4] Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 310. ISBN 1-55407-206-9.

[tpl-5] Gisekia (ang.). W: The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-06-06].

[1]

[4]

[2]

[3]

[5]